اجزای تشکیلدهنده جهان هستی؛ دانستنیهایی مهیج از دنبالهدارها و سحابیها
۴.۶میلیارد سال پیش یک ابر مولکولی غولپیکر از هم فروپاشید و منظومه شمسی را به وجود آورد؛ این منظومه در کهکشان راه شیری است، در مرکز آن خورشید قرار دارد که بقیه اجرام به دور آن میچرخند.
منظومه شمسی
منظومه شمسی، منظومه خورشیدی یا سامانه خورشیدی از یک ستاره به نام خورشید در مرکز، و اجزا دیگر مانند سیاره، قمر، شهابسنگ در اطرافش تشکیلشده است.
تمامی این اجزا به دور خورشید در حال گردش هستند، گردوغبار و تکه یخهایی که به دور خورشید میگردند هم جزو منظومه شمسی هستند. خورشید حدود ۹۹.۸۶در صد از کل منظومه خورشیدی را تشکیل داده است، این منظومه در بازو شکارچی کهکشان راه شیری واقعشده است و ۲۵۰۰۰سال نوری از مرکز کهکشان و کنارهای کهکشان فاصله دارد.
کهکشان
مجموعهای از ستارگان، گازها، سیارات، قمرها، گردوغبار در فضای بین ستارهای که در اثر یک جاذبه کنار یکدیگر قرار گرفتند را کهکشان میگویند؛ کهکشان طیف پیوستهای از انرژی از خود ساطع میکند که شامل بعضی امواج رادیویی، اشعه ایکس، اشعه مادونقرمز و اشعه ماورای بنفش است.
کهکشانها اشکال مختلفی دارند مانند کهکشان نامنظم، مارپیچی، مارپیچی میلهای، بیضوی. میلیونها کهکشان وجود دارد؛ کهکشانی که کره زمین به همراه سایر اجزا منظومه شمسی در آن قرار دارد را کهکشان راه شیری میگویند.
سیاره
سیاره یک جسم بزرگ در فضاست که اطراف یک ستاره در یک مدار حرکت میکند، این جسم از خود نوری ندارد و نوری نمیتاباند و دمای آن نسبتاً سرد است.
سیارات به دودسته سیارات درونی(زیرین، سفلی) و سیارات بیرونی (زبرین، اولیا) تقسیم میشوند؛ سیارات عطارد، زهره، زمین، مریخ سیارات درونی و مشتری، زحل، اورانوس، نپتون سیارات بیرونی هستند. یکی از تفاوت دو نوع سیاره ماده تشکیلدهنده آنهاست.
ستاره
ستاره یک توپ بزرگ درخشان از گاز داغ مثل هیدروژن و هلیوم است؛ دما هسته آنقدر بالاست که همجوشی هستهای اتفاق میافتد و انرژی تولید میکند. ستارهها به دلیل نور حاصل از تبدیلات هستهای میدرخشند.
ستارگان برخلاف اینکه حرکت میکنند اما ما حرکت آنها را نمیبینیم به دلیل اینکه آنها از ما بسیار دورند؛ خورشید یک ستاره است.
سحابیها
سحابیها درواقع ابرهای بزرگی متشکل از گاز و اندکی گردوغبار و محل تولد ستارگان هستند؛ آنها در فضای بین ستارهای یا فاصله بین ستارگان یافت میشوند.
سحابی عمدتاً از گاز هیدروژن، هلیوم و پلاسما ساختهشده است؛ بعضی از سحابیها حاوی گازهای دیگر مانند نیتروژن، اکسیژن و کربن هستند؛ آنها انواع مختلفی دارند. مانند سحابی ستارهای، بازتابی، انکساری، تاریک(جذبی)، نشری(پخشی)، بقایای ابر نواختری
سیاهچاله
سیاهچاله منطقهای در فضاست که نیروی کششی آنقدر قوی است که حتی نور نمیتواند از آن فرار کند؛ به دلیل اینکه ماده به یک فضای کوچک میرسد گرانش قوی رخ میدهد.
بعضی از سیاهچالهها نتیجه مرگ ستارگان هستند.
قمر
این اجرام اغلب بهصورت کروی هستند و به دور سیارات میچرخند و مانند سیارات از خود نور ساطع نمیکنند.
شهابسنگها
در منظومه شمسی، اجرام سرگردانی وجود دارند که دارای مدارهای مستقلی هستند؛ این اجرام تا زمانی که در فضا سرگرداناند شهابواره خوانده میشوند.
شهابوارهها وقتیکه وارد جو زمین میشوند براثر اصطکاک با لایههای مختلف جو بهشدت داغ میشوند و میسوزند و به رنگهای مختلفی میدرخشند؛ اگر این اجرام بهطور کامل در جو بسوزند شهاب و اگر تکههایی از این اجرام به زمین سقوط کنند، شهابسنگ نامیده میشوند.
شهابسنگها از قدیمیترین سنگهای موجود در جهان هستند و از زمان شکلگیری منظومه شمسی ما باقیماندهاند. اعتقاد بر این است که بیشتر شهابسنگها قطعات شکسته از سیارکها، ستارگان دنبالهدار و حتی سیارات هستند.
شهابسنگها در اندازههای مختلف یافت میشوند؛ کوچکترین آنها میتواند فقط چند گرم وزن داشته باشد درحالیکه بزرگترین شهابسنگها میتوانند چندین تن وزن داشته باشند. سه نوع شهابسنگ، سنگی، آهنی و سنگی-آهنی وجود دارد.
دنبالهدارها
دنبالهدارها توپ نسبتاً کوچکی از یخ، سنگ و گردوغبار هستند که از سه قسمت هسته، گیسو و دم تشکیلشدهاند.
با نزدیک شدن دنبالهدار به قسمتهای داخلی منظومه شمسی، گرمای خورشید منجر به تبخیر قسمتی از یخ موجود در سطح هسته دنبالهدار شده و ذرات غبار و گاز با فشار از دنبالهدار به فضا خارج میشوند و به این شکل قسمت گیسو را شکل میدهند.
پرتوهای خورشید، ذرات غبار را از قسمت گیسو به بیرون هل میدهند؛ این ذرات سبب تشکیل دم غباری دنبالهدار میشوند؛ بعضی از آنها با چشم غیر مصلح قابلدیدن هستند اما اکثریت آنها از درخشندگی کمی برخوردارند و با چشم غیر مصلح دیده نمیشوند.