ایگور پانکروتینکو، کارشناس سیاسی روس در یادداشتی به بررسی نتایج سفر شوکت میرضیایف (Shavkat Mirziyoyev)، رئیس جمهور ازبکستان، به فرانسه پرداخت.
در این یادداشت آمده است سفر رسمی رئیس جمهور ازبکستان به فرانسه در نگاه اول تفاوت خاصی با سایر اقدامات فعالانه تاشکند در زمینه سیاست خارجی چندبعدی ندارد.
دیدار و گفتوگو با مقامات عالی فرانسه و امضای بیش از ۱۰سند همکاری در زمینههای اقتصادی، مالی، حمل و نقل، گردشگری، فرهنگی، هنری، محیط زیست و برنامه همکاری بین وزارتخانههای امور خارجه ۲کشور از مهم ترین محورهای این سفر عنوان شده است.
این نخستین سفر رئیس جمهور ازبکستان طی ۲۲سال اخیر به پاریس میباشد.
اتحادیه اروپا نسبت به رئیس جمهور ازبکستان و اصلاحات گستردهای که از جانب وی دنبال میشود، نگاهی محتاطانه دارد.
البته اروپا دیگر در مورد تاشکند با لحن اتهامآمیز صحبت نکرده و از استفاده اصطلاحاتی مانند دولت خودکامه، برده داری مدرن و نقض گسترده حقوق بشر نیز پرهیز میکند ولی همزمان از اقدامات رهبر جدید ازبکستان هم تمجید خاصی صورت نمیگیرد.
احتمالا موضوع آن بر میگردد به فعالیت حامیان حقوق بشر در ازای کمکهای مالی نه چندان زیاد تا جایی که امروز تصور اروپاییها از ازبکستان و رهبری آن منفی است.
البته معلوم است که با وجود توجه به اصطلاح ویژه نسبت به مسئله «حقوق و آزادیها» و تمایل به «کشف» خودکامگی و دیکتاتوری در تحولات سایر کشورها، برای اروپا در حقیقت نه این موضوعات بلکه منافع و مزایای اقتصادی در همکاری با تاشکند مهم است.
بحث منافع اقتصادی از همکاری با ازبکستان هنوز به صورت جدی مورد توجه دوایر اقتصادی و سیاسی فرانسه قرار نگرفته و آمار و ارقام این موضوع را تائید میکند.
در سال ۲۰۱۷مبادله تجاری بین ۲کشور ۱۲۶.۵میلیون یورو بوده که ۸۰میلیون یورو از آن به صادرات فرانسه مربوط میشود.
وضع نظام لغو روادید به مدت ۳۰روز برای گردشگران فرانسه که در ۴اکتبر از سوی میرضیایف به امضا رسید، هنوز موفق به جلب توجه اتباع این کشور برای سفر به ازبکستان و بازدید از اماکن تاریخی و فرهنگی آن نشده است.
در میان بیش از ۱۰سندی که از سوی مقامات ازبکی و فرانسوی به امضا رسید، مهم ترین آن مربوط به همکاریها در زمینه فضایی میباشد که به احتمال زیاد منجر به بالا رفتن توجه پاریس نسبت به این کشور آسیای مرکزی خواهد شد.
بر اساس این سند، تاشکند و تالس آلنیا «Thales Alenia Space» که یکی از مهمترین شرکتهای بینالمللی فضایی و دفاعی اروپا با گردش مالی سالیانه حدود ۱۸.۵میلیارد دلار است، پروژههای مشترکی انجام خواهند داد.
این توافق نه تنها برای ازبکستان بلکه برای منطقه آسیای مرکزی میتواند باب تازهای در زمینه فناوریهای جدید باز کند.
در چارچوب این توافق، از همکاری در زمینه سیستمهای ماهوارهای یکپارچه گرفته تا ایجاد زیرساختها برای اتصال ازبکستان به ارتباطات باند پهن ماهوارهای خواهد بود.
جذب نیروی محلی و آماده کردن متخصصان در این زمینه نیز از اهداف دیگر این توافق میباشد.
شکی نیست که پاریس و رهبری شرکت تالس آلنیا توافق خود با تاشکند را به عنوان یک موفقیت بزرگ ارزیابی میکنند.
حداقل به این دلیل که فرانسه از این طریق به بازار سیگنالهای ماهوارهای در آسیای مرکزی که تا کنون عملا در اختیار روسیه قرار داشت، دسترسی پیدا میکند.
از سوی دیگر، شرکت یادشده فرانسوی که در زمینههای فضایی، دفاعی و امنیت سایبری فعالیت میکند، فرصت مناسبی جهت گسترش پایگاههای تولیدی و جذب مشتریهای جدید برای تولیدات خود در اختیار خواهد گرفت.
البته برای طرف فرانسه این موفقیت بیشتر از اهمیت «کمّی» برخوردار است در حالی که برای ازبکستان «کیفی» است چرا که چشماندازهای کاملا جدیدی را برای صنایع این کشور باز خواهد کرد.
این موضوع منجر به وضعیت جدید تاشکند در منطقه شده و پیشنهادات کاملا جدی را از سوی «پکن»، «مسکو»، «دهلی نو» و «آنکارا» خواهد داشت.