ماموریت آپولو ۱۷ (Apollo 17) ناسا، مربوط به سال ۱۹۷۲، یکی از شناخته‌شده‌ترین پروژه‌های فضایی آمریکا بود که در جریان آن، عکسی جنجالی از سازه‌ای شبیه به هرم بر روی ماه ثبت شد.
فضانوردان سازمان فضایی آمریکا، ناسا (NASA)، در ماموریت آپولو ۱۷ (Apollo 17) تصویری را بر روی کره ماه به ثبت رساندند که با گذشت بیش از ۴دهه از تهیه آن، هنوز باعث به وجود آمدن داستان‌های زیادی در میان کارشناسان یوفولوژی و طرفداران نظریه‌های وجود فرازمینیی‌ها شده است. این تصویر که کد رسمی AS17-135-20680HR به آن اختصاص داده شده، عکس سازه‌ای شبیه به هرم بر روی ماه را به نمایش گذاشته و به عنوان یکی از بارزترین نمونه‌های خطای دید در اسناد تاریخی شناخته می‌شود.
به صورت خلاصه می‌توان گفت که هرمی بر روی ماه وجود ندارد، اما این تصویر به راحتی به ما نشان می‌دهد که امکان گول خوردن ذهن ما و بروز خطای دید چقدر بالاست و تشخیص الگوهای آشنا در آنچه که می‌بینیم ما را به این باور می‌رسانند که چیزی که وجود ندارد را دیده‌ایم!
بناهایی با شکل هرم
همانطور که میدانیم تعداد زیادی سازه هرمی شکل در اقصی نقاط جهان ساخته شده‌اند و این موضوع که چرا تمدن‌های چند هزار ساله بشر با وجود اینکه ارتباطی با یکدیگر نداشته‌اند، اقدام به ساخت این سازه‌ها کرده‌اند، هنوز یکی از بزرگ‌ترین معماهای حل‌نشده تاریخ است.
برخی متخصصان باستان شناسی می‌گویند که هدف از ساخت هرم در هر تمدن ایجاد بنای یادبود یا مقبره بوده و برخی دیگر نیز معتقدند که مردمان باستان برای ادای احترام به خدایان چنین سازه‌های عظیمی را می‌ساختند. با این حال دلیل اصلی وجود هزاران هرم بر روی سیاره ما هنوز مبهم است و از طرف دیگر، پیدا شدن سازه‌های به همین شکل بر روی سیاره‌ای دیگر و یا قمر زمین میزان ابهامات موجود را به سطحی جدید می‌برد.
برنامه‌های آپولو و عکس هرم بر روی ماه
به لطف پروژه‌های فضایی متعدد، دانش ما در مورد اجرام آسمانی اطراف از هر زمان دیگری در تاریخ بیشتر شده است و بخش بزرگی از برنامه‌های فضایی آمریکا از ماموریت‌های آپولو شروع شد؛ ایالات متحده در دهه ۶۰ میلادی آغاز برنامه آپولو را اعلام کرد و این اقدام به عنوان پاسخ آمریکا به تلاش‌های شوروی سابق برای اکتشافات فضایی، در جریان جنگ سرد، در نظر گرفته شد.
این پروژه از سال ۱۹۶۱ شروع شد و ایالات متحده توانست تا سال ۱۹۷۲و آخرین ماموریت آپولو که به نام ماموریت آپولو ۱۷ شناخته می‌شود، افتخارات زیادی را برای خود کسب کند که فرود بر روی ماه یکی از آن‌هاست. آپولو ۱۷ آخرین ماموریت کاوش مستقیم انسان بر روی ماه بود و در طول انجام آن بین ۷ تا ۱۹ دسامبر ۱۹۷۲، فضانوردان ناسا موفق شدند چیزی در حدود ۱۱۰ کیلوگرم نمونه را از سطح ماه جمع‌آوری کرده و با خود به زمین آوردند.
