به تازگی سازمان فضایی اروپا (ESA) از طریق داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط فضاپیمای گایا (Gaia)، یک پدیده شگفت‌انگیز را که اخیرا به نام اثر انگشت کیهانی معروف شده و همانند اسمش به نقش‌های اثر انگشت شباهت دارد، به ثبت رسانده است.
یکی از مهم‌ترین مأموریت‌های ستاره‌شناسی آژانس فضایی اروپا (ESA)، به فضاپیمای گایا (Gaia) مربوط می‌شود که اخیرا داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط آن که در طول دو سال کاوش به ثبت رسیده‌اند، منتشر شده است. مدتی پیش خبر تهیه دقیق‌ترین و جامع‌ترین نقشه کهکشان راه شیری به کمک داده‌های گایا منتشر شد و به تازگی هم اطلاعات مخابره شده توسط این کاوشگر یکی دیگر از زیبایی‌های خیره‌کننده جهان ما را به تصویر کشیده است.
ثبت اثر انگشت کیهانی توسط کاوشگر گایا
گایا در فاصله زمانی بین جولای ۲۰۱۴ تا می ۲۰۱۶، با موفقیت اطلاعات فوق‌العاده ارزشمندی را از ۱.۷ میلیارد ستاره، از ۱۰۰میلیارد ستاره کهکشان راه شیری به ثبت رساند و موضوع مورد بحث ما در این مطلب هم که به‌تازگی توجه زیادی به خود جلب کرده، اثر انگشت کیهانی عظیمی مرتبط با یک کهکشان ماهواره‌ای اطراف راه شیری است.
به صورت کلی کهکشان ماهواره‌ای به مجموعه اجرام آسمانی گفته می‌شود که به دور یک کهکشان بزرگ‌تر از خودش، همانند یک قمر به دور سیاره، گردش می‌کند؛ کهکشان مورد نظر ما هم ابر ماژلانی بزرگ (LMC) نام دارد که اولین اطلاعات ثبت‌شده در مورد آن مربوط به پژوهش‌های عبدالرحمن صوفی شیرازی، ستاره شناس بزرگ ایرانی است.
گفته شده که رصد این کهکشان نسبتا کوچک منجر به ثبت تصویر اثر انگشت کیهانی شده و همانطور که از عکس پیداست، در این تصویر چرخش چند میلیون ستاره LMC به دور مرکز کهکشان، به زیبایی دیده می‌شود؛ این چرخش ساعت‌گرد باعث شکل‌گیری نقش‌هایی شبیه به خطوط فوق‌العاده ریز موجود بر روی نوک انگشتان شده است.
بر اساس اطلاعات جمع‌آوری‌شده، ابر ماژلانی بزرگ یک کهکشان با قطر ۱۴ هزار سال نوری، در فاصله ۲۰۰ سال نوری از زمین است که حدود یک صدم کهکشان راه شیری جرم دارد. سایر داده‌های ثبت‌شده توسط گایا هم مانند تصویر اثر انگشت کیهانی و اطلاعات مربوط به ستاره‌های کهکشان ما، در کنار یادآوری زیبایی‌های کیهان به دانشمندان کمک می‌کند که دانش خود را در مورد نحوه شکل‌گیری، تکامل و شرایط کلی کهکشان راه شیری گسترش دهند.
البته در سال ۲۰۱۴ هم سازمان فضایی ناسا متوجه چرخش شگفت‌انگیز ابر ماژلانی بزرگ شده بود و در آن زمان اعلام شد که ۲۵۰ میلیون سال زمینی طول می‌کشد تا LMC یک چرخش کامل داشته باشد؛ با این وجود می‌توان گفت که نمای ثبت‌شده توسط کاوشگر گایا سازمان فضایی اروپا در نوع خود منحصر به فرد است و این کهکشان ماهواره‌ای را از نمایی دقیق‌تر و خیره‌کننده‌تر به ما نشان می‌دهد.
