ایستگاه فضایی «سپهر»؛ قطب ملی دریافت و پردازش تصاویر ماهواره‌ای ایران
طبق اعلام نماینده سازمان جغرافیایی ایران، ایستگاه فضایی «سپهر» پس از بیش از دو دهه فعالیت مداوم و بومی‌سازی کامل سامانه‌های فنی خود، اکنون به عنوان قطب ملی دریافت و پردازش تصاویر ماهواره‌ای ایران شناخته می‌شود و نقشی محوری در پشتیبانی از ماموریت‌های فضایی و طرح‌های ملی کشور ایفا می‌کند.
در رویداد «فناوری فضایی در خدمت توسعه پایدار» که با حضور رئیس سازمان فضایی ایران و نمایندگان دستگاه‌های بهره‌بردار از خدمات فضایی برگزار شد، نماینده سازمان جغرافیایی کشور جزئیات جدیدی از زیرساخت‌ها و توانمندی‌های فضایی این سازمان ارائه کرد. وی با اشاره به قدمت ۱۰۳ ساله سازمان جغرافیایی می‌گوید: «این سازمان به‌عنوان نهادی داده‌محور، توان علمی و فنی خود را در اختیار دستگاه‌های مختلف قرار داده و طی سال‌های اخیر با توسعه زیرساخت‌ها و تجهیزات تخصصی، نقش مهمی در ارائه خدمات جغرافیایی و فضایی ایفا کرده است.»
ایستگاه فضایی سپهر؛ ستون فقرات داده‌های فضایی ایران
نماینده سازمان جغرافیایی تصریح می‌کند: «ایستگاه فضایی سپهر از سال ۱۳۸۰ تاکنون به طور مستمر فعال بوده و توان دریافت تصاویر ماهواره‌ای با دقت‌های مختلف را دارد. در دهه ۸۰ خورشیدی، این ایستگاه با همکاری هند تصاویر متنوعی با وضوح پنج متر سیاه‌وسفید و ۲۳ تا ۵۶ متر رنگی دریافت کرده است. بین سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۶ نیز داده‌های با دقت دو متری و قابلیت استریو (تصاویر زوجی سه‌بعدی) دریافت شد که از منابع اصلی تهیه نقشه‌های پایه کشور محسوب می‌شوند.»
پس از قطع همکاری با هند در سال ۱۳۹۶، سازمان جغرافیایی تامین تصاویر ماهواره‌ای خود را از کشورهای دیگر از جمله ونزوئلا ادامه داده و در حال حاضر قادر به دریافت تصاویر با دقت بالا تا ۵۰ سانتی‌متر و قابلیت استریو است. وی اضافه می‌کند: «ایستگاه سپهر دارای باندهای فرکانسی متنوع و سامانه‌های بومی دریافت و پردازش داده است. این بومی‌سازی سبب شده ایستگاه سپهر قابلیت ارتقا و توسعه مستمر داشته باشد و اکنون قطب اصلی دریافت داده‌های ماهواره‌ای ملی و شریک کلیدی سازمان فضایی کشور باشد.»
توانمندی‌های دیگر سازمان جغرافیایی
نماینده سازمان جغرافیایی همچنین به سایر زیرساخت‌های این سازمان اشاره می‌کند:
سامانه‌های رصد فضایی در استان مرکزی برای رهگیری و تعیین موقعیت ماهواره‌ها و مراحل پرتاب؛
تجهیزات داده‌برداری هوایی و پهپادی برای تهیه نقشه‌های دقیق در پروژه‌های عمرانی و محیط‌زیستی؛
شبکه ملی ایستگاه‌های تعیین موقعیت دقیق (GNSS) با ۲۱۵ ایستگاه فعال و هدف‌گذاری برای ۳۰۰ ایستگاه تا پایان طرح؛
آزمایشگاه کالیبراسیون آنتن‌ها که با بهره‌برداری از آن کشور از وابستگی به مراکز خارجی در زمینه موقعیت‌یابی بی‌نیاز می‌شود.
سامانه‌های هوشمند و داده‌محور
از جمله سامانه‌های فعال سازمان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
سامانه ملی مخاطرات طبیعی برای پایش زلزله، آتش‌سوزی، گرد و غبار و زمین‌لغزش؛
سامانه پایش کشاورزی دقیق که اکنون ۵۰ هزار هکتار از اراضی تحت مدیریت نیروهای مسلح را به‌صورت دوره‌ای رصد می‌کند؛
سامانه پایش ساخت‌وسازهای غیرمجاز برای کنترل تغییرات شهری در استان‌ها؛
کتابخانه طیفی آنلاین و آزمایشگاه طیف‌سنجی پیشرفته برای پشتیبانی از مطالعات زمین‌شناسی و محیط‌زیست؛
سامانه پایش آتش‌سوزی که داده‌های روزانه و هفتگی آتش‌سوزی را به‌صورت سرویس موبایلی ارائه می‌دهد؛
سامانه اطلاعات مکانی معادن برای پشتیبانی از پایگاه داده ملی معادن کشور.
نماینده سازمان جغرافیایی در پایان تاکید می‌کند: «این زیرساخت‌ها، از جمله ایستگاه فضایی سپهر، نه‌تنها نقش مهمی در پایش و مدیریت منابع ملی دارند، بلکه زمینه‌ساز استقلال فضایی ایران در دریافت، تحلیل و استفاده از داده‌های ماهواره‌ای به‌شمار می‌روند.»