فرود موفق فالکون-۹ و اهمیت بازگشتپذیری حاملهای فضایی+فیلم
حامل فضایی دو مرحلهای فالکون-9 (Falcon-9) شرکت اسپیسایکس (SpaceX) روز ۳۰مه (۱۰خرداد) طی مأموریتی موسوم به دمو-۲ (Demo-2) با موفقیت کپسول کرو دراگون (Crew Dragon) این شرکت را که حامل فضانوردان ناسا بود، به مدار زمین برد. مرحله اول این حامل پس از حدوداً ۱۲ دقیقه از آغاز پرتاب، با رسیدن به مدار لئو و جدایش کرو دراگون از آن، بهسمت سکوی فرود در آبهای آزاد بازگشت و با موفقیت در موقعیت تعیینشده فرود آمد.
حاملهای فضایی تا پیش از ساخت فالکون-۹ هیچکدام قابلیت استفاده مجدد را نداشتند. این حاملها تنها یک بار میتوانند یک محموله را به فضا بفرستند و پس از آن در حین بازگشت به زمین از بین میروند. از آنجایی که هزینه توسعه حاملهای فضایی بسیار بالاست، بازگشتپذیری آنها و فرود موفقیتآمیزشان پس از پرتاب که امکان استفاده مجدد را فراهم میآورد، از همیت بهسزایی برخوردار است. دلیل این اهمیت کاهش چشمگیر هزینهها است؛ این کاهش هزینه بهقدری اهمیت دارد که میتواند باعث بازنشستگی و شکست یک حامل فضایی گرانقیمت مانند شاتل فضایی شود که ارسال ۷ فضانورد به ایستگاه فضایی توسط آن بین ۴۵۰ میلیون تا ۲.۵ میلیارد دلار هزینه دربرداشت.
هر چند شاتل را گاهاً به عنوان یک حامل بازگشتپذیر مینامند اما در واقع بخش اعظم شاتل از جمله بوسترها و مخزن سوخت بسیار بزرگ آن یکبار مصرف بود و تنها فضاپیمایی که شبیه هواپیما طراحی شده بود به زمین بازمیگشت و قابل استفاده مجدد بود. بدینترتیب میتوان گفت اولین حامل فضایی بازگشتپذیر دنیا که هماکنون عملیاتی است فالکون-۹ میباشد.
پیش از عملیاتی شدن فالکون-۹ بازگشتپذیر، روسیه با حامل فضایی سایوز-۲ (Soyuz-2) ارزانترین و مورداعتمادترین حامل فضایی جهان را در اختیار داشت. هزینه پرتاب هر کیلوگرم محموله برای سایوز-۲ حدود ۶۰۰۰ دلار است. این رقم برای فالکون-۹ تا پیش از بازگشتپذیری نزدیک به رقیب روس و تقریباً معادل همان ۶۰۰۰ دلار بود. اما با بازگشتپذیر شدن فالکون-۹ هزینهها به حدود ۲۲۰۰ دلار بهازای هر کیلوگرم کاهش یافت.
این کاهش هزینه اسپیسایکس در پرتاب فضانوردان نیز مؤثر است. با موفقیت پرتاب دمو-۲ وعده اسپیس ایکس برای پرتاب هر فضانورد با رقم ۲۰ میلیون دلار به واقعیت پیوسته است. لازم به ذکر است پیش از این روسیه با پرتاب هر فضانورد آمریکایی مبلغ ۸۲ میلیون دلار از آمریکا دریافت میکرد. البته این قیمت بالا بهدلیل انحصاری بودن بازار در دست روسیه نیز بود و این کشور قادر به کاهش قیمتها برای رقابت با اسپیسایکس است.
مرحله اول حامل فضایی فالکون-۹ پس از جدا شدن یک فرود کنترلشده را روی یک سکو در دریا انجام میدهد که مانع از آسیب دیدن آن میگردد. یکی از دلایل انتخاب آبهای آزاد بهعنوان محل فرود برای بازگشت حاملهای فضایی این است که بهدلیل وسیع بودن فضای اطراف و در نتیجه امکان انتخاب مسیر بازگشت سادهتر، میتوان سوخت مصرفی را کاهش داد. دلیل دیگر که البته از اهمیت بیشتری نیز برخوردار است، اطمینان از شرایط ایمنی فرود است تا اگر مشکلی در بازگشت حامل پیش آمد، آسیبی به کسی نرسد یا خسارت جانبی به بار نیاید. گفتنی است اسپیسایکس در دسامبر سال گذشته میلادی توانست برای نخستین بار فالکون-۹ را در پایگاه فضایی کیپ کاناورال (Cape Canaveral) در ایالت فلوریدا فرود آورد و تاریخسازی کند.
space ، businessinsider ، nextbigfuture ، wikipedia ، wikipedia ، wikipedia ، youtube ، espash