روز ۲۸ مرداد ۱۳۶۱ (۱۹ اوت ۱۹۸۲) ناو کیهانی سایوزتی-۷ (Soyuz T 7) در حالی سکوی پرتاب شماره ۱ پایگاه فضایی بایکونور (Baikonur Cosmodrome) را غرشکنان بهسوی مدار زمین ترک گفت که سه فضانورد را با خود به فضا میبرد. نکته جالبتوجه در مأموریت این سفینه وجود یک بانوی فضانورد که ۱۹ سال پس از والنتینا ترشکوا (Valentina Tereshkova) نخستین زن کیهاننورد جهان، بار دیگر پای زنان را به عرصه فعالیتهای ماورای جو باز میکرد.
روسها بار دیگر در عرصه جنگ سرد میدان فضایی از رقیب جلو افتادند و توانستند عنوان دومین زن فضانورد جهان را نصیب خود کنند درصورتیکه آمریکاییها تقریباً از شش سال قبل با انتخاب شش زن، آموزش آنان را برای سفر با شاتل فضایی آغاز کرده بودند و انتظار میرفت بعد از ترشکوا دستکم عنوان دومین زن فضانورد جهان را به خود اختصاص دهند.
اما نکته بسیار جالبتر در مورد اسوتلانا ساویتسکایا (Svetlana Savitskaya) که اینک در کنار لئونید پاپف (Leonid Papof) و الکساندر سریبروف راهی ایستگاه فضایی سالیوت-۷ (Salyut 7) میشد این بود که او برخلاف ترشکوا، کارگر گمنام کارخانه پارچهبافی شهر یاروسلاول (Yaroslavl) ، قبل از پرواز به فضا، شهرتی جهانی داشت.
ساویتسکایا در ۸ اوت ۱۹۴۸در یک خانواده نظامی به دنیا آمد. پدرش افسر عالیرتبه نیروی هوایی شوروی بهحساب میآمد. زمانی که هنوز بسیار جوان بود به باشگاه هواپیمایی مرکزی مسکو رفت و درخواست عضویت برای تمرین پرواز کرد، اما آنها به علت کمی سنش از پذیرفتن وی عذر خواستند. ولی او از پا ننشست به باشگاه چتربازان رفت و درزمانی که فقط ۱۶ سال بیشتر نداشت اولین پرش خود را با چتر نجات انجام داد.
در ۱۷ سالگی برای اولین بار از طبقه استراتوسفر در ارتفاع ۱۴ کیلومتری با چتر بیرون پرید و توانست سه رکورد جهانی به دست آورد. بار دومی که در مقابل هیئت پذیرش باشگاه هواپیمای مرکزی برای عضویت ظاهر شد دیگر آنها نتوانستند مخالفت کنند، زیرا در پرونده بیش از ۵۰۰ بار پرشباچتر نجات و سه رکورد جهانی وجود داشت. در ۲۲ سالگی وی قهرمان مطلق جهانی در رشته آکروباسی هوایی بشمار میرفت. در ۱۹۷۲ انستیتو هواپیماسازی مسکو را به اتمام رساند. سوتلانا به پرواز با هواپیماهای مختلف ازجمله هواپیمای مافوق صوت تی ۱۳۳ (T 133) و مسافربری یاک ۴۰ (Yak 40) اشتغال داشت. در این راه شوهرش که او نیز خلبان نیروی هوایی است مشوق وی بود. وی صاحب ۱۸ رکورد جهانی ازجمله ۹ رکورد در هواپیمای جت و ۴ دیپلم فدراسیون بینالمللی هواپیمایی و ۱۲ مدال ورزشی اتحاد شوروی است. ساویتسکایا در ۳۰ ژوئیه ۱۹۸۰ به جرگه فضانوردان شوروی پیوست.
هدف از پرتاب سفینه سایوز تی-۷ در روز ۱۹ اوت ۱۹۸۲ جهت پیوستن به سالیوت -۷ و انجام آزمایشهای مشترک با دو فضانورد ساکن ایستگاه فضایی عنوانشده بود . قریب ۲۴ ساعت پس از پرتاب سفینه، سایوز تی-۷ با موفقیت به مجتمع فضایی سایوز تی-۵ (Soyuz T 5) سالیوت-۷ پیوست. در جریان پرواز مشترک ۷ روزه بررسیهای نجومی و فنی، نظارت و عکسبرداری از سطح زمین، پژوهشهای پزشکی، زیستشناسی صورت گرفت. کلاً بیش از ۲۰ تحقیق و آزمایش مختلف صورت گرفت که قسمتی از آن توسط مهندس سریبروف طراحیشده بود. آزمایش زیستشناسی تاوریا باهدف بررسی جدا شدن مخلوطهای سلول بافتها و به دست آوردن عناصر فعال زیستی فوق خالص در شرایط بیوزنی بهوسیله الکتروفورس انجام شد. جریان آزمایش را گروه کنترل میکرد و بر دوربین فیلمبرداری و دستگاه ضبط ویدیویی ثبت میشد. درنتیجه تأکید شده بود که در شرایط بیوزنی سرعت جریان جدا شدن عناصر افزایش مییابد و درجه پاکی چند برابر میشود. در پایان کارهای مشترک، گروه اصلی و مهمان، ناو کیهانی را عوض کردند. صندلیهای پاپف، سریبروف و ساویتسکایا از سایوز تی-۷ برداشته و در بخش فرودی سایوزتی-5 نصب گردید و صندلیهای بریزاووی و لبدف به ناو کیهانی جدید منتقل شد.
لئونید پایف، الکساندر سریبروف و اسوتلانا ساویتسکایا پس از سفری که ۷ روز و ۲۱ساعت و ۵۲ دقیقه طول کشید، در ساعت ۱۵:۰۴ روز ۲۷ اوت ۱۹۸۲ با ناو کیهانی سایوزتی-۵ به زمین برگشتند و در ۱۹۰ کیلومتری شمال ژزکازگان در قزاقستان (Kazakhstan) فرود آمدند.
ساویتسکایا یکبار دیگر نیز به فضا سفر کرد و نخستین زنی شد که راهپیمایی فضایی انجام داد. بعدها قرار بود فرمانده سفینهای را بر عهده داشته باشد که دو سرنشین دیگر آنهم زن بودند اما این مأموریت به دلیل بروز بعضی مشکلات در ایستگاه فضایی سالیوت-۷ انجام نشد. او که در سال ۱۹۸۹ بهعنوان عضو دومای روسیه (State Duma) انتخاب شد در سال ۱۹۹۳ از فضانوردی کنارهگیری کرد. وی به دلیل کار فوقالعادهاش در پروازهای فضایی موفق به دریافت دو مدال قهرمان شوروی (بالاترین مدال افتخار در شوروی) شده است. همچنین سیارک سوِتا ۴۱۱۸ (4118 Sveta) به نام او نامگذاری گردید.
