پدیده قمر ماه به این معناست که ماه یک سیاره خود دارای یک ماه و قمر دیگر باشد، یعنی میزبانی اقمار کوچکتر را بر عهده بگیرد. بر این اساس سامانه ستارهای که به آن عادت کردهایم باید تغییر شکل بدهد.
اگر پدیده قمر ماه واقعیت عینی داشته باشد، میتوانید تصور کنید که در اطراف ماهی که سیاره زمین میزبان آن است، ماه کوچکی در مدار خود در حال گردش باشد. اما آیا چنین پدیدهای در منظومه شمسی یا کیهان وجود دارد یا اینکه تنها زاییده تخیل بشر است؟
از نظر ستارهشناسان، پدیده قمر ماه در سطح تئوری وجود دارد. بدین معنا که از منظر تئوریک نمیتوان وجود چنین پدیدهای را رد کرد، یعنی می توان متصور شد که در کیهان ماههایی وجود دارند که خود میزبانی قمر کوچکتری را عهدهدار هستند و اقمار کوچکتر در مدارهای مشخص در اطرافشان میچرخند.
پدیده قمر ماه البته اسامی دیگری را نیز به یدک می کشد که در فضای وب به وفور از آنها استفاده میشود و از جمله مهمترین آنها می توان به مونیوز، ساب مونز، ابر ماه، مااااااه و مونتس اشاره کرد.
پدیده قمر ماه در منظومه شمسی
به احتمال قوی پدیده قمر ماه در منظومه شمسی و دیگر منظومههای نزدیک به ما وجود ندارد، اما این بدان معنا نخواهد بود که نمیتوان وجود آن را در دیگر منظومهها یا کهکشانهای دیگر متصور شد.
اخیرا دو اخترشناس مطرح با انتشار مقالهای به پدیده قمر ماه پرداختهاند و وجود این پدیده را امری ممکن توصیف کردهاند. از نظر این دو اخترشناس، ساختاری که هم اکنون برای ستارهشناسان بهشدت جا افتاده است منظومهها هستند، بدین معنا که در اطراف ستارههای بزرگ، سیارات میچرخند و در اطراف سیارات نیز اقمار کوچک در مدارها مشخصی در حال گردش هستند.
اما این سامانه در همین جا به پایان میرسد، با این وجود پدیده قمر ماه این سامانه را به چالش میکشد و لایه دیگری را به آن میافزاید. بدین معنا که در مرحله آخر که ماه بهدور سیارات میچرخد خود ماه هم میزبان پدیده دیگری خواهد بود که همان اقمار کوچکتر هستند.
جونا کولمیر (Jona Colemar)، از موسسه کارنگی (Carnegie) در واشنگتن دی سی در این مقاله عنوان می کند که هر چند پدیده قمر ماه در منظومه شمسی مشاهده نشده است، اما نمی توان وجود آن را منتفی دانست و وجود پدیده قمر ماه از لحاظ نظری ممکن است.
اما این پژوهشگر نمی تواند به این سوال پاسخ دهد که چرا با وجودی که ماه زمین که بهترین شرایط را برای میزبانی قمر کوچکتر از خود را دارد، اما شاهد وجود چنین پدیدهای نیستیم؟ هر چند کولمیر و همکارش شان ریموند (Sean Raymond) نتوانستند معماها و سوالات بسیاری در این خصوص را پاسخ دهند، اما با قاطعیت این ادعا را مطرح کردند که از منظر تئوریک نمیتوان وجود پدیده قمر ماه را رد کرد.
البته این دو عنوان کردهاند که یک ماه در صورتی میتواند میزبان قمری دیگر باشد که خود دارای جرم چشمگیری باشد. آنها همچنین معیارهای دیگری را برای توانمندی یک ماه برای میزبانی اقمار کوچکتر مطرح میکنند که بر اساس این معیارها برخی از اقمار منظومه شمسی توانایی میزبانی اقمار کوچکتر را دارند؛ از جمله ماه زمین، قمر تایتان متعلق به زحل و قمر کالیستو متعلق به مشتری.
همانطور که اشاره شد کولمیر و ریموند نمیتوانند به این سوال پاسخ دهند که چرا ماه زمین با وجودیکه همه شرایط را برای میزبانی اقمار کوچک داراست، اما میزبانی هیچ ماهی را عهده دار نیست؟ این دو تاکید دارند که پدیده قمر ماه معمایی پیچیده است و لذا مطالعات بیشتر در این خصوص لازم است تا بتوان سوالات متعدد مربوط به این پدیده را پاسخ داد.
اگر در آینده وجود پدیده قمر ماه اثبات شود باید دید آیا ماه میزبان تنها میزبانی یک قمر را بر عهده دارد و یا اینکه اقمار متعددی را میزبانی میکند؟ همچنین از هم اکنون باید به این فکر بود که چه اسمی را باید برای این پدیده انتخاب کرد؟ اگر این وظیفه را بر عهده شما قرار دهند چه اسمی را برای پدیده قمر ماه انتخاب خواهید نمود؟