جهان هستی احتمالاً به شکل یک بالون ناصاف در حال گسترش است
تا بهحال این سؤال برایتان پیش آمده که آیا جهان در تمامی نقاط به یک اندازه گسترش پیدا میکند یا خیر؟ بر اساس نتایج تحقیقات جدید پاسخ این سؤال منفی است و این نتایج میتوانند تأثیر بسزایی روی درک ما از کیهان داشته باشد. در همین راستا جمعی از دانشمندان به سرپرستی کنستانتینوس میگکاس (Konstantinos Migkas) در دانشگاه بُن (University of Bonn) آلمان دادههای بهدست آمده از پرتوهای ایکس را که توسط چند صد خوشه کهکشانی منتشر شده بودند مورد تحلیل و ارزیابی قرار داده و دریافتند که جهان احتمالاً در گوشههایی از آسمان بهشکل متفاوتی در حال بسط و گسترش است.
میگکاس دراینرابطه میگوید: «نتایج بسیار هیجانانگیز هستند و پتانسیل بالایی برای انجام تحقیقات بیشتر دراینباره وجود دارد. این نتایج شاید ما را وادار به بازنگری کیهانشناسی کند اما پیش از این کار باید مطمئن شویم که کلیه توضیحات احتمالی تاکنون دراینرابطه مردود هستند.» نظریه ایزوتوپ از جمله اصول بنیادین برای توضیح عالم هستی است که بر اساس آن جهان در مقیاس وسیع در تمامی جهتها شکلی یکسان دارد؛ این یعنی جدای از تعاملاتی که میان اشیاء مختلف صورت میگیرد، فرقی ندارد که شما کجا باشید، در هر صورت خواص ذاتی فیزیکی نظیر نرخ رشد جهان هستی در تمامی نقاط آن یکسان است.
با در نظر داشتن اهمیت این فرضیه در کیهانشناسی مدرن، دانشمندان تلاش کردند که آن را به شیوههای مختلف بررسی و اثبات کنند. برای مثال دمایی که اخترشناسان از دورترین پرتوهای کیهانی دریافت میکنند بهشکل اعجابانگیزی یکسان است (هرچند که ناهمواریهایی بهنام ناهمسانگردی در آنها دیده میشود). مشاهده یک نوع خاص ابرنواختر نیز که پیشتر بهعنوان معیار مسافتی استاندارد مورد استناد قرار میگرفت جهانی یکپارچه را نشان میداد.
در پژوهش اخیر اما دانشمندان روشنایی و دمای پرتوهای ایکس ساطعشده توسط خوشههای کهکشانی مختلف را بررسی کردند که در سراسر آسمان وجود دارند. این مقادیر و همچنین تغییر رنگ پرتوها بهخاطر نرخ گسترش جهان، بدون اتکا به فرضیههای قبلی در رابطه با خواص جهان قابل اندازهگیری هستند. در واقع دانشمندان بهراحتی میتوانند این خواص را در آسمان اندازه بگیرند و در ادامه بر اساس آنها محاسبه کنند که جهان باید چه خواصی داشته باشد تا به چنین نتایجی برسند.
آنها در ادامه بررسیهای خود دریافتند که نرخ گسترش جهان در برخی بخشهای آسمان کمی متفاوت است. برای آنکه درک بهتری از این کشف داشته باشید کافی است کهکشانها را روی صفحه ساعت خود تصور کنید. حال فرض کنید محل قرارگیری اعداد ۱۲ و ۶ با سرعت بیشتری بهسمت بیرون حرکت میکنند، درحالیکه موقعیت ساعتهای ۳ و ۹ کندتر به بیرون کشیده میشوند و اگر بهصورت جداگانه به هر کدام از این نقاط نگاه کنید تفاوت چندان زیاد نخواهد بود؛ اما این تفاوت در تصویر کلی کاملاً محسوس است.
میگکاس اعلام کرده که تیم محققان دانشگاه بُن فعلا قصد ندارند بهطور رسمی گسترش ناهمسانگرد زمین را اعلام کنند، چراکه احتمال میرود گازها و غبارهای شناسایینشده، بخشی از پرتوهای ایکس را جذب کرده و موجب شده باشند که برخی خوشههای کهکشانی دورتر از آنچه هستند بهنظر بیایند. تیم محققان آلمانی قصد دارند با روشهای دیگری نیز یافتههای اخیرشان را به اثبات برسانند و در ادامه جزئيات بیشتری دراینباره منتشر کنند.