مسابقه ماهواره دانشجویی مکعب ایرانی، زمینهساز همکاریهای بینالمللی
سرپرست تیم نصیر 1 دانشگاه خواجه نصیر در مسابقه ماهواره دانشجویی مکعب ایرانی، بعد همکاریهای بینالمللی درزمینهٔ ساخت ماهواره کیوبست را از مهمترین دستاوردهای این مسابقه عنوان کرد.
دکتر حامد علی صادقی مسابقه ماهواره دانشجویی مکعب ایرانی گفت: این مسابقه مشابه مسابقه مکعب ایرانی در سراسر جهان برگزار میشود، مانند مسابقهای که در اروپا برپا میشود و 50 کیوبست از دانشگاههای گوناگون از قارههای مختلف در آن شرکت میکنند. سازمان فضایی ایران نیز مسابقهای مشابه را طراحی و تعریف کرده که در آن تعداد 20 تیم از دانشگاهها کشور شرکت کردند.
وی ادامه داد:«از اسفند سال 94 ارائه پروپوزال یا پیشنهادیههای گروههای شرکتکننده در مسابقه شروع شد که در مرحله اول، این پیشنهادیهها داوری و بررسی شد و حدود 10 یا 15 پیشنهادیه برتر به مرحله بعد یعنی فاز طراحی مفهومی ماهواره کیوبست راه پیدا کرد.»
سرپرست تیم نصیر 1 دانشگاه خواجه نصیر درباره ماهوارههای کیوبست، اظهار کرد:«ماهوارههای کیوبست استانداردهای خاصی دارند و با توجه به پیشرفت فنّاوری، اندازه و سایز ماهوارهها روزبهروز کوچکتر میشوند. استانداردی وجود دارد که طبق آن هر واحد یک ماهواره کیوبست میتواند یک مکعب با ابعاد 10 سانتیمتری باشد. ماهوارههای مختلف سهکیوب یا ششکیوب داریم که تشکیلشده از کنار هم قرار گرفتن چند واحد یک کیوبی هستند.»
علی صادقی افزود:«این ماهوارهها در چند سال اخیر در دنیا در حال گسترش هستند و دانشگاهها و شرکتهای دانشبنیان مختلف شروع به فعالیت در این زمینه کردهاند، ازاینرو این اقدامات بستری شد برای اینکه سازمان فضایی ایران مسابقهای را در این زمینه برگزار کند.»
وی درباره روند مسابقه، توضیح داد:«در ابتدا 20 تیم دانشجویی در فاز طراحی مفهومی ماهواره کیوبست فعالیت کردند و اسناد و بخش فنی کار آنها مورد داوری قرار گرفت و پنج تیم از دانشگاههای شریف، امیرکبیر، مالک اشتر، تبریز و خواجه نصیر به مرحله بعد یعنی طراحی مقدماتی راه پیدا کردند. این پنج تیم در فاز بعدی در رقابت با یکدیگر جزئیات طراحی خود را دقیقتر کردند و سه تیم از میان آنها به مرحله بعد راه یافتند.»
سرپرست تیم نصیر 1 دانشگاه خواجه نصیر افزود:«در این مرحله ماهوارهای که این سه تیم طراحی کردند، باید ساخته شود. در ساخت این ماهوارهها چند نوع استاندارد وجود دارد که در ایران استاندار اروپا به کار گرفته میشود. مرحلهای وجود دارد که به آن ساخت مدل مهندسی گفته میشود که در آن ماهواره همه کارکردهایی که باید در فضا داشته باشد را در زمین انجام میدهد، اما قطعات آن قطعاتی نیست که در فضا هم کارایی داشته باشد. چراکه فضا شرایط خاص خود را دارد.»
علی صادقی یادآور شد:«در مدل مهندسی به لحاظ عملکردی چک میشود که کار و طراحیها بهدرستی انجامگرفته باشد. در مرحله بعدی با عنوان “ساخت مدل فضایی”، در پروژه قطعات فضایی به کار گرفته میشوند که البته این نوع قطعات هزینه بالاتری دارند.»
وی ادامه داد:«سازمان فضایی ایران در حال حاضر با این سه تیم برای ساخت یک مدل مهندسی قرارداد میبندد تا در این مرحله نشان داده شود که طراحی آنها پاسخگوی نیازمندیهای اولیه است یا خیر.»
سرپرست تیم نصیر 1 دانشگاه خواجه نصیر تأکید کرد:«تیم ما توانسته است پس از طی کردن این مراحل جزو سه تیمی باشد که میتوانند مدل مهندسی را بسازند. مدل مهندسی تیمی که بین این سه تیم بتواند بیشترین تستها را پاس کند و بیشترین امتیاز را کسب کند، برای ساخت مدل فضایی انتخاب میشود.»
علی صادقی درباره نتیجه این مسابقه گفت:«سازمان همکاریهای فضایی آسیا و اقیانوسیه یا همان اپسکو که در آن کشورهای چین، ایران، ترکیه و چند کشور دیگر در کارهای فضایی با یکدیگر همکاری میکنند، ماهوارهای را که بهعنوان “مدل فضایی” ساخته میشود توسط چین پرتاب کرده و در مدار قرار میدهد و این کشورها باهم یک مأموریت را بهصورت منظومهای انجام میدهند. خروجی این مسابقه این است که تیم برنده ماهوارهای را که ایران ساخت آن را برعهدهگرفته، میسازد تا توسط اپسکو به فضا پرتاب شود.»
وی درباره اهمیت مسابقه ماهواره دانشجویی مکعب ایرانی تصریح کرد:«این مسابقه به لحاظ همکاری بینالمللی در مدار قرار گرفتن ماهواره ساخت ایران توسط اپسکو اهمیت دارد. همچنین طبیعتاً این مسابقه برای دانشگاهها و دانشجوهایی که در این زمینه فعالیت میکنند نیز حائز اهمیت است.»
سرپرست تیم نصیر 1 دانشگاه خواجه نصیر اضافه کرد:«نکته دیگر این است که گروههایی که در این مسابقه شرکت میکنند، دانشجویانی از رشتههای مختلفی همچون مهندسی فضا، برق، مخابرات، الکترونیک، سختافزار و نرمافزار کامپیوتر هستند، ازاینرو یکی از دستاوردهای این مسابقه با در نظر گرفتن چالشهای کار تیمی، فعالیت مشترک دانشکدههای مختلف در یک پروژه است. همچنین نیروی انسانیای که در این پروژه فعالیت میکند، میتواند تجربیاتش را در پروژههای ماهوارهای بعدی کشور به کار گیرد.»
علی صادقی در پایان درباره معیار انتخاب گروههای برتر گفت:«در مرحلهای که این سه تیم انتخاب شدند، هریک از گروهها 35 سند فنی تولید کردند و این اسناد طبق استاندارد فنی اروپا باید به سازمان تحویل داده میشد و مورد داوری قرار میگرفت و بر اساس امتیازاتی که در مرحله داوری به هر تیم داده شد، رتبهبندیها انجام گرفت و تیم دانشگاه مالک اشتر رتبه اول، امیرکبیر رتبه دوم و خواجه نصیر رتبه سوم را کسب کردند.»