سامانه پیشرانشی بدون سوخت برای ماهوارهها!
یکی از مهمترین عواملی که طول عمر ماهوارهها را محدود میکند، میزان سوختی است که میتوانند برای تصحیح موقعیت مداری با خود حمل کنند. اکنون گروهی از دانشمندان اسپانیایی، ایدهای برای ساخت یک سامانه پیشرانشی بدون سوخت مطرح کردهاند که حتی نسبت به رانشگرهای الکتریکی، طول عمری دوبرابر را برای ماهوارهها به ارمغان میآورد. این سامانه که با استفاده از میدان مغناطیسی زمین و یک توری آلومینیومی 2 کیلومتری کار میکند، میتواند برای افزایش طول عمر ماهوارههایی که در مدار زمین چرخش میکنند، تصحیح مداری ایستگاه فضای بینالمللی و کاهش زبالههای فضایی استفاده شود.
سامانه پیشرانش مغناطیسی که در دانشگاههای UC3M (Universidad Carlos III de Madrid) و پلیتکنیک مادرید (Universidad Politécnica de Madrid) توسعه یافته، بر اساس قانون لورنتز از میدان مغناطیسی زمین، اختلاف پتانسیل تولید میکند. به زبان سادهتر، هروقت که ماهواره ارتفاع خود را از دست میدهد و به زمین نزدیک میشود، مومنتوم تولیدشده باعث شارژ شدن این سامانه میگردد و با تولید نیروی پیشران باعث بازگشت ماهواره به ارتفاع قبلی خود میشود.
این ایده جالب البته کاملا بکر و بدیع نیست و طی دهههای اخیر چندین بار مطرح شده است. اما به علت پیچیده بودن ساخت، گرانقیمت بودن و آسیبپذیر بودن توریها حتی در فضا و شرایط خلاء، کاربردهای آنها بسیار محدود بوده است. توری استفادهشده در سامانه جدید، موارد گفتهشده را تا حدودی رفع کرده است.
کلودیو بمباردلی (Claudio Bombardelli) از دانشگاه پلیتکنیک مادرید میگوید: «فناوری ساده ما شامل دو نوار آلومینیومی است که بدون ساطعکننده الکترون یا سامانه اضافه دیگری میتوانند توان و نیروی پیشران مورد نیاز را برای یک سازه فضایی فراهم کنند. علاوه بر این ما به اثر فوتو الکتریک این نوارها، هنگامی که در معرض نور خورشید قرار میگیرند نیز توجه کردهایم که باعث عملکرد بهینه سامانه میگردد.»
همانطور که اشاره شد، این فناوری علاوه بر افزایش طول عمر ماهوارهها و ایستگاه فضایی، میتواند در کاهش زبالههای فضایی نیز موثر باشد. بدین ترتیب که با اعمال تغییراتی کوچک در سامانه، میتوان از آن برای خارج کردن ماهوارهها از مدار نیز استفاده کرد. این پروژه FET-OPEN نام دارد و هماکنون محققین طرح به دنبال جذب سرمایهگذارانی برای توسعه آن هستند.
در ویدیو زیر میتوانید توضیحات تکمیلی در مورد نحوه کار این سامانه پیشران را ملاحظه کنید.