در سال 2019، چندین سالگرد مهم توسط انجمن‌ها و سازمان‌های فضایی در سرتاسر جهان جشن گرفته می‌شود. از جمله می‌توان به پنجاهمین سالگرد ماموریت آپولو 11 (Apollo 11) و فرود بر سطح ماه و 30امین سالگرد ارسال کاوشگر فوبوس 2 (Fobos 2) به مریخ که آخرین ماموریت رباتیک بین‌سیاره‌ای شوروی بود، اشاره کرد. در کشور بلغارستان نیز امسال به عنوان چهلمین سالگرد ارسال اولین گروه از فضانوردان این کشور با ماموریت سایوز-33 (Soyuz-33) سالی مهم به شمار می‌رود. طی این ماموریت نیکولای روکاویشنیکوف (Nikolai Rukavishnikov) از شوروی و گئورگی ایوانوف (Georgi Ivanov) از بلغارستان به فضا رفتند. در مقاله حاضر فعالیت‌های فضایی گذشته و حال بلغارستان بررسی می‌شود.
یکی از اولین نکاتی که توریست‌های خارجی در بازدید از بلغارستان متوجه می‌شوند این است که مردم این کشور به تاریخ و دستاوردهای گذشته خود بسیار افتخار می‌کنند. هنگامی که گردشگران انگلیسی‌زبان برای نخستین بار به بلغارستان سفر می‌کنند و الفبای سیریلیک را بر روی بیلبوردها و در مغازه‌ها مشاهده می‌کنند معمولا می‌پرسند که چرا الفبای روسی همچنان در این کشور رواج دارد؟ این سوال باعث ناراحتی مردم بلغارستان می‌شود چرا که این الفبا که با الفبای روسی تفاوت دارد را بخشی از تاریخ خود می‌دانند. در مورد فعالیت‌های فضایی نیز چنین وضعیتی در بلغارستان وجود دارد.
ایوانوف به عنوان اولین فضانورد این کشور در سال 1979 به فضا رفت و دومین و آخرین فضانورد بلغارستان تاکنون، الکساندر الکساندروف (Alexander Alexandrov) می‌باشد که در ماموریت سایوز TM-5 در سال 1988 حضور داشت. اولین ماهواره بلغارستان با نام بولگاریا-1300 (Bulgaria-1300) که با نام اینترکاسموس-22 (Interkosmos-22) نیز شناخته می‌شود در سال 1981 به فضا پرتاب شد. یک دستاورد فضایی جالب بلغارستان نیز حضور یکی از آهنگ‌های محلی معروف این کشور در ماموریت وویجر (Voyager) ناسا و پخش شدن آن در فضا می‌باشد.
سوای از این دستاوردهای شناخته‌شده، موفقیت‌های دیگری نیز در صنعت فضایی بلغارستان بدست آمده که اهمیت آن‌ها به همان اندازه می‌باشد. فعالیت‌های تحقیقاتی فضایی بلغارستان به لطف برنامه بین‌المللی اینترکاسموس شوروی آغاز شد. این برنامه از سوی شوروی برای کمک به کشورهای متحد با شوروی در زمینه ماموریت‌های رباتیک و سرنشین‌دار در سال 1968 کلید خورده بود. محققین بلغاری در اولین قدم از ماموریت اینترکاسموس برای ارسال ماهواره DS-U2-GK با با محققینی از کشورهای آلمان شرقی، مجارستان، لهستان، رومانی و چکسلواکی همکاری کردند. یک سال بعد در کریسمس 1969 ماهواره اینترکاسموس-2 به فضا پرتاب شد که حامل محموله‌های آزمایشی توسعه‌یافته توسط دانشمندان بلوک شرق از جمله بلغارستان بود.
اغلب دنبال‌کنندگان فعالیت‌های فضایی بلغارستان، 30ام نوامبر 1972 را روزی می‌دانند که بلغارستان تبدیل به یک کشور فضایی شد. در این روز ماهواره اینترکاسموس-8 به فضا پرتاب شد که نخستین ماهواره‌ای بود که یک ابزار کاملا توسعه‌یافته توسط دانشمندان بلغاری را در خود جای داده بود. این ابزار با نام P-2 وظیفه مطالعه محیط پلاسما در مدار را بر عهده داشت و با ارسال آن به فضا، بلغارستان به 18امین کشوری تبدیل شد که آزمایش‌های خود را در فضا انجام داده است.
