ایلان ماسک، فتح فضا و روشنفکری ایرانی
فالکون هوی که از سوی شرکت اسپیس ایکس ساختهشده بود، با موفقیت به فضا پرتاب شد. فالکون هوی که شامل یک ماهوارهبر مرکزی و دو بوستر کناری بود، خودروی شخصی ایلان ماسک، پایهگذار اسپیس ایکس، را به فضا حمل میکرد. بیشک این ماهوارهبر بسیار قدرتمند موفقیت بسیار بزرگی در فتح فضا و بهخصوص در سفر احتمالی انسان در آینده به سیاره مریخ به شمار میرود، اما در دورنمایی وسیعتر، پروژه فالکون هوی تحقق رؤیای بلندپروازانه انسان است؛ انسانی که بهشدت تمایل به پیشرفت دارد. این بار البته نه پیشرفت در مرزهای سیاسی یا فرهنگی، بلکه میخواهد وسعت دید خود را از زمین کنده و خود را به فضا یا بهتر بگوییم به کیهان بیکران تحمیل و اثبات كند. رسیدن به چنین موقعیتی بیش از هر چیز ناشی از بلندنظری و درک وسیع انسان از موقعیت خود در جهان است، اما چه چیزی باعث میشود تا ما ضرورت کندن و جدا شدن از زمین را در خود احساس کنیم؟
چگونه کسی مانند ایلان ماسک ظهور میکند که رؤیای کودکیاش را که فتح فضا بوده، اینگونه با تلاش و پشتکار شبانهروزی و خلاقیت بیکران محقق میكند؟ ایلان ماسک صرفاً یک مهندس، مخترع یا کارآفرین نیست. او متفکری از جنس آینده است که اولویتهای فرازمینی و جهانی ما را بهخوبی درک كرده است. آنان که این فرصت ناب را داشتهاند که از فضا به زمین بنگرند، آن را کرهای آبی و بسیار زیبا توصیف كردهاند که نمیتوان هیچگونه مرز یا تقسیمبندیای را در آن مشاهده كرد، اما هرچه از فضا به زمین نزدیک و نزدیکتر میشویم، آنچه بیشتر خود را به رخ میکشد همین مرزهای گاه حتی خونین است. برای اینکه بتوانیم فضا را فتح کنیم، اول باید بتوانیم از این مرزبندیها عبور کنیم. برای چنین عبوری بیش از هر چیزی نیازمند آزادی هستیم؛ آزادیای که به ما قدرت تفکر و تجربه را بدهد. تنها در این صورت است که میتوان از زمین گذشت و کیهان بیکران را مشاهده كرد.
وقتی چنین وسعت دید و دایره وسیع تفکری را مشاهده میکنیم که هرروز اتفاق مهم و جدیدی را رقم میزند، این سؤال برایمان پیش میآید که چرا ما در دایره تفکری روشنفکران ایرانی چنین وسعت نظری را مشاهده نمیکنیم؟ همواره از سوی همین روشنفکران شنیدهایم که اولویت تفکری در جامعه ما با جوامع پیشرفته متفاوت است. من نیز همینگونه میاندیشیدم، ولی هرچه تحولات بزرگ جهانی را دنبال میکنم احساس میکنم این شیوه اندیشیدن صرفاً به هرچه عقب ماندن ما از قافله جهانی منجر خواهد شد. به گمانم اولویتهای انسانی در همهجا یکسان هستند و صدالبته مهمترین این اولویتها وجود آزادی است، اما باید توجه داشت که آزادی در زمانهای مختلف معانی متفاوتی کسب میكند و بالطبع مفهوم آزادی در زمان ما بسیار گستردهتر است؛ آزادیای که ما را به درک عمیقی از هویت خود برساند، رابطه ما را با زمین و کیهان توضیح داده و به این شکل اولویتهای ما را شکل دهد. متأسفانه اصلاً چنین دغدغههایی در میان روشنفکران ایرانی دیده نمیشود. فالکون هوی در این سفر هیجانانگیز حامل یک شیء بسیار خاص و درعینحال بسیار شخصی بود. او ماشین شخصی ایلان ماسک را با خود به فضا برد تا برای میلیاردها سال حامل بلندپروازیهای انسان در کیهان باشد. انگار ایلان ماسک در یک رؤیای فانتزی خود را بهمثابه سوار جاویدانی ترسیم كرده که برای اعصار متمادی قرار است در فضا براند و بتازد و دنیاهای جدید را کشف كند.