مریم فخیمی: آسمان شب جولانگاه ماه، سیارات، صورفلكی و اجرامی است كه برخی با چشم غیر مسلح قابل رو‌یتند. صورت فلكی اسد یا شیر یکی از صورفلكی آسمان این شب‌ها است. در این یادداشت با صورت فلكی اسد آشنا شده و نگاهی خواهیم داشت به مهم‌ترین رویدادهای رصدی اسفند كه در تمام آسمان ایران قابل رویت است.
حکایت صورت فلکی شیر(اسد، The Lion)
اسد یکی از صور فلکی زیبای آسمان شب است که به دلیل قرار گرفتن در دایره‌البروج از اهمیت خاصی در میان صور فلکی برخوردار است. سر شیر به شکل داس متشکل از ستاره‌هایی است که علامت سوال را در آسمان تشکیل داده‌اند.
تنه صورت فلکی شیر با چهار ستاره مشخص است.با تاریک شدن هوا، صورت فلکی شیر در شرق آسمان ظاهر شده و حوالی صبح در غرب آسمان از نظرها ناپدید می‌شود. درخشان ترین ستاره این صورت با نام قلب‌الاسد (آلفای اسد، دل شیر) است. این ستاره دارای قدر 1.4 است. قلب‌الاسد ستاره‌ای است به رنگ آبی مایل به سفید که در فاصله 77 سال نوری از زمین قرار دارد.
کهکشان‌های مارپیچیM65 و M66 درخشنده‌ترین کهکشان‌های این صورت آسمانی‌اند که با چشم غیر مسلح دیده نمی‌شوند. با ابزارهای رصدی کوچک،M65 و M66 به صورت لکه‌های نورانی و محو به نظر می‌رسند.
افسانه شیر
درباره صورفلکی آسمانی همواره داستان‌ها و افسانه‌هایی وجود داشته است. یکی از افسانه‌های صورت فلکی شیر این است: هرکول قهرمان اسطوره‌ای یونان ماموریت داشت شیر روئین‌تن را که موجب آزار و اذیت مردم شده بود از بین ببرد. برای این کار ابتدا از تیر و کمان کمک گرفت که بر تن این شیر قدرتمند و روئین‌تن کار ساز نبود، در نهایت هرکول با دستانش شیر را خفه کرد و با پوشیدن پوست شیر خود روئین‌تن شد.
پدیده‌های رصدی اسفند ماه
برای رؤیت این رویدادها نیازی به ابزارهای رصدی ندارید. كافی است در زمان مشخص شده كمی جست‌وجو كنید تا ازتماشای زیبایی‌های رایگان در آسمان شب لذت ببرید.
3 اسفند: در نیمه جنوبی آسمان و بالای سرتان ماه را در نزدیکی خوشه پروین خواهید دید. ساعت 19
4 اسفند: ماه در تربیع اول، 11:39 به وقت تهران
4 اسفند: در نیمه جنوبی آسمان مقارنه ماه و ستاره سرخ فام دَبَران را خواهید دید.این ستاره در صورت فلکی گاو نر قرار دارد. (جدایی زاویه‌ای 0.4 درجه)، ساعت 22:06
10 اسفند: درارتفاع کمی از افق غرب، مقارنه نزدیک ماه و ستاره قلب‌الاسد را خواهید دید. این ستاره در صورت فلکی شیر واقع است. (جدایی زاویه‌ای 2.8 درجه)، ساعت 5:54 صبح
11 اسفند: ماه بدر، 4:22 بامداد به وقت تهران
13 اسفند: مقارنه عطارد و زهره در ارتفاع کمی از افق غرب آسمان رخ می‌دهد. (جدایی زاویه‌ای 1.1 درجه)، ساعت 18:23
13 اسفند: در شرق آسمان شاهد گذر ماه از کنار ستاره سماک‌اعزل خواهید بود. ساعت 21:50
18 اسفند: ماه در تربیع دوم، ساعت 14:50 به وقت تهران
19 اسفند: در جنوب‌شرق آسمان مقارنه نزدیک ماه و مریخ سرخ رنگ را در جنوب‌شرق آسمان تماشا کنید. ساعت 2:35 بامداد
20 اسفند: مقارنه بسیار نزدیک ماه و سیاره زحل در جنوب‌شرق آسمان قابل رویت است. (جدایی زاویه‌ای 1.5 درجه)، ساعت 5:31 صبح
25 اسفند: مشاهده هلال آخر ماه جمادی الثانی با چشم غیرمسلح، ساعت 5:59 صبح
27 اسفند: مشاهده هلال اول ماه رجب با چشم غیرمسلح، ساعت 18:34
27 اسفند: اجتماع ماه، عطارد و زهره در ارتفاع کمی از افق غرب آسمان رخ می‌دهد. ساعت 18:35
28 اسفند: مقارنه مریخ و سحابی 3 تکه در جنوب‌شرق آسمان رخ می‌دهد که سحابی سه تکه با چشم مسلح قابل رویت است. (جدایی زاویه‌ای 0.5 درجه)، ساعت 4:44 بامداد
28 اسفند: در غرب آسمان شاهد مقارنه عطارد و زهره خواهید بود. (جدایی زاویه‌ای 3.8درجه)، ساعت 18:36
29 اسفند: خورشید در اعتدال بهاری و آغاز سال 1397 شمسی، ساعت 19:45
وضعیت سیارات قابل رویت با چشم غیرمسلح
سیاره زهره نگین درخشان آسمان با غروب آفتاب در ارتفاع کمی از افق غرب قابل رویت خواهد بود (درخشندگی 3.8-). سیاره مشتری بعد از نیمه شب در افق جنوب‌شرق پدیدار گشته تا صبحگاه قابل رویت است (درخشندگی 1.9- که با نزدیک شدن به پایان اسفند درخشندگی مشتری تا 2.1- افزایش می‌یابد). سیاره سرخ فام مریخ ساعاتی بعد از مشتری از جنوب‌شرق ارتفاع می‌گیرد و تا طلوع آفتاب قابل مشاهده است (درخشندگی 0.9). سیاره زحل ساعاتی پیش از طلوع آفتاب و بعد از سیاره مریخ از جنوب‌شرق آسمان طلوع می‌کند(0.6).