با این حال، در کنار صحبت‌های مختلف در مورد ماموریت، اتفاق عجیبی با انتشار برخی از تصاویر آپولو ۱۷رخ داد؛ پس از دسترسی مردم به عکس‌ها، برخی از شکارچیان یوفو یا همان اشیا ناشناس پرنده که اکثرا به موجودات فضایی ربط داده می‌شوند، متوجه شیئی مثلثی شکل در پس‌زمینه عکس AS17-135-20680HR شدند که سوالات زیادی را در ذهن آن‌ها برانگیخت. آیا این بخش از تصویر به خاطر نقص دوربین استفاده‌شده به وجود آمده؟ آیا بخشی از تجهیزات فضانوردان به این صورت است و یا این عکس وجود سازه از به شکل هرم بر روی ماه را تایید می‌کند؟!
از آنجایی که تصویر هرم بر روی ماه توجه زیادی را به خود جلب کرد، کارشناسان تصویربرداری بررسی‌های دقیق‌تری را بر روی این عکس انجام دادند و با تغییر کنتراست، روشنایی و ویژگی‌های دیگر فایل، نتایج جالب‌توجهی به دست آمد؛ با اعمال تغییرات و آنالیز بیشتر مشخص شد که شکل داخل عکس حقیقتا یک مثلثی است، اما آنچه که می‌بینیم به خاطر عکس‌برداری با کیفیت و در شرایط نامناسب از شیئی‌ست که اصلا انتظار آن نمی‌رود.
بر اساس کدگذاری‌های انجام‌شده از طرف ناسا، می‌توان به راحتی تشخیص داد که چه عکس‌هایی قبل از تصویر هرم بر روی ماه تهیه شده‌اند و بعد از این عکس هم چه اطلاعاتی به ثبت رسیدند؛ برای آپولو ۱۷و ماموریت‌ها قبل از آن دستگاهی که به نام ماه‌پیما (LRV) شناخته می‌شود توسط فضانوردان استفاده می‌شد که قسمت‌هایی از آن در تصاویر مختلف ماموریت دیده می‌شود:
در تصاویر شماره گزاری شده از کد AS17-135-20674 تا AS17-135-20679 مشخصا گفته شده که ماه‌پیمای ناسا در تصاویر دیده می‌شود و نوردهی در عکس‌برداری هم به صورتی بوده که عکس‌ها تار شده و کیفیت مناسبی ندارند.
این رشته تصاویر ادامه پیدا می‌کنند تا به عکس معروف هرم بر روی ماه می‌رسند. تصویر بعدی با کد AS17-136-20682 هم مثل موارد قبلی از بدنه ماه‌پیما گرفته شده و به نسبت عکس مورد بحث ما کمی واضح‌تر به نظر می‌رسد.
بنابراین، همانطور که اشاره شد می‌بینیم که چطور نوردهی، کیفیت، وضعیت دوربین و شی قرارگرفته جلوی لنز باعث ثبت عکسی شده‌اند که بیننده عادی و بدون دانش قبلی را به وجود هرم بر روی ماه متقاعد می‌کند.
البته جالب است بدانیم که ابهامات مختلفی در مورد قمری که به دور سیاره ما می‌چرخد وجود دارد و صحبت‌های مختلفی در مورد شکل‌گیری آن و ویژگی‌هایش مطرح شده که به راحتی تبدیل به خوراکی برای نظریه‌پردازی در مورد موجودات فضایی می‌شوند؛ اما همانطور که دیدیم، عکس موجود در مورد سازه هرمی شکل بر روی ماه جزو این ابهامات نیست و از طرف دیگر، چنین مواردی باعث می‌شوند تا بسیاری از ما مخاطبان به سایر مدارک و مطالب موجود در مورد پدیده‌های اطراف که چاشنی علمی تخیلی دارند هم با دید شک و تردید نگاه کنیم.
