سازمان فضایی ایران و موسسه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران باهدف توسعه فعالیتهای آموزشی و پژوهشی در حقوق بینالملل فضایی و ایجاد گرایش حقوق فضا در دانشگاه تهران تفاهمنامه امضا کردند.
این تفاهمنامه میان مرتضی براری، رئیس سازمان فضایی ایران، و عباسعلی کدخدایی، رئیس موسسه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران، منعقد شد.
مرتضی براری در این جلسه با اشاره به اهمیت فناوری فضایی و لزوم توسعه و پیشرفت در این حوزه گفت: «فضا مالکیت ناپذیر و میراث مشترک بشریت است، بنابراین باید حضور مؤثر و حداکثری در مجامع بینالمللی و تأثیرگذاری در شکلگیری و تدوین قواعد مربوطه داشته باشیم.»
براری با تأکید بر ضرورت ایفای نقش حداکثری کشور در استفاده صلحآمیز از فضا چه ازنظر توسعه زیرساختها و چه ازنظر حضور فعال در مجامع بینالمللی مرتبط با حقوق فضا، گفت: «حضور فعالانه در مجامع بینالمللی باهدف حفظ و تأمین منافع ملی در حوزه فضایی از اولویتهای ویژه سازمان فضایی ایران است.لذا با توجه به توانمندی ارزشمند موجود در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور، میتوان از این ظرفیت برای تربیت و توانمندسازی نیروی انسانی متخصص درراستای حضور فعال و اثربخش در مجامع بینالمللی فضایی استفاده کرد.»
وی افزود: «با توجه به عضویت سازمان فضایی ایران در مجامع بینالمللی مختلف، ضرورت تقویت زیرساختهای این حوزه بسیار حائز اهمیت است که در این راستا دانشگاهها از ظرفیتهای بالقوه و ارزشمندی برای تقویت این حوزه برخوردار هستند، ازاینرو دانشگاه تهران بهعنوان یکی از دانشگاههای برتر و پیشرو برای توسعه همکاریهای علمی، آموزشی و پژوهشی در زمینه حقوق بینالملل فضایی انتخاب شد.»
رئیس سازمان فضایی ایران با اشاره به جایگاه حقوق بینالملل فضایی و نیاز به توسعه این حوزه گفت: «برای مشارکت حداکثری در این موضوع نیاز به کارشناسان متخصص و خبره در حوزه حقوق فضایی داریم و علاقهمند به حمایت از پایاننامههای دانشجویی و تدوین کتب و توسعه هرچه بیشتر این حوزه هستیم.»
معاون وزیر ارتباطات گفت: «اهداف این تفاهمنامه شامل بسترسازی لازم برای ایجاد گرایش در نخبگان و علاقهمندان و دانشجویان رشتههای حقوقی- بینالمللی به حوزه فضا و ارائه برنامههای اجرایی توسعهای درزمینهٔ پرورش نخبگان و علاقهمندان حوزه فضا، تحلیل و شناسایی نقاط ضعف و قوت کشور در حوزه حقوق بینالملل فضایی، ایجاد زمینههای لازم برای سیاستگذاری و تعیین خط مشیهای موردنیاز باهدف حضور و مشارکت مؤثر در مجامع منطقهای و بینالمللی مرتبط با فعالیتهای فضایی باهدف تأمین و ارتقای منافع ملی و ایجاد شرایط لازم برای انجام پژوهش و تحقیق در حوزه حقوق فضا است.»
در ادامه این جلسه عباسعلی کدخدایی رئیس موسسه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران نیز گفت: «حدود بیست سال پیش که قانون منع خریدوفروش ماهواره تصویبشده بود، بخش حقوقی صداوسیما درخواست ورود کارشناسان متخصص در حوزه حقوقی و ارتباطات ماهوارهای را مطرح کرد که از همان زمان اهمیت حقوق فضا و دیپلماسی فضایی نمود زیادی یافت.»
وی ادامه داد: «مطالعات نشان میدهد سازمانهای ذیربط باید در حوزه حقوق فضا حساسیت و تمرکز ویژهای داشته باشند و خوشبختانه در بین اقشار دانشجویی حرکتهای خوبی شروعشده است، ولی فعالیتها حداقلی است و باید تبدیل به حداکثری شود.»
کدخدایی خاطرنشان کرد: «تعداد کم کارشناسان خبره در حوزه حقوق بینالملل فضایی باعث شده برخی از منافع ما تأمین نشود، همچنین از سوی دیگر نگاه تحریمی غرب به ایران فقط منوط به انرژی هستهای نیست و حتی در بخش آموزشی هم برای ما ایجاد مشکل کردهاند و دانشجویان ما با محدودیتهایی برای ادامه تحصیل در این رشته در خارج از کشور مواجه هستند.»
وی افزود: «ما برای توسعه این حوزه، کارگاههای آموزشی حقوق فضا را داشتیم که با استقبال گستردهای از سوی دانشجویان و کارشناسان روبرو شد و با توجه به علاقه دانشجویان به این حوزه و نبود رشته تخصصی دانشگاهی، لذا ضرورت دارد که این رشته را بهزودی ایجاد کنیم.»
کدخدایی اظهار داشت: «از جهت زمان ما فرصتی نداریم لذا وظیفهداریم تا گرایش حقوق فضا را با همکاری سازمان فضایی ایران و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایجاد کنیم.»
وی با اشاره به مسابقات دانشجویی شبیهسازی دادگاه حقوق بینالملل فضایی ،موت کورت (Moot Court)، گفت: «برگزاری و حضور در این مسابقات باید هدفمند باشد و باید نگاه ما از صرف حضور برای کسب رتبه تغییر کند و دراینارتباط لازم است آموزشهای تخصصی را در سطح ملی در این حوزه افزایش دهیم.»