مریم فخیمی: پاییز هزار رنگ، فصل رنگهای گرم و مهربان، خشخش برگها زیر گامهای عابران و تبوتاب محصلان و دانشجویان از راه رسید. اگرچه آسمان پاییز ستارگان چندان پر نوری ندارد، اما طولانی شدن شبها بهترین فرصت برای گذراندن زمان زیر طاق قیرگون آسمان شب است. امروز مطالبی درباره مربع بزرگ پاییزی و پدیدههای رصدی مهر را خواهید خواند.
حکایت اسب بالدار در آسمان پاییز
گشتوگذار در آسمان پاییز را از بالای سرتان در نزدیكی شرق آسمان جایی كه با تاریک شدن هوا، اسب بالدار در آسمان پدیدارمیشود آغاز كنید. در این سوی آسمان ۴ ستاره تقریبا همنور را خواهید دید كه شكلی شبیه یك مربع بزرگ را پدید آوردهاند. این مربع بزرگ نمایانگر آغاز پاییز است. پیدا كردن این مربع آسمانی بسیار آسان است، چرا كه آن محدوده از شرق آسمان تقریبا خالی از ستاره است. ۳ستاره مربع بزرگ به صورت فلكی اسب بالدار و یك ستاره به صورت فلكی آندرومدا تعلق دارد. اسب بالدار میان یونانیان باستان شناخته شده و پر اهمیت بود بطوریكه۵۵۰سال پیش از میلاد مسیح، سكههایی با نقش اسب بالدار میان مردم آن ناحیه استفاده میشد. در افق غرب، صورفلكی تابستانی و مثلث تابستانی بعد از غروب آفتاب نمایان میشوند كه البته فرصت چندانی برای دیدارشان ندارید.
پدیدههای رصدی
۱ مهر: خورشید در اعتدال پاییزی | ساعت ۳:۴۵
۳ مهر – ماه کامل | ۶:۲۲به وقت تهران
۶ مهر: اختفای خراشان ماه و ستاره خی۲نهنگ، قدر ستاره۴.۳، قابل رصد با ابزار در شمال غربی ایران| ساعت ۰۰:۳۷
۸ مهر: مقارنه ماه و ستاره سرخ رنگ الدبران(چشم گاو) را بالای سرتان خواهید دید. جدایی زاویهای۳.۵درجه | ساعت ۵:۳۷
۱۰ مهر : تربیع آخر ماه | ۱۳:۱۶ به وقت تهران
۱۴ مهر: در شمال آسمان مقارنه ماه وستاره قلب الاسد در صورت فلکی شیر را خواهید دید. جدایی زاویهای۱.۸درجه | ساعت ۲:۴۵
۱۶ مهر: رویت هلال آخر ماه محرم۱۴۴۰ با چشم غیرمسلح | ۵:۱۰
۱۹ مهر: با تاریک شدن هوا، در جنوبغرب آسمان ماه را در نزدیکی سیاره مشتری تماشا کنید. جدایی زاویهای۵.۸درجه | ۱۹:۰۵
۲۳ مهر – با تاریک شدن آسمان مقارنه ماه و سیاره زحل را در جنوب آسمان ببینید.
۲۵ مهر – ماه در گره نزولی
۲۶ مهر: به جنوب آسمان که بنگرید مقارنه جذاب ماه و مریخ سرخ فام را خواهیدد دید. جدایی زاویهای۱.۶درجه | ۱۷:۴۸
۲۹ مهر: اوج بارش شهابی جباری ( ZHR=20)
وضعیت سیارات
سیاره درخشان زهره تا ساعتی بعد از غروب آفتاب در جنوبغرب آسمان خودنمایی میکند. این سیاره در صورت فلکی سنبله قرار دارد و با قدر-۴.۴میدرخشد. سیاره مشتری، با درخشش۱.۷- در جنوبغرب آسمان و با غروب آفتاب آشکار میشود.این سیاره در صورت فلکی میزان قرار دارد و تا پیش از ساعت۲۰ میتوان آن را رویت کرد. سیاره سرخ فام مریخ نیز با غروب آفتاب در شرق آسمان قابل رویت است. این سیاره در صورت فلکی جدی قرار دارد و با قدر۱.۳- میدرخشد.سیاره زحل با غروب آفتاب و تاریک شدن آسمان در جنوب آسمان قابل رویت است.این سیاره در صورت فلکی کماندار واقع است و با قدر ۰.۵میدرخشد.سیاره زحل را تا حدود ساعت۱۰شب میتوانید رویت کنید.