کشف شواهدی مهم از رودخانههای مریخی برای اولین بار
محققان مدتهاست که معتقدند مریخ در دورهای از تاریخ خود مانند زمین مقادیر زیادی آب داشته و حتی مثل محل زندگی ما سرسبز بوده است. اکنون یک تیم بینالمللی از محققان شامل دانشمندانی از دانشگاه اوترخت (Utrecht University) هلند برای اولین بار شواهدی جالبتوجه در مورد رودخانههای مریخی کشف کردهاند که اطلاعات بسیار ارزشمندی را در مورد تاریخ سیاره سرخ و حیات بر روی آن به ما ارائه میدهد. چنین رودخانههایی برای مدتهای طولانی و سراسر سال جاری هستند و بر اساس اطلاعات جغرافیایی و سنگشناسی که از سطح کناری یک پرتگاه در سیاره سرخ کشف شده، بهنظر میرسد که مدتها پیش جریان آب، ویژگیهای سطحی را در این تنگه بهوجود آورده که نمونه آن را در رودخانه راین (Rhine) آلمان و یا رودخانههای شمال ایتالیا میبینیم.
در منطقهای از سیاره سرخ به نام تنگه ایزولا منسا (Izola Mensa)، محققان به کمک روش تصویربرداری ماهوارهای باکیفیت بالا شواهد رودخانههای مریخی را کشف کردند. در این تصویربرداریها، نشانههایی از چینهنگاری ناشی از عبور چندین کانال رودخانهای تسمه مانند در درهای که حدوداً ۲۰۰ متر ارتفاع دارد، پیدا شد و اعتقاد بر این است که شواهد مورد نظر میتوانند بهخوبی وجود حیات باستانی در مریخ را ثابت کنند.
محققان اعلام کردهاند بهلطف کیفیت شگفتانگیز تصاویر، نشانههایی از جریان رودخانههای مریخی برای مدت ۱۰۰ هزار سال کشف شده و بررسی رسوبات بهجا مانده در کناره تنگه نشان میدهد که سنگهای موجود چیزی بیش از ۳.۷ میلیارد سال پیش در معرض عبور جریان آب بودهاند. البته بهدلیل محدودیتهای سفر به سیاره سرخ و یا ارسال کاوشگری که بتواند چنین منطقهای را تحلیل کند، محققان این امکان را ندارند که وارد دهانه تنگه شده و سنگها را از نزدیک ببینند؛ با این وجود شباهتها میان این آثار بهجا مانده از رودخانههای باستانی با آنچه در رودخانههای اروپا میبینیم، در کنار تصاویر ماهوارهای باکیفیتی که از تنگه ایزولا منسا ثبت شدهاند، امکان بررسی این تنگه را تا حدی محقق ساخته است.
با بررسی لایههای رسوبی بدنه تنگه مربوط به رودخانههای مریخی میتوان حدس زد که کانال رودخانهها حداقل جریانی به عمق چندین متر داشته است. از طرف دیگر، دانشمندان بر این باورند که در نیمکره جنوبی سیاره سرخ، مدتها پیش دریاچهای بسیار بزرگ وجود داشته که به دهانه برخوردی هلاس (Hellas) مربوط میشود. هلاس یکی از مهمترین دهانههای موجود در منظومه شمسی بوده و بررسیها باعث مطرح شدن این فرضیه شده که علاوهبر دریاچههای عظیم، جریانهای بسیار زیادی از کانالها و رودخانههای گوناگون اطراف این دهانه، ویژگیهای سطحی را بهوجود آورده که نمونههای آنها را روی زمین میبینیم.
شیب مناسب تنگه مورد نظر به تجهیزات ماهوارهای این امکان را داده تا بهترین تصاویر ممکن را از درون تنگه و جزئیات شگفتانگیز آن ثبت کند. همانطور که اشاره شد، این تصاویر وجود رودخانههای مریخی طولانیمدت را که چندین میلیارد سال پیش در سطح سیاره سرخ جریان داشتهاند، ثابت میکنند.