گام بعدی ناسا در تقویت بخش خصوصی
مریم فخیمی: پژوهشهای بنیادی در دانش فضایی از پتانسیل نامحدودی برای حل سوالات بشر درباره فضا برخوردار است. دانش فضایی درهای اکتشاف و نوآوری را به روی بشر گشوده و فرصتهای اقتصادی زیادی را در آینده فراهم میکند. دانش فضایی به اکتشافات فوق العاده در فضا ادامه میدهد، خواه این گروهها در مریخ کاوش کنند، یا قوانین فیزیکی حاکم بر کیهان را بررسی کنند، و یا به دنبال یافتن سیارات فراخورشیدی در اطراف ستارگان نزدیک باشند.
تلاش برای کشف و بهره برداری از فضا منجر به ظهور شرکتهای جدید و نوآوریهای بسیار در شرکتهای هوافضایی شده است که به دنبال اصلاح فضاپیماها از طریق طراحی، ساخت، پرتاب وعملیاتی کردن هستند. منابع مالی اختصاص یافته به ایجاد شرکتهای تجاری جدید و آغاز موج بعدی اکتشافات فضایی افزایش یافته است.
این موضوع ناسا را تشویق میکند تا بیشتر به سمت یکپارچهسازی توانمندیهای شرکتهای خضوضی برای اجرای مأموریتهای فضایی چون ساخت ماهوارههای مکعبی و کوچک قدم بردارد. لازم است ناسا تواناییهای تجاری زیادی که در شرکتهای ساخت ماهوارههای مکعبی که سالانه 20 میلیون دلار هزینه دارد را بپذیرد. چنین قابلیتی باعث میشود بخشهای مختلف یک ماموریت – از جمله سامانههای نوری، سنسورها، فضاپیماها، سیستم پرتاب – بسیار ارزانتر از قبل تهیه شود.
با این حال، اقداماتی وجود دارد که ناسا و سایر سازمانهای فضایی میتوانند برای دستیابی به اهداف علمی مهم استفاده کنند.
ناسا باید مرتبا اعلام کند که آژانس خواستار سرمایهگذاری بخش خصوصی در مأموریتهای علمی فضایی است. البته ناسا درباره برنامههای فضایی سزنشیندار چنین کار تحسین برانگیزی انجام داده اما در مورد علوم فضایی چنین تبلیغات گستردهای صورت نگرفته است.
در طرح بودجه ناسا که مارس 2017 منتشر شد، در نخستین جمله اعلام میکند که بودجه پیشنهادی به دنبال جذب “حمایت و گسترش مشارکتهای دولتی و خصوصی را به عنوان پایهای برای تلاشهای فضایی غیرنظامی آینده در ایالات متحده” است. به نظر میرسد که این موضوع دانش فضایی را نیز شامل میشود.
دشواری اصلی در اجرای مأموریتهای علمی فضایی در بخش خصوصی یا با مشارکت بخش دولتی و خصوصی در تامین بودجه است.
ما شاهد افزایش قابل ملاحظهای در تعداد برنامههای طراحی و ساخت ماهوارههای مکعبی در مراکز دانشگاهی بودیم که در پیشرفت علم موثر است. اما در راه اجرای بسیاری از ماموریتهای علمی مهم، حداقل دهها میلیون دلار سرمایه برای ساخت فضاپیمای مناسب لازم است. راههای مختلفی برای جذب سرمایه از طریق کمکهای بشردوستانه، اسپانسر مالی و حتی سازمانهای بین المللی وجود دارد.
اختصاص بودجههای بزرگ بشردوستانه در سایر رشتههای علمی چون پژوهشهای پزشکی و رصدخانههای زمینی بسیار رایج است. بنیاد غیردولتی BoldlyGo، که در سال 2013 تأسیس شد، به دنبال توسعه طرح بشردوستانه در مأموریتهای علمی فضایی است – اما تعداد افراد یا بنیادهای غیردولتی که مایل به حمایت از مأموریتهای فضایی هستند ممکن است محدود باشد. بنابراین، ناسا میتواند در ماموریتهای بخش خصوصی نیز سرمایهگذاری کند تا هزینهها کاهش یافته و سرعت اکتشاف افزایش یابد. همچنین ناسا میتواند از طریق خرید دادهها و اهدا جوایز علمی در کاهش هزینه ماموریتهای فضایی و ترویج سرمایهگذاری بخش خصوصی و جذب مشارکت عمومی سهیم شود.
اگرچه معمولا دادههای علمی به عنوان یک کالای تجاری درنظرگرفته نمیشود اما اگر ناسا برنامههای مانند جایزه گوگل موسوم به Lunar X Prize اجرا کند یا برای پرداخت هزینه به دادههای علمی ابراز علاقه نشان دهد سرمایهگذاریها افزایش مییابد.