کشف یک سیاره منجمد در همسایگی خورشید

اخترشناسان به‌تازگی یک سیاره بزرگ و سنگی کشف کردند که به دور یکی از نزدیک‌ترین همسایه‌های ستاره‌ای ما، یعنی ستاره برنارد، می‌چرخد. این ستاره در فاصله ۶سال نوری از زمین قرار دارد.

ستاره برنارد، یک ستاره کوتوله سرخ کم جرم است که در صورت فلکی ماراَفسای قرار دارد. این ستاره که ۶سال نوری با زمین فاصله دارد، پس از منظومه ستاره‌ای سه‌گانه آلفا قنطورس نزدیک‌ترین ستاره به خورشید محسوب می‌شود. دکتر گایلم آنگلادا اسکود (Dr. Guillem Anglada-Escudé) اخترشناس در دانشکده فیزیک و اخترشناسی دانشگاه کوئین ماری (Queen Mary University) لندن بیان کرد: «ستاره برنارد جرم بدنامی در میان اخترشناسان و دانشمندان سیاره‌های فراخورشیدی است، زیرا یکی از اولین ستاره‌هایی بود که در آن سیاره‌هایی شناسایی شد، ولی یافته‌های بعدی از نادرست بودن کشفیات خبر داد. خوشبختانه، این بار دیگر اشتباه نکرده‌ایم.»

سیاره تازه کشف‌شده، اندازه‌ای بزرگ‌تر از زمین دارد و جرم آن ۳.۲برابر جرم زمین است. این سیاره هر ۲۳۳روز یک‌بار به دور ستارۀ خود می‌چرخد و در ناحیه دوری نسبت به ستاره، معروف به خط برفی قرار دارد؛ این محدوده، در آن‌سوی ناحیه قابل سکونت قرار دارد و احتمال می‌رود آب مایع و احتمالاً شرایط حیات در آن وجود داشته باشد.

دمای سطحی ستاره برنارد تقریباً منهای ۱۷۰درجه سلسیوس تخمین زده‌شده است؛ یعنی احتمالاً یک سیاره منجمد است که نمی‌تواند از حیاتی مشابه آنچه در زمین وجود دارد، پشتیبانی کند. بااین‌حال، اگر این سیاره از اتمسفر قابل قبولی برخوردار باشد، دما می‌تواند بالا بوده شرایط به طرز بالقوه‌ای مساعدتر باشد. دکتر آنگلادا اسکود و همکارانش از روش سرعت شعاعی در طول مشاهدات خود استفاده کردند که ماحصل آن، کشف سیاره برنارد بود. این روش حرکات یک ستاره را شناسایی می‌کند و انتظار می‌رود این حرکات در اثر کشش گرانشی سیاره در حالِ گردش به وجود آمده باشند.

این حرکات بر نوری که از ستاره ساطع می‌شود، تأثیر می‌گذارند. همچنان که این ستاره به دور زمین می‌چرخد، طیف آن تا حدودی به سمت آبی گرایش پیدا می‌کند؛ هنگامی هم که دور می‌شود، به سمت سرخ می‌گراید. دکتر ایگناسی ریباس (Dr. Ignasi Ribas) محقق موسسه علوم فضایی (Institute of Space Sciences) در اسپانیا خاطرنشان کرد: «پس از تجزیه‌ و تحلیل‌های بسیار دقیق، ما بیش از ۹۹درصد مطمئنیم که این سیاره واقعاً در محل موردنظر قرار دارد و وجود دارد زیرا این مدل‌بالاترین تناسب را با مشاهدات ما دارد. بااین‌وجود، باید جانب احتیاط را رعایت کنیم و همچنان داده‌های بیشتری را کسب کنیم.»