۰. خورشید
خورشید با سن ۴.۶ میلیارد سال کره بزرگ و داغیست که جرم آن ۷۵۰ برابر مجموع جرم همه سیارات منظومه شمسی است. در هسته خورشید همجوشی هسته ای هیدروژن انرژی عظیمی تولید می کند که به مرور از طریق کانوکسیون (قانون سرمایش نیوتن) به سمت سطح خارجی خورشید حرکت کرده و سپس در فضا منتشر می گردد.
آمار و ارقام
نوع: ستاره
چرخش (استوایی): ۲۵ روز
چرخش (قطبی): ۳۴ روز
حجم نسبت به زمین: ۳۳۳.۰۰۰ برابر
دمای سطح: ۵۵۰۰ درجه سانتیگراد
دمای هسته: ۱۵میلیون درجه سانتیگراد
قطر: ۸۶۴.۹۰۰ مایل
۱. عطارد
عطارد کوچک‌ترین سیاره در بین سیارات اصلی منظومه شمسی است و نزدیک ترین سیاره به خورشید است. این سیاره غنی از آهن تقریبا هیچ لایه جوی محافظی در اطراف خود ندارد و به همین دلیل دمای این سیاره در روز و شب بین ۴۲۷ درجه تا ۱۸۷- درجه متغیر است. موضوع نگران کننده این است که اگر انسانی قادر به زندگی روی عطارد باشد، فاصله بین دو طلوع خورشید برای او ۱۷۶ روز زمینی خواهد بود و باید مقدار زیادی کرم ضدآفتاب و جوراب پشمی با خود به همراه داشته باشد!
آمار و ارقام
نوع: سیاره خاکی/صخره ای
چرخش (استوایی): ۸۸ روز
چرخش (قطبی): ۵۹ ساعت
حجم نسبت به زمین: ۰.۰۵۶ برابر
میانگین فاصله از خورشید: ۳۶ میلیون مایل
تعداد قمر: ۰
سرعت: ۴۷.۸۷ کیلومتر بر ثانیه
دمای سطح: ۱۸۷- تا ۴۲۷ درجه
۲. زهره
زهره داغ‌ترین سیاره منظومه شمسی است. دلیل این موضوع وجود ابرهای گازی متراکم در جو زهره است. سطح این سیاره خشک و بدون حیات است همچنین بسیار داغ بوده و مملو از طوفان‌های شن و آتشفشان‌هاست. این سیاره همنام با خدای عشق در روم باستان (ونوس) است و زیبایی منحصر به فرد آن ناشی از انعکاس نور خورشید از جو آن است. علی‌رغم این موضوع، سیاره زهره دارای یکی از خشن‌ترین محیط‌ها در میان سیارات منظومه شمسی است. نکته جالب توجه آنکه جهت چرخش این سیاره برعکس بیشتر سیارات است.
آمار و ارقام
نوع: سیاره خاکی/صخره ای
چرخش (استوایی): ۲۲۴.۷ روز
چرخش (قطبی): ۲۴۳ ساعت
حجم نسبت به زمین: ۰.۸۶ برابر
میانگین فاصله از خورشید: ۶۷.۲ میلیون مایل
تعداد قمر: ۰
سرعت: ۳۵.۰۲ کیلومتر بر ثانیه
دمای سطح: ۴۶۴ درجه
۳. زمین
ساختار داخلی زمین از ۳ لایه مشخص ایجاد شده که به ترتیب عمدتا از آهن، منيزيم و سیلیکات تشکیل شده‌اند و از این جهت شبیه سیارات همسایه خود می‌باشد. ولی سطح زمین به دلیل وجود آب مایع فراوان و داشتن جو غنی از اکسیژن با سیارات دیگر متفاوت است. به دلیل چرخش زمین به دور خود، این سیاره در استوا دارای برآمدگی به مقدار ۱۳ مایل می‌باشد و محور چرخش آن دارای زاویه ۲۳.۵ درجه است که این یکی از دلایل وجود فصل‌هاست.
