داستان پرفرازونشیب سه زن کیهاننورد
روز۱۷سپتامبر۱۹۸۵ ناو کیهانی سایوز تی-۱۴ (Soyuz T-14) در حالی به فضا پرتاب شد که ولادیمیر واسیوتین (Vladimir Vasyutin)، گئورگی گرچکو (Georgy Grechko) و الکساندر ولکف (Aleksandr Aleksandrovich Volkov) بر عرشه آن حضور داشتند.
یک روز بعد ناو کیهانی توانست به شکل خودکار به سالیوت-۷ (Salyut-7 programme) متصل شود. در این زمان ولادیمیر ژانیبکف (Vladimir Dzhanibekov) و ویکتور ساوینیخ (Viktor Savinykh) در سالیوت-۷ حضور داشتند اما قرار بود گرچکو و ژانیبکف بهزودی بازگردند و واسیوتین و ولکف ایستگاه را برای برنامهای جنجالی آماده کنند.
در 25 سپتامبر سایوزتی-۱۳ (Soyuz T-13) به همراه ژانیبکف و گرچکو از ایستگاه جدا شد و طبق جدول تنظیمی روز بعد با موفقیت به زمین بازگشت.
اینک چه در مدار و چه در زمین، کیهاننوردان آماده میشدند کاری را صورت دهند که تا آن زمان در تاریخ پروازهای فضایی سابقه نداشت. کاری جنجالی و پرسروصدا تا چند ماه بعد باید صورت میگرفت، پرواز یک ناو سایوز با حضور سه کیهاننورد زن! به همین منظور گروهی از زنان فضانورد شامل اسوتلانا ساویتسکایا (Svetlana Savitskaya)، یکاترینا ایوانوا (Yekaterina Ivanova) و یلنا دابروکواشنیا (Yelena Dobrokvannia) مشغول تمرین بودند. پیشبینیشده بود که در آغاز مارس سال۱۹۸۶ پرتاب گروه زنان صورت گیرد.
زنان کیهاننورد شوروی باید هشتم مارس مصادف با روز جهانی زن را در عرشه ایستگاه مداری سالیوت-۷ جشن بگیرند و ازآنجا این روز را به تمام زنان دنیا تبریک بگویند.
در ۲۷سپتامبر سال۱۹۸۵ ناو کیهانی کاسموس-۱۶۸۶ (cosmos 1686) به مدار پرتاب و در دوم اکتبر به سالیوت-۷ متصل شد. ۳روز بعد کیهاننوردان دریچه ورودی کاسموس-۱۶۸۶ را برای تخلیه تجهیزات ارسالی و کنترل دستگاههای باز کردند. در اکتبر بهوسیله دستگاههای این ناو عظیم که به لحاظ ابعاد و وزن تقریباً مشابه سالیوت بود یک سری پژوهشهای نظامی-علمی ژئوفیزیک انجام شد.
طبق برنامه، در آخر ماه اکتبر واسیوتین و ساوینیخ باید برای راهپیمایی و انجام آزمایشی به اسم مایاک به فضای باز قدم میگذاشتند اما ناگهان واسیوتین بیمار شد. بیماری روزبهروز شدت بیشتر پیدا کرد. حرارت بدنش بالا رفت و دردهایی طاقتفرسا بدنش را فراگرفت. طبق تجویز پزشکان از داروهای آنتیبیوتیکها و آرامبخش موجود در عرشه ایستگاه به او داده شد اما تأثیر چندانی نداشت. سرانجام در ۱۷نوامبر کمیسیون دولتی تصمیم گرفت در ۲۱نوامبر کیهاننوردان به زمین بازگردند.
با بازگشت این گروه، پرواز به سالیوت-۷ نیز تعطیل گردید زیرا مسئولان تصمیم نداشتند قبل از گروه زنان، افرادی را به ایستگاه بفرستند. این کار مستلزم دیدن آمادگی طولانیمدت برای پرواز بود و باعث میشد پرتاب ایستگاه فضایی مجهز و پیشرفته بعدی یعنی میر به تأخیر بیفتد.
آنها به سه زن که چند سال تمرینهای بسیار دشوار را انجام داده بودند قول دادند در ایستگاه فضایی میر (Mir) این برنامه اجرا شود اما چند ماه بعد مشخص شد که ساویتسکایا حامله است و امکان پرواز به فضا را ندارد. در اواخر سال۱۹۸۶ فرزندش به دنیا آمد. طبیعی بود که به این زودیها نخواهد توانست راهی فضا شود. برنامه سفر زنانه چند بار دیگر و به دلایل کوچک و بزرگ دیگر به تعویق افتاد. با فروپاشی شوروی میتوان گفت که تقریباً امید زنان فضانورد برای سفر به مجتمع مداری میر از بین رفت تا بالاخره در مارس۱۹۹۳ مسئولان سازمان فضایی روسیه گروه زنان فضانورد را منحل اعلام کردند و بهاینترتیب برنامه جنجالی پرواز گروه زنان نیز بهکلی لغو شد و اعضای این گروه که مهرومومها مشکلات آموزش و تمرین را پشت سر گذاشته بودند به کارهای قبلی خود بازگشتند.