وجود آهن در جو یک سیاره فراخورشیدی
گروهی از پژوهشگران بینالمللی طی مطالعهای به رهبری ستارهشناسان دانشگاه آمستردام (University of Amsterdam) هلند برای نخستین بار موفق به اثبات وجود آهن در جو یک سیاره فراخورشیدی شدند. محققان طی این مطالعه خطوط انتشار اتمهای آهن بدون بار را در طیف نوری سیاره فراخورشیدی کِلت-۹بی (KELT-9b) کشف کردند. این مشاهدات پیچیده بود، زیرا این سیاره فراخورشیدی بهدلیل حضور ستاره درخشان میزبان خود بسیار پرنور شده بود.
سیاره فراخورشیدی کِلت-۹بی که از مشتری بزرگتر است، هر ۳۶ ساعت یک بار به دور ستاره میزبان خود میچرخد. این سیاره با دمای سطح ۷۸۰۰ درجه فارنهایت (۴۳۰۰ درجه سانتیگراد) داغترین سیاره فراخورشیدی محسوب میشود که دانشمندان تاکنون کشف کردهاند.
محققان چند سال پیش در حالی که در حال بررسی اخترتاب بودند، شواهدی از حضور آهن در انجا مشاهده کرده بودند. طی مشاهدات جدید درحالیکه این سیاره در حال عبور از جلوی ستاره خود بود، آنها مستقیماً به نور سیاره نگاه کردند. گفتنی است اخترتاب نور گسیلشده از ستارگان است و عموماً به تابش دیدنی ستارگان (به جز خورشید) که در طول شب از زمین دیده میشود، اطلاق میگردد.
بهدلیل نزدیکی به ستاره میزبان، یک سال در این سیاره حدود یک روز و نیم طول میکشد. در طول نیمی از این سال بسیار کوتاه، سمت شب سیاره با زمین روبرو است، اما بهحدی تاریک است که دیده نمیشود. بنابراین، محققان این نور را طی ۸ ساعت درست قبل از ناپدید شدن سیاره در پشت ستاره مشاهده و بررسی کردند.
بر اساس دادهها، محققان اکنون فکر میکنند که آهن موجود در جو سیاره فراخورشیدی مذکور قسمت بالایی جو را گرم کرده و آن را گرمتر از قسمت پایین میکند. آنها بر این باورند که آهن اخترتاب ستاره را جذب میکند، بنابراین جو را گرم میکند. در روی زمین نیز یک روند مشابه در جو اتفاق میافتد. اما در کره خاکی این آهن نیست که لایههای بالا را گرم میکند، بلکه ازن موجب چنین امری میشود. پژوهشگران امیدوارند با اندازهگیری دقیق میزان آهن در جو سیاره مذکور، تحقیقات عمیقتری انجام دهند.