ماهوارههای کوچک و معضل کمبود پرتابگر
در کنفرانسی با عنوان “گزینههای جدید برای پرتاب به مدار” که ماه گذشته در شهر واشنگتن آمریکا برگزار شد، در مورد مشکلی که در راه پرتاب ماهوارههای کوچک به فضا وجود دارد صحبت گردید. کندال راسل (Kendall Russell) از دبیران وبسایت فضایی Via Satellite در این جلسه به رشد قابل توجه بخش ماهوارههای کوچک در یک سال اخیر اشاره کرد. پرتاب بیش از ۲۰۰ ماهواره کوچک در سال ۲۰۱۷ یک پیشرفت مهم و رکوردشکنانه محسوب میشود. با توجه به ساخت ارزان، وزن سبک و و در نتیجه ارزان بودن پرتاب، بازار ماهوارههای کوچک پتانسیل زیادی برای رشد دارد. اما چالش اصلی و مانع رشد این بازار این است که گزینههای کافی برای ارسال این ماهوارهها به فضا در دسترس نیست.
راسل سوالی را با مضمون مهمترین نارضایتیهای فعالان در مورد پرتابها در این کنفرانس مطرح کرد که جواب اکثریت حاضران “کم بودن گزینههای پرتاب” بود.
جنی بارنا (Jenny Barna) مدیر پرتاب شرکت اسپایر (Spire) در این مورد گفت: «در بازار یک شکاف برای ماهوارههای کوچک به وجود آمده است و باید تعداد کسب و کارهای مربوط به پرتاب ماهواره کوچک بیشتر شود.» ریچ پورنل (Rich Pournelle) نایب رییس توسعه کسب و کار در شرکت نانورکس (Nanoracks) نیز با تایید این موضوع گفت: «اگر به گذشته اسپیس ایکس نگاه کنید، آنها هر 18 ماه تنها یک پرتاب داشتند، اما اکنون هفتهای یک پرتاب انجام میدهند. وقتی چند نمونه از چنین شرکتهایی در بازار پرتاب ماهوارههای کوچک نیز وجود داشته باشد، این بازار به یک بازار رقابتی تبدیل خواهد شد که ما انتظارش را داریم.»
بارنا افزود: «برای یک مشتری مثل اسپایر که به دنبال ماهیانه حداقل یک پرتاب است، پیدا کردن یک پرتاب مناسب میتواند به شدت چالش برانگیز باشد. ضمن اینکه در هنگام پرتاب به عنوان محموله ثانویه هر اتفاقی ممکن است رخ دهد. برای مثال از ۱۲ موقعیت پرتابی که برای اسپایر فراهم شده است، تنها ۷ عدد از آنها به ثمر رسیده و پرتاب واقعا انجام شده است.» به گفته وی در حال حاضر اگر زمان پرتاب و مدار هدف برای صاحبان ماهوارههای کوچک مهم باشد، پیدا کردن پرتاب مناسب کار آسانی نیست.
علاوه بر ماهوارهبرهای کوچکی مثل ماهوارهبر الکترون (Electron) که در آمریکا توسعه مییابد، کشورهای هند و چین نیز به دنبال ساخت ماهوارهبرهایی مخصوص ماهوارههای کوچک هستند. البته باید این را هم در نظر گرفت که حتی در صورت کمتر بودن هزینه پرتاب با این ماهوارهبرها، آیا مشتریان آمریکایی و اروپایی حاضر به طی کردن این مسافت طولانی برای پرتاب ماهواره خود هستند یا خیر؟
به هر حال آنچه مسلم است این است که بازار رو به رشد ماهوارههای کوچک نیاز به موقعیتهای بیشتری برای پرتاب ماهواره دارد و باید دید که آیا ماهوارهبرهای کوچک وعده داده شده میتوانند این امر را محقق کنند یا خیر؟