قبل از سقوط شوروی، بلغارستان در چند ماموریت بین سیاره‌ای نیز مشارکت داشت. محققان بلغاری بخشی از تیمی بودند که بر روی توسعه دو کاوشگر وگا (Vega) کار می‌کردند. این کاوشگرها در سال 1984 برای مطالعه سیاره زهره و ستاره دنباله‌دار هالی به فضا پرتاب شدند. در ماموریت فوبوس 2 نیز وظیفه دانشمندان بلغاری کار بر روی سامانه تصویربرداری بود که نخستین تصاویر را ازقمر مریخ تهیه کرد.
پایان دوره کمونیستی اروپای شرقی تاثیر مهمی بر فعالیت‌های فضایی در بلغارستان گذاشت. کمونسیم در نوامبر سال 1989 در بلغارستان سقوط کرد و همزمان با آن، علوم طبیعی و پیشرفتهای فناورانه جایگاه خود را از دست دادند. باوری به وجود آمد که بلغارستان باید تنها بر کشاورزی و توریسم اتکا کند و تحقیقات علوم پایه امری لوکس و غیر ضروری برای کشوری کوچک همچون بلغارستان به شمار می‌رفت. در آن دوران بلغارستان علاقه‌ای برای پیوستن به سازمان فضایی اروپا (ESA) از خود نشان نمی‌داد. این کشور در سال 2007 و همزمان با رومانی عضو اتحادیه اروپا شد اما رومانی در سال 2011 به سازمان فضایی اروپا پیوست و بلغارستان به تنها کشوری بدل شد که عضو اتحادیه اروپا بود اما هنوز حتی روندهای اولیه را برای پیوستن به ESA آغاز نکرده بود. این کشور نهایتا در سال 2015 و پس از تلاش‌های مستمر کارشناسان فضایی برای افزایش آگاهی در مورد اهمیت پیوستن به سازمان فضایی اروپا، تفاهم‌نامه همکاری با این سازمان را امضا کرد. البته در دوران عدم همکاری با ESA هم فعالیت‌های فضایی اندکی در بلغارستان جریان داشت. گلخانه فضایی سوت (SVET) به عنوان بخشی از ایستگاه فضایی میر در سال‌های 1990 تا 2001 بستری برای آزمایش رشد گیاهان در فضا بود که توسط محققین بلغاری توسعه یافت.
دانشمندان بلغاری در زمینه تشعشع‌سنجی و دزیمتری فعالیت‌های زیادی انجام داده‌اند. چند ابزار دزیمتری نصب‌شده در ایستگاه فضایی بین‌المللی، ابزار RADOM-7 بر روی ماموریت ارسالی هند به ماه در سال 2008، دزیمتر RDZ-BZ در کاوشگر روسی بیون-ام1 (Bion-M1) در سال 2013 و دزیمتر Lulin-MO در ماموریت اگزومارس (ExoMars) که در سال 2020 به مریخ ارسال خواهد شد، از مهم‌ترین پروژه‌های فضایی اخیر این کشور می‌باشند.
در سال‌های اخیر علاقه به فعالیت‌های فضایی در بین جوانان بلغاری افزایش یافته و فعالیت شرکت‌های فضایی خصوصی در این کشور آغاز یافته است. در سال 2017 ماهواره مخابراتی بولگاریاست-1 (BulgariaSat-1) به فضا پرتاب شد و طلسم 36 ساله عدم ارسال ماهواره به فضا را در این کشور شکست. سپس در سال 2018، اولین ماهواره مکعبی بلغارستان با نام اندوروست وان (EnduroSat One) به فضا پرتاب شد که هدف آن ترویج فعالیت‌های رادیویی آماتور بود. انتظار می‌رود در آینده نزدیک تعداد ماهواره‌های مکعبی توسعه‌یافته در بلغارستان افزایش چشمگیری یابد.
اکنون 40 سال پس از سفر فضایی گئورگی ایوانوف، چیزهای زیادی تغییر کرده است. فروپاشی شوروی و تعطیلی برنامه اینترکاسموس سرعت رشد فضایی بلغارستان را گرفت اما با آغاز حضور بخش خصوصی در صنعت فضایی، اکنون این کشور به آینده امیدوار است. به غیر از تقویت بخش خصوصی و تشویق جوانان به حضور در صنعت فضایی، یکی دیگر از اهداف بخش فضایی بلغارستان، فرستادن سومین فضانورد این کشور به فضا است که یعضی کارشناسان فکر نمی‌کنند این اتفاق از نتایج همکاری با سازمان فضایی اروپا باشد. این احتمال نیز وجود دارد که فضانورد بعدی بلغارستان، یک توریست فضایی باشد.