جهتگیری متفاوت مرکز ملی فضایی با سازمان فضایی در راهبردهای کلان
رئیس مرکز ملی فضایی ایران، منوچهر منطقی به تازگی در مصاحبه خود با خبرگزاری فارس اعلام کرده است «با وجود درآمدزایی اندک در حوزه پرتاب و ساخت ماهواره، این ۲ صنعت منشا درآمد در حوزه خدمات و تجهیزات زمینی است و ایران به عنوان یک کشور نوظهور در حوزه فضایی، باید توجه بیشتری به این موضوع معطوف دارد.» وی همچنین یکی از اهداف مرکز ملی فضایی را «توسعه تجهیزات زمینی حوزه فضا با استفاده از ظرفیت نیروی انسانی» عنوان کرده است.»
منطقی که ریاست نهادی فضایی به عنوان یکی از زیرمجموعههای معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری را بر عهده دارد در حالی بر موضوع توسعه فناوری به ویژه در حوزه پرتاب و ساخت ماهواره تاکید میکند که مسئولین سازمان فضایی ایران همواره نگاه اقتصادی به فضا را مورد ذکر قرار داده و توسعه خدمات کاربردی با نگاه درآمدزایی را در اولویت دانستهاند. البته اهمیت راهبردی حوزه ساخت و پرتاب ماهواره بر کسی پوشیده نیست اما توسعه فناوری به ویژه توسعه تجهیزات زمینی که به عنوان یکی از اهداف مرکز ملی فضایی توسط رئیس این مرکز ذکر شده در حیطه فعالیتهای تعریف شده برای مرکز ملی فضایی به عنوان نهادی سیاستگذار نمیگنجد.
نگاهی به گذشته نشان میدهد پیش از این نیز در سال ۹۴ به ابتکار منوچهر منطقی، میان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت دفاع تفاهمنامه ای امضا شد که به موجب آن معاونت علمی به وزارت دفاع در توسعه ماهوارهبر سیمرغ کمک کند. این در حالی است که هدف اصلی از تاسیس معاونت علمی کمک به بخش خصوصی دانشبنیان میباشد.
منطقی، همچنین در بخشی دیگر از صحبتهای خود با خبرگزاری فارس اظهار میدارد: «تمرکز دولتها در سرمایهگذاری بر روی ۳ بخش از حوزه فضایی است که این بخش شامل ارسال انسان به فضا، کاربردهای فضایی به ویژه سنجش از دور و پرتابگر میشود.» این در حالی است که کمتر از ۱۰ کشور در جهان تا کنون اعلام کردهاند برنامهای برای اعزام انسان به فضا دارند و برنامه پرتابگر نیز به لحاظ اهمیت راهبردی آن توسط برخی کشورها دنبال میشود. این در حالی است که کشورهای متعددی هماکنون تلاش میکنند تا با کمک بخش خصوصی فعالیتهای اقتصادی در حوزه فضایی از جمله استفاده از ماهوارههای مخابراتی، سنجشی و توسعه کاربردهای فضایی را پیگیری کنند.
کارشناسان بر این باورند میبایست برای کامیابی در صنعت فضایی نگاهی همهجانبه و متناسب به توسعه این صنعت داشت و بخشهای اقتصادی، کاربردی و راهبردی را با توجه به توان مالی، عملیاتی کشور توسعه داد.