یک نامه متعلق به گالیله (Galileo Galilei) که تاریخ نگارش آن به اوایل قرن۱۷ بازمیگردد و برای مدتها تصور میشد اصل آن از بین رفته است، اکنون پیدا شده است.
در این نامه که در سال۱۶۱۳ نوشتهشده است منجم و ریاضیدان معروف ایتالیایی برای اولین بار علیه این نظریه که خورشید دور زمین میگردد استدلال میکند. زمانی که یک نسخه از این نامه به دادگاه تفتیش عقاید ارائه شد، گالیله ادعا کرد تنظیم کلمات این نسخه به نحوی بوده است تا عقاید او کفرآمیزتر جلوه کند درحالیکه نسخه اصلی که وی نوشته است چنین مضامینی در برندارد.
نامه جدید کشفشده که اکنون در کتابخانه جامعه سلطنتی بریتانیا نگهداری میشود، نشان میدهد نامه اولیه ارائهشده به دادگاه اصل بوده و خود گالیله بهمنظور محافظت از خودش در برابر اتهامات دادگاه تفتیش عقاید اقدام به ارائه یک نسخه دیگر تعدیلشده، کرده است تا از مجازات شدیدتر در امان بماند.
نیکلا کوپرنیک (Nicolaus Copernicus) در سال۱۵۴۳ تئوری خورشید مرکزی را مطرح کرد اما آنقدر زنده نماند تا نتایج نظریه انقلابیاش را ببیند. در سال۱۶۰۰ ریاضیدان ایتالیایی جیوردانو برونو به اتهام ترویج فرضیه کوپرنیک توسط کلیسای روم به کفر محکوم و زنده در آتش سوزانده شد.
گالیله اما اولین فردی بود که به شواهدی مؤید فرضیه کوپرنیک دستیافت و اعلام کرد این زمین و سایر سیارات هستند که دور خورشید میگردند. او در ۲۱دسامبر۱۶۱۳ نامهای به دوستش بندتو کاستلی (Benedetto Castelli) که ریاضیدانی در دانشگاه پیزا ایتالیا بود نوشت و یافتههایش را شرح داد. گالیله در بخشی از این نامه میگوید جملاتی از انجیل که مربوط به نجوم میشوند نباید لغوی و عیناً مطابق متن، معنی شوند و تئوری کوپرنیک لزوماً با کتاب مقدس ناسازگار نیست.
به دلیل محتوای بحثبرانگیز نامه، نسخههای رونویسی شده از آن بهسرعت پخش شد و یکی از آنها سر از دادگاه تفتیش عقاید روم درآورد. گالیله که متوجه آن شده بود نامهای به دوست روحانی خود نوشت و ادعا کرد شماری از کلمات نسخه کپی نامه بهعمد با عبارات غلوآمیز جایگزین شده تا اتهام کفر او ثابت شود. سپس بهضمیمه برای دوست روحانیاش نسخهای را که ادعا میکرد اصل است فرستاد و تقاضا کرد آن را به واتیکان برساند.
دو نسخه متفاوت نامه که تاکنون در دسترس بود محققان و تاریخنگاران را سردرگم کرده بود بهنحویکه نمیدانستند کدام عبارات دقیقه متعلق به خود اوست. تا اینکه ماه گذشته، اوت۲۰۱۸، سالواتوره ریچاردو (Ricardo Salvatore) تاریخنگار دانشگاه برگامو ایتالیا که در آرشیو کتابخانه سلطنتی بریتانیا در حال تحقیق بود نامه را که بهاشتباه شناسه بندی شده بود یافت و پس از بررسی دریافت که این نامه نسخه اصلی آن چیزی است که برای مدتها گمان میشد از بین رفته است.
نامه امضای جیجی (G.G) که مخفف نام گالیلئو گالیله است را بر خود دارد که در متن اصلاحاتی به دست گالیله اعمالشده است و خطشناسان اصالت انتساب آن را تائید کردهاند. تطبیق نشان میدهد نسخه نهایی بعد از اصلاحات همان نسخهای است که به دادگاه فرستادهشده است و این خود گالیله بوده است که تلاش کرده با اعمال اصلاحاتی در متن از مناقشهانگیز بودن آن بکاهد.
برای مثال گالیله در متن اصلی آورده است بعضی از عبارات انجیل غلط هستند، اگر بخواهیم معنی لغوی از آنان برداشت کنیم.
در نسخه تازه یافت شده، گالیه روی کلمه غلط خطزده و بالای آن نوشته است: نگاه متفاوتی به حقیقت.
علیرغم این تلاشها دادگاه تفتیش عقاید به گالیله نسبت به حمایت از تئوری کوپرنیک هشدار داد و در سال۱۶۳۳ او را به «ظن شدید کفر» محکوم کرد. گالیله اگرچه با امضای اعترافنامهای عقیده خود را مبنی بر مرکزیت خورشید انکار کرد، بازهم از مجازات در امان نماند و ۹سال آخر زندگیاش را در حصر خانگی گذراند.