جزیره هاوایی منطقه‌ای فوق‌العاده جذاب برای ستاره‌شناسان است، ولی ساخت و ساز بی‌رویه انواع تلسکوپ‌های فضایی سبب خشم و ناراحتی اهالی بومی این جزیره اقیانوسی شده است. پس از مدت‌ها بحث و جدال بین ساکنان بومی جزیره هاوایی و مقامات سازمان بین‌المللی رصدخانه تلسکوپ سی متری (Thirty Meter Telescope به اختصار TMT) درباره موقعیت مکانی محل احداث یک تلسکوپ فوق‌العاده بزرگ، سرانجام دادگاه رای به ساخت تلسکوپ فضایی داد. به گفته کارشناسان این تلسکوپ بزرگ‌ترین تلسکوپ زمینی در نیمکره شمالی کره زمین خواهد بود.
در مجموعه جزیره‌های هاوایی به دلیل موقعیت خاص جزیره‌ها، وجود ابر‌های کم در آسمان و هوای نسبتا پاکیزه آن در طول سال٬ انواع تلسکوپ‌های آینه‌ای درمناطق مختلف ساخته شده است؛ آخرین تلسکوپی که دانشمندان می‌خواهند در این جزیره بسازند تلسکوپ سی متری است که درمنطقه مائونا کیا (Mauna Kea) راه اندازی می‌شود.
این منطقه جزیره‌ای آتش فشانی است و بنا بر باور‌های قدیمی اهالی بومی منطقه‌ای ویژه است. از زمان تصویب پروژه احداث تلسکوپ تاکنون اهالی بومی به شدت با ساخت آن مخالفت کرده و به دادگاه شکایت کرده‌اند. تلسکوپ زمینی سی متری دارای آینه‌ای بزرگ‌تر از ابعاد یک زمین بسکتبال خواهد بود و کار ساخت آن یکی از گران‌ترین پروژه‌های مرتبط با حوزه نجوم است. کارشناسان هزینه ساخت این تلسکوپ را افزون بر ۲ میلیارد دلار تخمین زده‌اند. اختلاف بین ساکنان بومی و کارشناسان سازنده تلسکوپ بیش از یک دهه است که ادامه دارد و به گفته کارشناسان موقعیت بسیار مناسب منطقه مائونا کیا سبب می‌شود تا بهترین اولویت برای ساخت تلسکوپ زمینی باشد.
ساخت تلسکوپ سی متری با همکاری تیم‌هایی پژوهشی از کشور‌های مختلف دنیا از جمله سازمان بین‌المللی رصد خانه تی‌ام‌تی به رهبری دانشگاه کالیفرنیا (University of California)، موسسه فناوری کالیفرنیا (California Institute of Technology) و کشور‌های ژاپن، چین، هند و کانادا ساخته خواهد شد. مهندسان سازمان بین المللی این رصدخانه اعلام کرده‌اند درصورت عملیاتی نشدن طرح ساخت تلسکوپ سی متری در هاوایی این تلسکوپ را در مجموعه جزایر قناری احداث خواهند کرد.
ساکنان بومی با اعتراض به آسیب زیست‌محیطی به جزیره اعلام کرده‌اند درنظر دارند طرحی را برای برچیده شدن ۵ تلسکوپ زمینی که پیش‌تر در مناطق ارزشمند جزیره ساخته شده است اجرایی کنند و پس از تخریب تلسکوپ‌ها پوشش زیستی منطقه را به وضعیت اولیه خود بازگردانند.
محققان امیدوار هستند با راه اندازی این تلسکوپ فوق پیشرفته بتوانند به اطلاعات منحصربه فردی درباره فضا دست یابند. با استفاده از تلسکوپ و آینه منحصربه فرد آن اخترشناسان می‌توانند به نوعی در زمان سفر کنند و فضا را در حدود ۱۳ میلیارد سال گذشته مورد بررسی و مطالعه قرار دهند و به اطلاعات جدیدی درباره شکل‌گیری جهان و تشکیل منظومه شمسی و کهکشان راه شیری دست یابند.