کشف نخستین الگوی منظم شناختهشده پالسهای رادیویی فضایی
محققان امواج عجیب و تکرارشوندهای را در پالسهای رادیویی ساطعشده از یک منبع فضایی ناشناخته کشف کردهاند. این پالسهای رادیویی که با نام انفجارهای رادیویی سریع (FRB) هم شناخته میشوند، در یک الگوی تکرارشونده و ثابت به زمین میرسند. محققان هنوز نمیدانند که منبع این پالسها کجاست و البته احتمال میرود از مکانی بسیار دور از این عالم ساطع شده باشند.
محققان در ابتدا این پالسها را بهصورت جداگانه دریافت میکردند، اما در سالهای اخیر آنها مرتباً تکرار شدهاند. حالا اخترشناسان به الگویی برای این پالسها دست پیدا کردهاند و متوجه شدهاند این پالسهای رادیویی بهشکلی قابل پیشبینی ارسال میشوند. شایان ذکر است اولین FRB در سال ۲۰۰۷ شناسایی شد و دانشمندان از آن زمان تاکنون بالغ بر ۱۰۰ مورد از آنها را رصد کردهاند.
در کشف اخیر، دانشمندان دریافتند که این پالسهای رادیویی بهصورت تصادفی در یک بازه زمانی ۴ روزه ارسال میشوند و سپس برای مدت ۱۲ روز خبری از آنها نیست؛ بعد از این دوره سکوت مجدداً از سر گرفته میشوند. محققان در پانصد روز گذشته این پالسها را زیر نظر گرفتهاند و مطابق اعلام آنها در مدت زمان مذکور این الگوی ۱۶ روزه مرتباً تکرار شده است.
کیوشی ماسوئی (Kiyoshi Masui)، از دانشگاه امآیتی (MIT) آمریکا، دراینباره میگوید: «پالسهایی که ما کشف کردهایم حالا مانند ساعت کار میکنند. این قطعیترین الگویی است که ما از یکی از منابع این پالسها دریافت نمودهایم و این میتواند یک موفقیت بزرگ برای کشف علت ایجاد آنها باشد.»
گفتنی است آخرین پالس رادیویی توسط تلسکوپ CHIME در کانادا شناسایی شد؛ تلسکوپی که از سال ۲۰۱۷ آغاز بهکار کرد و از آن زمان تاکنون بسیاری از این پالسها را شناسایی نموده است. روش کار این تلسکوپ هم به این صورت است که بهجای چرخش بهسمت اهداف در آسمان، کل محدوده آسمان را در نظر میگیرد تا این پالسها را شناسایی کند.
یک احتمال در مورد تکرار منظم این پالسها آن است که یک شیء آسمانی نظیر یک ستاره نوترونی در حال چرخش در فضاست و این پالسها را از خود ساطع میکند. علت هم این است که این ستاره احتمالاً هر ۱۶ روز یک بار در مدار خود میگردد و ممکن است در آن چهار روزی که پالسهایش به زمین میرسند، بهسمت زمین قرار داشته باشد. این پالسها همچنین میتوانند نتیجه یک منظومه دوگانه باشند؛ مثلا یک ستاره نوترونی که به دور ستاره نوترونی دیگر یا یک سیاهچاله میگردد. گفتنی است اخیراً و برای اولین بار نیز دانشمندان موفق به کشف منشأ یک FRB در کهکشان راه شیری شدهاند.