آمار و ارقام
نوع: سیاره خاکی/صخره ای
چرخش (استوایی): ۳۶۵.۲۶ روز
چرخش (قطبی): ۲۳.۹۳ ساعت
حجم نسبت به زمین: ۱ برابر
میانگین فاصله از خورشید: ۹۳ میلیون مایل
تعداد قمر: ۱
سرعت: ۲۹.۷۸۳ کیلومتر بر ثانیه
دمای سطح: ۱۵ درجه
۴. مریخ
مریخ به دلیل رنگ قرمز زنگ زده سطح آن به سیاره سرخ معروف است. نام انگلیسی مریخ (Mars) از اسم خدای جنگ در روم باستان گرفته شده. این سیاره در منظومه شمسی دارای بلندترین کوه‌های آتشفشان (البته خشک و غیرفعال) می‌باشد. تحقیقات جدید نشان می‌دهد که با اینکه هم اکنون مریخ سیاره‌ای بی‌روح است ولی در گذشته فعالیت‌های آتشفشانی زیادی داشته و آب در بخش‌های زیادی از سطح آن وجود داشته است. مریخ آخرین سیاره صخره‌ای منظومه شمسی است و ساختار داخلی آن غنی از سولفور، سولفید آهن و سنگ‌های سیلیکاتی می‌باشد.
آمار و ارقام
نوع: سیاره خاکی/صخره ای
چرخش (استوایی): ۶۸۷ روز
چرخش (قطبی): ۲۴.۶۳ ساعت
حجم نسبت به زمین: ۰.۱۵ برابر
میانگین فاصله از خورشید: ۱۴۱.۶ میلیون مایل
تعداد قمر: ۲
سرعت: ۲۴.۰۰۷ کیلومتر بر ثانیه
دمای سطح: ۱۲۵- تا ۲۵ درجه
۵. مشتری
مشتری بزرگترین و پرجرم ترین سیاره در منظومه شمسی است. جرم مشتری تقریبا ۲.۵ برابر مجموع جرم سیاره‌های دیگر است و ۱۳۰۰ کره زمین در داخل آن جای می‌گیرند. مشتری همچنین اولین غول گازی منظومه شمسی و عمدتا غیرجامد است. لایه خارجی آن از هیدروژن و هلیوم گازی و لایه بعدی از هیدروژن و هلیوم مایع تشکیل شده و لایه داخلی هیدروژن جامد است. ولی در اعماق ۶۰هزار کیلومتری مشتری هسته جامدی متشکل از سنگ، فلز و ترکیبات هیدروژن قرار دارد.
آمار و ارقام
نوع: غول گازی
چرخش (استوایی): ۴۳۳۱ روز
چرخش (قطبی): ۹.۹۳ ساعت
حجم نسبت به زمین: ۱۳۲۱ برابر
میانگین فاصله از خورشید: ۴۸۳.۶ میلیون مایل
تعداد قمر: ۶۳
سرعت: ۱۳.۰۷ کیلومتر بر ثانیه
دمای سطح: ۱۱۰- درجه
۶. زحل
زحل کره بزرگی متشکل از گاز و مایع است که کمترین چگالی را در میان همه سیارات منظومه شمسی دارا می باشد. این سیاره دارای مجموعه فوق‌العاده‌ای از حلقه‌هایی است که از سنگ، غبار و گاز تشکیل شده اند. زحل دارای ظاهری کدر بوده و به دلیل سرعت چرخش زیاد، قطر آن در استوا ۱۰% بیشتر از قطر در قطب‌ها می‌باشد. زحل به دلیل اینکه از عناصر سبک ساخته شده، آن قدر سبک است که اگر به طور فرضی می‌توانستیم آن را در اقیانوس بزرگی قرار دهیم، روی آب شناور می‌ماند. زحل هم همانند مشتری یک غول گازی با هسته کوچک جامد است که از سنگ و یخ تشکیل شده.
آمار و ارقام
نوع: غول گازی
چرخش (استوایی): ۱۰۷۵۹ روز
چرخش (قطبی): ۱۰.۶۶ ساعت
حجم نسبت به زمین: ۷۶۳.۵۹ برابر
میانگین فاصله از خورشید: ۸۸۸ میلیون مایل
تعداد قمر: ۳۴
سرعت: ۹.۶۹ کیلومتر بر ثانیه
دمای سطح: ۱۴۰- درجه
۷. اورانوس
اورانوس اولین سیاره‌ایست که به وسیله تلسکوپ کشف شد. این سیاره به شکل یک قرص آبی رنگ و بدون ویژگی خاصی به نظر می رسد که دارای ۱۱ حلقه و ۲۷ قمر است. رنگ آبی آن به دلیل جذب نور قرمز خورشید توسط ابرهای یخی از جنس متان در جو سرد اورانوس است. این فرآیند همچنین به دلیل ایجاد ذرات غبار، در ساکن نمودن جو اورانوس موثر است. ولی در واقعیت جو اورانوس فعال و متغیر بوده و دائما به وسیله بادهای عظیم، سامانه‌های آب و آمونیاک را روی سطح سیاره به حرکت در می آورد.
