سیروس برزو: موسسه صنعتی تولیدات فضایی انرگیا (Energia) در روسیه تصمیم دارد یک سفینه سرنشین دار برای تعمیر ماهوارهها در مدار بسازد. این سفینه توانایی پاکسازی مدار زمین از اشیای زائد مانند ماهوارههای ازکارافتاده و زبالههای بزرگ فضایی را دارد. در این سفینه دو فضانورد فعالیت خواهند داشت که میتوانند در صورت لزوم، مثلاً برای تعمیر ماهوارههای ازکارافتاده به راهپیمایی در فضای آزاد دست بزنند و بخشهای معیوب ماهوارهها را عوض کنند. پیشبینی میشود مدت پرواز هر گروه دونفره فضانوردان حداکثر دو هفته باشد. در برنامه کاری کیهاننوردان تعمیر ماهوارههای هواشناسی و نظارت بر زمین از اولویت برخوردارند. هدف دیگر این مأموریت فضایی پاک کردن مدار از آشغالهای انباشتهشده در آنجا است. رئیس موسسه فضایی انرگیا می گوید : «ماهوارههایی که مدت کار آنها بهسر رسیده خطرناک هستند و مانع کار عادی فضانوردان میشوند. باید آنها را در یک محل ویژه جمع و سپس با سامانه خاصی در اقیانوس جهانی غرق کرد تا مدارهای اطراف زمین پاک لازم به ذکر است که مسئله زبالههای فضایی باگذشت هرسال حادتر میشود.در حال حاضر بیش از ۶۰۰هزار تکه از ماهوارهها و ماهوارهبرهای حامل در اندازه بیشتر از یک سانتیمتر در حال چرخیدن به دور زمین هستند. که حتی ریزترین آنها میتواند لباس فضانوردان را ضمن فعالیتهای عملیاتی خارج از ناو و یا ایستگاه فضایی سوراخ کند.»
سفینه فضایی رفتگر میتواند تعداد زیادی از تکههای بزرگ را جمعآوری و نابود کند که برای ایستگاه بینالمللی فضایی ایجاد خطر میکنند. جالب است بدانید اگر ماهوارههای ازکارافتاده جمعآوری شوند، محلهایی در مدار زمین آزاد میشوند که ۵۰-۲۰میلیون دلار ارزشدارند و شرکتهای مخابراتی حاضرند این مکانها را خریداری کنند.
برنامههای مبارزه با پسماندهای فضایی در غرب هم وجود دارد. قدیمیترین ماهوارهای که از کار افتاد و در فضا باقیمانده، ماهواره آمریکایی وان پاسگان -۱ است که در سال ۱۹۵۸میلادی به فضا پرتاب شد و بر اساس گفته کارشناسان تا ۲۰۰سال دیگر یک خطر بالقوه در مدار بهشمار خواهد رفت.
در سال ۲۰۰۹میلادی در مدار زمین، یک ماهواره مخابراتی آمریکایی و ماهواره ازکارافتاده روسیه باهم تصادف کردند. این تنها مورد تصادم ماهواره بشمار میرود. برای جلوگیری از تکرار چنین حادثهای باید هر چه زودتر وسیلهای برای پاک کردن فضای نزدیک ساخته شود.
برخی کارشناسان معتقدند اگر ناو رفتگر روسیه وارد عملیات شود چهبسا که بتواند برخی ماهواره و یا اجسام کوچک را فضانوردان به زمین برگردانند و تحقیق بر روی این اشیا میتواند به طراحان و سازندگان سامانههای فضایی امکان دهد تا آنها اطلاعات بیشتری از تأثیر فضا بر روی آنها را مطالعه کنند و برای آینده مواد بهتر و مقاومتری بسازند.