ناوبری فضاپایه چارهای برای تصادف کشتیها
حادثه دریایی را یک درام غمانگیز که به آهستگی اتفاق میافتد، میدانند زیرا برای ناخدا از چند دقیقه قبل از وقوع حادثه مشخص میشود که برخورد با کشتی مقابل اجتنابناپذیر است اما دیگر شرایط و زمان کافی برای اجتناب از آن وجود ندارد. برای جلوگیری از حادثههای اینچنینی ناخدای کشتی باید خیلی زودتر از شرایط مطلع شده و قبل از عبور از نقطه ممنوعه از حادثه جلوگیری کند. در غیر این صورت تنها کاری که از دست آنها برمیآید، تلاش برای کاهش شدت حادثه است.
حادثه آتشسوزی نفتکش سانچی در منطقهای بسیار شلوغ و پرتردد رخداده است. یعنی در شرایطی که کشتیها مجبورند از فواصل بسیار نزدیک یکدیگر عبور کنند. در چنین وضعیتی نقش ارتباطگیری کشتیها با یکدیگر پررنگ و حیاتی است.در این میان، برای جلوگیری از بروز چنین حوادثی و همچنین جلوگیری از سردرگمی و امدادونجات، ناوبری فضایی میتواند نقش پر رنگی داشته باشد. هماکنون کشتیها از ناوبری ماهوارهای مانند GPS استفاده میکنند که البته این سرویس ماهوارهای در برخی مواقع با مشکلاتی از جمله قطعی ارتباط و یا اشتباه نشان دادن موقعیت محرک روبرو بوده است. از آنجا که ارائه دهندهگان خدمات رایگان جی پی اس تضمینی برای سرویسرسانی دائمی نمیدهند بنابر این خدمات ناوبری فضاپایه هنوز نتوانستهاند جایگاه قدرتمندی را در خدمات صنعتی به دست آورند به گونهای که حتی در مراجع قانونی به دادههای جی پی اس نمیتوان استناد کرد. اما با آمدن منظومههای جدید موقعیتیابی و ناوبری جهانی مانند گالیله اروپایی که خدمات تضمینی اما غیر رایگان میدهند وضعیت دگرگون خواهد شد.
فاصله گرفتن تدریجی از GPS و رفتن بهسوی گالیله، درس غمانگیز حادثه
از سال ۱۹۴۷ تلاشهای اولیه برای ساخت سامانه موقعیتیابی جهانی(GPS) در ارتش آمریکا آغازشده و تا سال ۱۹۹۳به ظرفیت کامل رسید. پسازآن این سامانه در اختیار همپیمانان آمریکا و بهمرور در اختیار کاربران غیرنظامی و سایر کشورها قرار گرفت.امروزه بسیاری از کشورها حتی کشورهای در حال مقابله با آمریکا از این سامانه استفاده میکنند اما خود نیز برای عدم اتکا به این کشور برای ایجاد سامانههای موقعیتیابی تلاش میکنند. سامانه موقعیتیابی جهانی روسیه بانام گلوناس و نمونه اروپایی بانام گالیله از آن جمله است.
مشکل GPS بهجز تعلق آن به یک کشور خاص، تأخیر زمانی و وجود خطا با مقادیر مختلف با توجه به کیفیت خدمات ارائهشده است. درواقع با توجه به دسترسی به گیرندههایی با سطح پیشرفته فناوری یا با سطح دسترسی به اطلاعات دقیقتر این مشکلات کمتر است. ازاینرو کشورهای مختلف برای رفع این مشکل دست به ساخت سامانههای پشتیبانی جی-پی-اس بهخصوص درزمینهٔ افزایش دقت نمودهاند.این در حالی است که طبق ادعای مسئولین سازمان فضایی اروپا (ESA) ، با فروش خدمات ناوبری و موقعیتیابی منظومه گالیله در آیندهای نزدیک، تضمینی برای کاهش وقوع حوادث و بهویژه سوانح دریایی وجود خواهد داشت.
با فروش خدمات ضروری و امنیتی گالیله، فضا به سمتی خواهد رفت تا نیروهای امدادی افراد گمشده را پیدا کنند. سیگنالهای گالیله محافظت از مردم را در شرایط محیطی سخت تسهیل میکنند، امداد و نجات را برای مردم هنگام بلا یا سرعت میبخشد و ابزاری را برای محافظان ساحلی و مسئولان کنترل مرزی تهیه میکند. منظومه ناوبری گالیله مرتبط با سیستم دریایی کاسپاس-سارست (cospas-sarsat) است، جایی که ماهوارهها به ترنسپاندر رادیو مجهز میشوند که میتواند سیگنالهای حادثه را از کشتی حادثهدیده به یک مرکز امداد انتقال دهد.