تشخیص میزان فرونشست دشت یزد-اردکان با کمک تصاویر ماهوارهای
بهگفته سید علی المدرسی، دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی یزد، با بررسیهای انجام شده روی تصاویر راداری ماهواره سنتینل-۱ (Sentinel-1) و ارزیابی وضعیت تغییرات سطح زمین در سال ۲۰۱۹، از ابتدا تا انتهای سال مذکور، حداکثر میزان فرونشست ۱۲- در دشت یزد-اردکان ثبت شده که عدد بالایی در طول سالهای گذشته محسوب میشود.
وی دراینباره اظهار کرد: «این روش که با استفاده از سنجش تصاویر راداری و شیوه تداخلنگاری انجام میگیرد، طی سالهای اخیر بهعنوان پیشرفتهترین روش ممکن در سنجش تغییرات سطح زمین با استفاده از ماهوارههای راداری در دنیا بهکار گرفته شده و خوشبختانه گروه سنجش از دور دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد دارای امکانات نرمافزاری و دادههای لازم برای سنجش است.»
مدیر گروه سنجش از دور و GIS دانشگاه آزاد اسلامی یزد خاطرنشان کرد: «در طول این سالها این عدد بسته به سفرههای آب زیرزمینی تغییراتی داشته که دانشگاه با ارزیابی و اطلاع به افکار عمومی و مسئولان، حساسیت لازم برای برداشت از سفرههای آب زیرزمینی را برمیانگیزد تا این مسئله با همکاری متخصصان تعدیل شود.»
المدرسی اضافه کرد: «این امر با توجه به حساسیتها و ایجاد خطرات و تأثیرات منفی در بخشهایی مانند سازههای ساختمانی در حملونقل ریلی، آب و برق، جادهها و کارخانههایی که در دشت یزد اردکان هستند، باعث آغاز تحقیقات و مطالعات لازم شده است.» وی همچنین عنوان کرد: «ماهوارههای راداری دارای باندهای مختلف C ،X ،L ،K هستند و بیشترین استفاده از سنجش امواج C میباشد که در ۱۴ دشت مشخصشده استان یزد در حال انجام بوده و وضعیت حسگرها بهطورمرتب در حال نظارت و ارزیابی است. هر بار که میزان برداشت از ذخایر آبهای زیرزمینی در سفرههای زیرزمینی افزایش پیدا میکند، سرعت این فرونشست هم بیشتر میشود.»
گفتنی است سنتینل-۱ یک مأموریت فضایی است که سرمایهگذاری آن توسط اتحادیه اروپا (European Union) و امور اجرایی آن توسط آژانس فضایی اروپا (ESA) در قالب برنامه کوپرنیک (Copernicus) انجام گرفته است. این ماهواره مجهز به رادار دهانه ترکیبی در باند C است که به آن امکان تصویربرداری در تمامی ساعات شبانهروز و همه نوع شرایط آب و هوایی را میدهد. کوپرنیک درحقیقت برنامه سنجش از دور زمین است که روزانه و با استفاده از ماهوارهها، تصاویری را با قدرت تفکیک مکانی بالا فراهم میکند. این سامانه، دادههای جوی، دریایی، خشکی و همچنین دادههای مرتبط با تغییرات اقلیمی و مدیریت بحران و شرایط اضطراری و امنیت را به رایگان در اختیار قرار میدهد. مرتضی براری، رئیس سازمان فضایی، در آبان سال جاری با انتشار توئیتی از فعالسازی سرویس مذکور برای ایران خبر داده بود.