بالاخره یک ماموریت باید اولین باشد. در فضا اولین اکتشافگران، فضاپیماهای دوقلوی پایونیر ۱۰ و ۱۱ (Pioneer-10،11) بودند که مسیر اکتشفات کیهانی را نشان دادند، در این مقاله در مورد این کاوشگرها می نویسیم.
۱- قبل از ویجر
ویجر (Voyager) با گردش در خارج از منظومه شمسی و مشاهدات میان ستارهای خود، اغلب به عنوان بزرگترین ماموریت رباتی فضا شناخته می شود؛ اما امروزه ما پایونیر شجاع را به یاد داریم که ثابت کرد ماموریت حماسی ویجر ممکن است.
۲- جایی که قبلا چیزی نرفته است
۴۵ سال پیش دانشمندان هنوز از سختی مسیریابی کمربند سیارکی اصلی آگاه نبودند. این کمربند شامل خرده سیارکهای سنگی در منطقهای وسیع میان مریخ و مشتری است. پایونیر ۱۰ به دانشمندان کمک کرد تا این مشکل را در ۶ ماهۀ اول سال ۱۹۷۳ حل کنند. این فضاپیما چند برخورد را ثبت کرد (کمتر از آن چیزی که انتظار می رفت) و به مهندسان روشهای جدیدی برای مسیریابی فراتر از سیاره زمین آموخت.
۳-پیشگام شماره دو
پایونیر ۱۱ یک فضاپیمای پشتیبان بود که پس از عبور پایونیر ۱۰ از کمربند سیارکی، در سال ۱۹۷۳ به فضا پرتاب شد. این ماموریت برای دومینبار نگاهی نزدیک به مشتری و اولین تصاویر نزدیک از زحل را فراهم کرد و به مهندسان نقشههایی برای گردش در فضای سیارههای بیرونی داد تا هنر مسیریابی میان سیارهای خود را بیازمایند.
۴-اولین مسافر مشتری
۳۶۳ سال بعد از اینکه انسان برای اولینبار به کمک تلسکوپ به مشتری نگاه کرد، پایونیر ۱۰ در دسامبر ۱۹۷۳ اولین مهمان ساخته دست انسان در حوالی این سیاره غولپیکر بود. این فضاپیما حدود ۳۰۰ عکس در پرواز نزدیک خود به مشتری ثبت کرد که از فاصلۀ ۱۳۰۰۰۰ کیلومتری ابرهای مشتری گرفته شده بودند.
۵-خانواده پایونیر
پایونیر کار خود را به عنوان یک ماموریت فضایی در دهه ۱۹۵۰ آغاز کرد و رفته رفته به فضاپیماهای پیشرفتهتری مجهز شد؛ از جمله ماموریت سیاره ناهید که چند کاوشگر برای بررسی عمق ابرهای سمی آن به فضا پرتاب شدند.
۶- یک پایونیر و یک پایونیر
دنیای موسیقی ون هالن (Eddie Van Halen) را دارد، اما دنیای علم ون آلن (James Alfred Van Allen). وی از کاوشگر پایونیر ۱ تا ۱۱ ، یک ستاره در اکتشافات سیارهای بود. جیمز ون آلن را به عنوان اولین اکتشافگر علمی فضا می شناسند که عضو ثابت ماموریت فضایی پایونیر بود. او از اولین تلاشها برای سفر به ماه تا ماموریتهای پایونیر ۱۰ و ۱۱ نقش مهمی در تیم تحقیقاتی داشت.
۷- دورترین…برای مدتی
بیش از ۲۵ سال پایونیر ۱۰ دورترین شیء ساختۀ دست انسان بود که رکورد عبور از کمربند سیارکی، مدار مشتری و حتی مدار پلوتو را نیز شکسته بود. ویجر ۱ با سرعتی بیشتر از پایونیر عنوان دورترین فضاپیما را در سال ۱۹۹۸ از آن خود کرد و تا امروز نیز این عنوان را در اختیار دارد.
۸-آخرین تماس
ما در ۱۰ ژانویه ۲۰۰۳ ارتباط خود را با پایونیر ۱۰ از دست دادیم. مهندسان بر این گمان بودند منبع انرژی آن به پایان رسیده و دیگر انتظاری برای برقراری ارتباط وجود ندارد. ما دوباره در سال ۲۰۰۶ برای برقراری ارتباط تلاش کردیم اما شانس با ما یار نبود. آخرین سیگنال از پایونیر ۱۱ در سپتامبر ۱۹۹۵ به دست ما رسید. عمر هر دو ماموریت دو سال تعیین شده بود.
۹-کشتیهای کهکشانی
پایونیر ۱۰ و ۱۱ دو فضاپیما از پنج فضاپیمایی بودند که سرعت کافی برای خروج از منظومه شمسی و سفر به فضای میان ستارهای را داشتند. سه فضاپیمای دیگر (ویجر ۱،۲ و افقهای نو) هنوز با زمین ارتباط دارند. اکنون دوقلوهای پایونیر خاموش هستند. پایونیر ۱۰ به سوی ستارۀ سرخ دبران (چشم گاو) در حال حرکت است و ۲ میلیون سال دیگر به آن می رسد. پایونیر ۱۱ نیز به سمت صورت فلکی عقاب در حال پیشروی است و ۴ میلیون سال دیگر از کنار آن عبور می کند.
۱۰-پیام اصلی به کیهان
پایونیر ۱۰ و ۱۱ سالها پیش از رکورد معروف خود، حامل پیام اصلی زمین به کیهان بودند. همانند رکورد ویجر، لوح پایونیر زاییدۀ ذهن کارل سیگن بود که قصد داشت اگر هر تمدن بیگانهای این فضاپیما را مشاهده کرد، بدانند ساختۀ دست چه کسانی بوده و چطور با آنها ارتباط برقرار کنند. لوحها موقعیت مکانی ما در کهکشان را نشان می دادند و طرحی از یک زن و مرد بر روی آن کشیده شده بود.