ایران به دنبال طراحی و راهاندازی سیستم ناوبری ماهوارهای (GNSS) مستقل است

شبکه ماهوارهای ناوبری که به صورت اختصاری GNSS نامیده میشود و سیستم ماهوارهای GPS امریکا یکی از انواع آن است، از مهمترین ساختارهای ناوبری در جهان است که به دلیل حساسیت زیاد در بحث اقتصادی و ژئوگرافیکی بسیار موردتوجه قدرتهای بزرگ اقتصادی و سیاسی دنیا قرار دارد. آخرین خبرها حاکی از آن است که سازمان فضایی ایران، طراحی راهکاری ایرانی برای این منظور را در دستور کار خود قرار داده است.
چند روز پیش رئیس سازمان فضایی ایران در این مورد اظهار نظری را در حساب اینستاگرام خود انجام داده و با اشاره به وابستگی کسبوکارهای مکان محور به اطلاعات، در دستور کار قرار گرفتن دستیابی به شبکه ماهوارههای ناوبری کشور را اعلام نمود.
براری در ادامه پست خود اعلام کرده که کسبوکارهای فراوانی مبتنی بر موقعیت مکانی هستند و باید راهکاری برای بهرهگیری آنها از امکاناتی که نیاز دارند را ارائه کرد:
«امروزه دادههای موقعیتیابی ماهوارهای جایگاه ممتازی در شکلگیری و توسعه کسبوکارهای نوین دارد و این کسبوکارها وابسته به این دادههای ماهوارهای هستند و بسیاری از آنها بر پایه این دادهها شکلگرفته و توسعهیافتهاند.»
در ادامه رئیس سازمان فضایی کشور با اشاره سرویسهای GPS امریکا، GLONASS روسیه،Beido چین و GALILEO اتحادیه اروپا اعلام کرد «وابستگی شدید مشاغل به این سرویسها و عدم پایداری برقراری ارتباط با آنها برخی کشورها مانند ژاپن و هند را نیز وادار کرده که به سراغ طراحی سیستم مکانیابی و راهبری ملی خود (برای اهداف جهانی) بروند.»
براری که با حفظ سمت معاونت وزیر ارتباطات را نیز بر عهده دارد به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا هم اشارهکرده و بیان کرد که این مورد علاوه بر مسائل کسبوکار تأثیر زیادی نیز بر روی مسئله امنیت دارد. با توجه به مسائل بیانشده، براری صحبتهای خود را اینگونه ادامه داد:
«سازمان فضایی ایران نیز در حال بررسی راهکاری برای دستیابی به شبکه ماهوارههای ناوبری پایدار و مطمئن در این حوزه است و در همین راستا در حال هماهنگی برای برگزاری جلساتی با متولیان حوزه حملونقل زمینی، ریلی، هوایی، جادهای و دریایی و کسبوکارهای مکانمبنا است.
دستیابی به این هدف نیازمند به مشارکت و تعامل تمامی بخشها اعم از دولتی و خصوصی است و سازمان فضایی از طرحهای خلاقانه در خصوص نحوه تعامل و بهرهبرداری پایدار از شبکه ماهوارههای ناوبری جهانی و ایجاد شبکه منطقهای استقبال میکند چراکه وابستگی کسبوکارهای مبتنی بر مکان که هرروزه به شکل باورنکردنی در کشور درحالتوسعه هستند و صنعت حملونقل کشور بهعنوان یک صنعت زیرساختی به شبکه ماهوارههای ناوبری، مستلزم ارائه راهکاری برای دسترسی به بستری پایدار برای توسعه و امنیت این حوزهها است.
البته طی دو سال گذشته طرحی نیز با نام سامانه هدی (LPS) با همکاری چند سازمان داخلی ازجمله شرکت صاایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و سازمان فضایی ایران ارائهشده بود که با همکاری مراکز زمینی و استفاده از ماهوارههای کمتر، میتوانست سیستم موقعیتیاب بسیار کارآمد و بهینهتری را با تعداد ماهواره کمتر و همچنین دقت ۳۰ برابری نسبت به نسل دوم GPS امریکا ارائه دهد که هنوز در مراحل تحقیق و توسعه قرار دارد.
علاوه بر این صحبتها براری استقبال بخش خصوصی برای ورود و سرمایهگذاری در حوزه منظومههای ماهوارهای را موردتوجه قرار داده و اعلام نموده که چندین شرکت خصوصی بزرگ و فعال در حوزههای مختلف برای ورود به این حوزه اعلام آمادگی کردهاند و جلساتی نیز با آنها در این راستا برگزار شده است.»
براری توانمندیها و قابلیتهای منظومههای ماهوارهای را باعث رشد و توسعه این بخش از فناوری فضایی دانست و خاطرنشان کرد:
«امروزه با پیشرفت فناوری، ایجاد شبکهای از ماهوارههای بسیار کوچک بجای استفاده از یک یا دو ماهواره بزرگ، نهتنها مقرون بهصرفهتر است بلکه ضمن کاهش ریسک میتواند اثربخشی و کاربردهای بیشتری نیز داشته باشد. با توجه به توسعه کاربردهای صنعت اینترنت اشیاء در حوزههای مختلف مانند انرژی، حملونقل، سلامت و… منظومههای ماهوارهای از محبوبیت جدیدی برخوردار شده و تبدیل به بستری برای تحقق ایدههای جدید شدهاند که از آن بهعنوان انقلاب فضایی نام میبرند.»