آمار و ارقام
نوع: غول گازی
چرخش (استوایی): ۳۰۷۹۹ روز
چرخش (قطبی): ۱۷.۲۴ ساعت
حجم نسبت به زمین: ۶۳.۱ برابر
میانگین فاصله از خورشید: ۱.۷۸ میلیارد مایل
تعداد قمر: ۲۷
سرعت: ۶.۸۱ کیلومتر بر ثانیه
دمای سطح: ۲۱۴- درجه
۸. نپتون
تصویر برداری از نپتون برای اولین بار در سال ۱۹۸۹ انجام گرفت و منجر به کشف حلقه‌ها و ۶ قمر از مجموع ۱۳ قمر آن شد. ساختار نپتون بسیار شبیه به اورانوس است. سطح نپتون جامد نیست و دارای لایه‌هایی از یخ تشکیل شده از آب، متان و آمونیاک است. هسته آن هم احتمالا از یخ و سنگ تشکیل شده است.
آمار و ارقام
نوع: غول گازی
چرخش (استوایی): ۶۰۱۷۹ روز
چرخش (قطبی): ۱۶.۱۱ ساعت
حجم نسبت به زمین: ۵۷.۷۴ برابر
میانگین فاصله از خورشید: ۲.۸ میلیارد مایل
تعداد قمر: ۱۳
سرعت: ۵.۴۳ کیلومتر بر ثانیه
دمای سطح: ۲۲۰- درجه
۹. پلوتو
با اینکه معمولا پلوتو به اشتباه، به عنوان آخرین سیاره منظومه شمسی معرفی می‌شود، ولی پلوتو سیاره نیست، بلکه یک سیاره کوتوله است. سیاره‌های کوتوله، اجرامی هستند که به دور خورشید می‌گردند و دارای جرم و گرانش کافی برای کروی ماندن هستند ولی محدوده اطراف مدار خود را نزدوده‌اند. پلوتو هم دارای چنین مشخصاتی است و یکی از دورترین سیاره‌های کوتوله نسبت به خورشید است. جو پلوتو از ۹۹.۹۷ درصد نیتروژن تشکیل شده و میانگین دمای آن ۲۳۰- درجه سانتی گراد است.
آمار و ارقام
نوع: سیاره کوتوله
چرخش (استوایی): ۹۰۶۱۳ روز
چرخش (قطبی): شامل نمی شود
حجم نسبت به زمین: ۰.۰۰۵۹ برابر
میانگین فاصله از خورشید: ۳.۷ میلیارد مایل
تعداد قمر: ۳
سرعت: ۴.۶۶۶ کیلومتر بر ثانیه
دمای سطح: ۲۳۰- درجه
۱۰. ستاره های دنباله دار
ستاره‌های دنباله‌دار کوچک، شکننده و دارای شکل غیرعادی بوده و شامل مخلوطی از دانه‌های غیرفرار و گازهای یخ زده هستند.
۱۱. کمربند اصلی
کمربند اصلی که معمولا با نام کمربند سیارکی شناخته می‌شود، حلقه‌ای از شهاب سنگ‌ها، سیارک‌ها، سیاره‌های کوتوله و ذرات غبار بین سیاره‌های سنگی و غول‌های گازی در حال گردش است.
دانستنی‌ها
۱. زحل آنقدر سبک است که اگر آن را در یک استخر فرضی قرار دهیم روی آب شناور خواهد شد.
۲. به دلیل فاصله کوتاه و اندازه پلوتو و بزرگترین قمر آن (شارون) این دو معمولا به عنوان یک سیستم دوتایی در نظر گرفته می شوند. چرا که مرکز جرم سیستم روی هیچ کدام از این دو جرم قرار ندارد.
۳. دلیل قرمز بودن مریخ که معمولا «سیاره سرخ» نامیده می‌شود وجود پوششی از غبار آهن است که در جو غنی از دی اکسید کربن مریخ به وفور یافت می‌شود.
۴. مشتری آنقدر بزرگ است که بیش از ۱۳۰۰ کره زمین در داخل آن جا می شود. جرم این سیاره ۲.۵ برابر مجموع جرم همه سیاره‌های دیگر منظومه شمسی است.
۵. در طول روز در سیاره عطارد (نزدیک ترین سیاره به خورشید) دمای سطح به حدود ۴۳۰ درجه سانتی گراد می‌رسد.
۶. عمر منظومه شمسی ما تقریبا ۵ میلیارد سال بوده و از ۸ سیاره و ۱۷۰ قمر تشکیل شده است.