ایستگاه فضایی تیانه در نمایشگاه هوا-فضایی چین
سیروس برزو: سازمان فضایی چین (China National Space Administration -CNSA) در پنجمین کنفرانس فضانوردی، که در شهر شیائو چین برگزار شد، از تیانه (Tianhe)، ایستگاه فضایی جدید این کشور، رونمایی کردند. قرار است یک مدل کامل از ایستگاه فضایی تیانه به همراه بخشهای مربوطه در اوائل نوامبر سال جاری در نمایشگاه هوا فضا چین در شهر ژوهای در معرض دید همگان قرار گیرد.
تیانه، به معنای هارمونی آسمانی، قرار است بعد از مجتمع مداری میر (Mir) و ایستگاه فضایی بینالمللی (ISS) به سومین ایستگاه مداری پیشرفته جهان باهدف بهرهبرداری چندمنظوره که از اجزا و آزمایشگاههای مختلف تشکیلشده تبدیل شود گرچه این آزمایشگاه به لحاظ ابعاد کوچکتر است، اما بهطورکلی میتوان آن را کپی مجتمع مداری میر بشمار آورد.
سازمان فضایی چین میگوید بخش مرکزی این ایستگاه قرار است در سال ۲۰۲۰ با ماهوارهبر سنگین لانگ مارچ-۵ (Long March 5) به مدار زمین پرتاب شود. پسازآن واحدهای آزمایشگاهی مختلفی با وزن ۱۵-۲۰ تن، ناوهای باربری بدون سرنشین تیانژو (Tianzhou) به وزن ۶ تن و بالاخره ناوهای سرنشیندار شنژو (Shenzhou) باید به این ایستگاه مداری متصل شوند.
بخش مرکزی تیانه شامل سه بخش، محوطه زندگی، واحد سامانهها و سکوی اتصال مرکزی است و میتواند پشتیبانی و امکانات زندگی برای سه خدمه را فراهم میکند. محوطه زندگی شامل یک آشپزخانه، توالت، تجهیزات کنترل آتش، پردازش هوا و تجهیزات کنترل، رایانه مرکزی، دستگاههای علمی، تجهیزات ارتباطی برای ارتباط دیداری و شنیداری با مرکز هدایت کنترل زمین در پکن و دیگر تجهیزات است.
تکمیل ساختوساز مجموعه تا سال ۲۰۲۲ برنامهریزیشده است و پیشبینی میشود طی عمر ۱۰تا ۱۵ ساله خود محل پژوهشهای فضایی چین در مدار زمین باشد. تیانه هنگامیکه بهطور کامل ساخته شود، حدود ۶۰-۸۰ تن وزن خواهد داشت که تقریباً ۲ برابر کوچکتر از مجتمع مداری ۱۲۴ تنی میر و ۷ برابر کمتر از ایستگاه فضایی بینالمللی است که ۴۱۷تن وزن دارد اما در مقایسه با تیانگون-۱ (Tiangong-1) و تیانگون- ۲ (Tiangong-2), ایستگاه فضایی قبلی چین, هم بسیار وسیعتر و هم پیشرفتهتر خواهد بود.
طبق برنامه سازمان فضایی چین، دو واحد آزمایشگاهی بانامهای وینتیان (Wentian) ،به معنای جستجوگر فلک، و منتیان (Mengtian) ،به معنای رؤیاهای آسمانی، بعداً به بخش مرکزی ایستگاه تیانه متصل و مجتمعی “T” شکل را در مدار زمین تشکیل خواهد داد.
دو سکوی ابتدایی و انتهایی به سامانههای ردیابی و الحاق مجهز هستند. که برای الحاق ناوهای سرنشیندار شنژو, سفینههای باربری بدون سرنشین تیانژو همچنین واحدهای تحقیقاتی جانبی دیگر بکار گرفته خواهد شد. در بخش جلوی تیانه مانند مجتمع مداری میر واحد الحاقی کروی شکل با ۵ سکوی اتصال پیشبینیشده است. بنابراین در آینده، این پیکربندی را میتوان با استفاده از واحدهای اضافی گسترش داد. بهطور مثال قراراست یک واحد اخترشناسی مجهز به تلسکوپ بانام زونتیان (Xuntian) یا واحدهای دیگری مجهز به سامانههای مختلف تعویض و تعمیر قطعات نیز بهطور دورهای به تیانه متصل گردد.