قدیمیترین ماده روی زمین کشف شد
محققان موفق به کشف ذراتی از گرد و غبار یک شهابسنگ شدهاند که قدمت آن بین ۵ تا ۷ میلیارد سال است و قدیمیترین ماده جامد کشف شده روی زمین میباشد؛ غباری که نیم قرن قبل و در سال ۱۹۶۹ در ایالت ویکتوریای (Victoria) استرالیا همراه یک شهابسنگ روی زمین فرود آمده است.
ستارگان زمانی به وجود میآیند که گرد و غبار و گاز شناور در فضا با یکدیگر برخورد کرده و گرمای زیادی پدید میآورند. آنها میلیونها سال شعلهور هستند و در نهایت میمیرند و ذرات تشکیلدهندهشان را به فضای اطراف پرتاب میکنند. این ذرات یا غبار ستارگان به تدریج منجر به تشکیل ستارهها، سیارهها، قمرها و شهابسنگهای جدیدی میشود.
فیلیپ هک (Philipp Heck)، مؤلف ارشد این پژوهش و استادیار دانشگاه شیکاگو (University of Chicago)، میگوید: «این یکی از جالبترین تحقیقاتی بود که تابه حال انجام دادهام. این ذرات قدیمیترین مواد جامد کشفشده تا به امروز هستند و درباره شیوه تشکیل ستارگان در کهکشان راه شیری اطلاعاتی را برای ما فراهم میآورند.»
موادی که در این تحقیق بررسی شدهاند در حقیقت ذرات معدنی پیشخورشیدی (presolar grains-minerals) هستند که قبل از تولد خورشید به وجود آمدهاند. هک عنوان میکند: «این ذرات نمونههای جامدی از غبار واقعی ستاره میباشند.» البته ذرات پیشخورشیدی بسیار ریز و نادر هستند و تنها در ۵ درصد از شهابسنگهایی رصد شدهاند که روی زمین سقوط کردهاند. گفتنی است موزه فیلد (Field Museum) آمریکا بزرگترین تکه از شهابسنگ مذکور بهنام مورچیسون (Murchison) را در اختیار دارد.
ذرات پیشخورشیدی بررسی شده در این مطالعه حدود ۳۰ سال قبل از شهابسنگ مورچیسون جدا و ایزوله شدند؛ فرایندی که شامل خرد و پودر کردن بخشهایی از شهابسنگ است. هنگامی که تمام ذرات جدا شدند، نوعی خمیر بهوجود آمد که بویی بد مشابه بوی کره بادام زمینی گندیده داشت. این خمیر شهابسنگ در اسید حل شد و در نهایت فقط ذرات پیشخورشیدی باقی ماندند.
در مرحله بعد محققان متوجه شدند این ذرات به چه نوع ستارگانی تعلق داشته و چندساله بودهاند. همچنین دانشمندان متوجه شدند برخی از ذرات مذکور، قدیمیترین ذراتی بودند که روی زمین کشف شدهاند؛ آنها دریافتند عمر بیشتر ذرات بین ۴.۶ تا ۴.۹ میلیارد سال است و برخی ذرات نیز بیش از ۵.۵ میلیارد سال سن دارند.