دومین ماهواره سامانه رله داده اروپا آماده خدماترسانی شد
دومین ماهواره در سامانه رله داده اروپا (The European Data Relay System به اختصار EDRS) با نام EDRS-C اخیراً به مدار مورد نظر رسیده و آزمایشهای درون مدار خود را به پایان رسانده است. این سامانه که یک سرمایهگذاری مشترک میان آژانس فضایی اروپا (ESA) و شرکت ایرباس (Airbus) است، از فناوری مخابرات لیزری جدیدی بهره میبرد که ماهوارههای سنجش از دور را قادر میسازد تا دادهها را تقریباً در لحظه، برای استفاده کاربران به زمین ارسال کنند. EDRS منظومهای از ماهوارههای مدار ژئو است که به انتقال دادهها میان ماهوارهها، فضاپیماها، پهپادها و ایستگاههای زمینی میپردازد. هدف طراحان این سامانه، برقراری ارتباط تقریباً تماموقت حتی با ماهوارههای مدار لئو است كه غالباً مدت محدودی در دید ایستگاههای زمینی قرار میگیرند. سامانه یادشده دادههای مورد تقاضا را مثلاً برای امدادگرانی که به دادههای ماهوارهای در لحظه از منطقه مورد نظر نیاز دارند، در دسترس قرار میدهد.
ماهواره EDRS-C با ۳۱۸۶ کیلوگرم وزن قرار است بهمدت ۱۵ سال به اپراتور خود یعنی آژانس فضایی اروپا خدماترسانی کند. این ماهواره مجهز به ترانسپاندرهای KU-band و تجیزات اختصاصی EDRS یا رله اروپا است. EDRS-C پس از قرارگیری در مدار اولیه خود توسط ماهوارهبر آریان-۵ (Ariane-5)،با انجام مانورهای جابجایی به مدار نهایی خود در فاصله ۳۶۰۰۰ کیلومتری از سطح زمین رسیده است. هدایت این ماهواره اکنون به ایرباس سپرده شده و در ماههای آینده قرار است عملکرد ترمینال ارتباطات لیزری آن کاملاً تنظیم شود. برای انجام این کار، برقراری چندین ارتباط با چهار ماهواره سنجش از دور سنتینل (Sentinel) پروژه کوپرنیک (Copernicus) برنامهریزی شده است.
تصویر سامانه رله داده اروپا یا EDRS
ماهوارههای رصد زمین اتحادیه اروپا (European Union) به نامهای سنتینل-۱ (Sentinel-1) و سنتینل-۲ (Sentinel-2) بهطور دائم از سطح زمین عکس میگیرند و این تصاویر را از طریق سامانه رله داده اروپا، در لحظه، به زمین ارسال مینمایند. بهطور معمول چنین ماهوارههایی باید قبل از بارگیری تصاویر خود، مدت زمانی منتظر بمانند تا از یک دیش دریافتکننده رادیویی بر سطح زمین عبور نمایند؛ مسئلهای که بهمعنی ایجاد تأخیری بیش از یک ساعت در چرخه گردش آنها به دور زمین است. اما ماهوارههای سنتینل مجهز به اتصالات لیزری ۱.۸ گیگابیتی ماهوارههای EDRS میباشند. این سکوهای رله این سامانه در ارتفاعات بسیار بالاتری – در حدود ۳۶ هزار کیلومتری – در آسمان میچرخند و همیشه از دید آنتن رادیویی در سطح زمین برخوردارند؛ قابلیتی که در حوزه بلایای طبیعی مانند سیلهای بزرگ یا زلزلههای بزرگ از اهمیت ویژهای برخوردار است. اطلاعات در مورد مقیاس شرایط اضطراری میتواند خیلی سریعتر از آنچه در حالت عادی اتفاق میافتد، در اختیار اولین پاسخدهندگان قرار گیرد.
گفتنی است اولین ماهواره سامانه EDRS که توسط اپراتور تجاری خود یعنی ایرباس با نام اسپیس دیتا هایوِی (SpaceDataHighway) نیز شناخته میشود، EDRS-A نام دارد و در ژانویه۲۰۱۶ به فضا پرتاب شد. از آن زمان این سامانه هر ۲۴ ساعت ۱.۷پتابایت اطلاعات را به زمین مخابره میکند؛ این میزان داده معادل تماشای تقریباً ۲۰ هزار فیلم با کیفیت فوقالعاده بالای 4K است.
wikipedia ، spacedaily ، esa