افزایش دو برابری بودجه سازمان فضایی در سال آینده
دکتر مرتضی براری، رئیس سازمان فضایی کشور، از افزایش حدود ۲ برابری بودجه بخش فضایی کشور خبر داد و گفت: «سال آینده موضوع صنعتیسازی حضور ماهواره های ایرانی در مدار پایین زمین (LEO) در دستور کار قرار دارد.»
معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در مورد جزئیات لایحه پیشنهادی بودجه سال ۹۹ در بخش فضا گفت: «برای تحقق اعتبار سال ۹۹ در حوزه فضا، ۳ تکلیف در راستای تکالیف برنامه ششم توسعه مدنظر قرار گرفته که شامل توسعه فناوری بومی، تأمین ماهواره عملیاتی و توسعه خدمات نوین فضایی میشود.»
وی با بیان اینکه اعتبارات سال ۹۹ در لایحه بودجه با توجه به تحقق این ۳ هدف، پیشبینی شده است، افزود: «این برنامهریزی براساس طرحها و پروژههایی که از قبل شروع شده و نیز برای تکمیل آنها در سال ۹۹ صورت گرفته است.»
رئیس سازمان فضایی ایران در مورد آخرین وضعیت این اهداف گفت: «علاوه بر تأمین ماهواره عملیاتی، صنعتی کردن ماهوارهها در مدار لئو نیز در دستور کار قرار دارد که این موضوع در راستای توسعه فناوری بومی صورت میگیرد.» براری ادامه داد: «ما در بخش توسعه ماهوارههای در مدار لئو در حال گذر از مرحله تحقیق و توسعه هستیم و بخش عمدهای از فعالیتهای تحقیق و توسعهمان انجام شده است. براین اساس برنامه پیشبینی شده برای سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ نیز این است که فناوری بومی ماهواره در مدار لئو تثبیت و صنعتی شود و از وادی تحقیقات عبور نماییم.»
وی با اشاره به اینکه این برنامه در لایحه بودجه برای دو سال آینده دیده شده است، افزود: «بودجه پیشفرض سال ۱۴۰۰ نیز در جداول لایحه بودجه آمده است اما تنها اعتبارات بودجه سال ۹۹ مصوب میشود.»
رئیس سازمان فضایی ایران، کل بودجه بخش فضایی کشور را ۶۰۱ میلیارد تومان عنوان کرد که از محل درآمدهای وزارت ارتباطات و چند ردیف دیگر مربوط به پژوهشگاه فضایی و ردیف متفرقه سازمان فضایی ایران در سال ۱۳۹۹ تخصیص مییابد. وی دراین رابطه گفت: «با توجه به ردیفهای بودجه که برای سازمان فضایی ایران در نظر گرفته شده است، پیشنهاد بودجه سال ۱۳۹۹ نسبت به مصوب سال ۱۳۹۸ رشدی حدود ۲ برابر (۱.۹) را نشان میدهد.»
براری خاطرنشان کرد: «اعتباری که برای سال ۹۹ و ۱۴۰۰ پیشبینی شده است، جوابگوی اهداف کلان سازمان فضایی است و ما امیدواریم این بودجه در صورت تصویب، تثبیت فناوری فضایی و صنعتیسازی ماهوارههای در مدار لئو را پوشش دهد.» وی توضیح داد: «اگر بخواهیم برای محصول ماهواره، چرخه عمر درنظر بگیریم، این چرخه از مراحل اولیه که توسعه فناوری، تحقیقات، تست و ساخت نمونه است، آغاز میشود و در نهایت این فناوری در مراحل پایین خود تثبیت شده و به یک محصول قابل اعتماد، اتکا و عملیاتی تبدیل میگردد و اگر نیاز باشد میتوان به تعداد و تیراژ از آن تولید کرد.»
معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: «در دنیا نیز این روال وجود دارد؛ به نحوی که طی چندین سال برای یک محصول تحقیقات انجام میدهند و زمانی که این فناوری تثبیت و صحهگذاری شد، به عنوان یک محصول عملیاتی درنظر گرفته میشود و میتوان با آن به عنوان یک محصول صنعتی برخورد کرد. ما نیز در ایران در بحث ماهوارههای سنجشی و مخابراتی که در مدار پایین زمین قرار دارند، به آن نقطه از صنعتیسازی میرسیم و پرونده تحقیقات و توسعه فناوری را کامل میکنیم.»
وی خاطرنشان کرد: «در بخش ماهوارههای عملیاتی نیز در سال ۱۳۹۹، طبق تکالیف برنامه ششم توسعه و با استفاده از ظرفیتهای خارج از کشور، تأمین یکی از ۲ ماهواره عملیاتی در دست تکلیف را در سال آینده محقق میکنیم.»
براری با بیان اینکه بودجهای که برای بخش فضایی در سال ۱۳۹۹ پیش بینی شده است این دو حوزه را در برمیگیرد و کامل پوشش میدهد، افزود: «در بحث توسعه خدمات فضایی نیز پیشبینی شده که طبق برنامه ششم، ۱۵ سامانه ارائه خدمات نوین فضایی راهاندازی و در اختیار دستگاههای بهرهبردار دادههای فضایی قرار گیرد.»
وی گفت: «در این زمینه با توجه به محدودیتهای اعتباری سالهای اول برنامه، از اهدافمان عقبتر هستیم ولی با این وجود پیشبینی میکنیم در سال ۱۳۹۹ حدود ۳ تا ۴ سامانه را محقق و تحویل دستگاههای بهرهبردار دهیم. از جمله این سامانهها میتوان به سامانه پایش محصولات کشاورزی با استفاده از دادههای فضایی اشاره کرد.»
رئیس سازمان فضایی ایران در مورد وضعیت پرتاب ماهوارهها در سال ۱۳۹۹ نیز گفت: «در سرفصل توسعه فناوری بومی برای سال آینده، یکی از ارکان اصلی، بحث پرتاب ماهواره میباشد که برنامه ما نیز در این خصوص مشخص است و بسته به میزان پیشرفت پروژهها و توافقاتی که انجام میشود، آن را اعلام میکنیم.»
وی اضافه کرد: «تکمیل ساخت ۳ ماهواره بومی را در برنامه سال ۱۳۹۸ داشتیم که انشاله با توجه به روند پیشرفت کار، اتمام آنها نیز محقق و آماده پرتاب خواهند بود. اما زمانبندی پرتاب آنها تابع برنامهریزی کلان کشور خواهد بود. برای سال ۱۳۹۹ نیز پیشنهادمان را برای ساخت ماهواره ارائه دادهایم و در صورتی که نهایی شود، آن را اعلام میکنیم.»
در لایحه پیشنهادی بودجه سال ۱۳۹۹ در جدول شماره یک مصارف دستگاههای اجرایی، برای سازمان فضایی ایران، ۲۶۱ هزار و ۹۸۸ میلیون ریال اعتبار هزینهای در نظر گرفته شده است که این سازمان باید آن را در تأمین و توسعه زیرساختها، خدمات، کاربردها و مدیریت بخش فضایی با ارائه ۱۵ خدمت نوین فضایی مصرف کند.»
در همین حال این سازمان برای تهیه و ارائه اسناد و گزارشهای مدیریتی و توسعه فعالیتهای فضایی کشور مبلغ ۱۰۴ هزار میلیون ریال، برای راهبری و نظارت بر پروژهها و توسعه کاربردها و خدمات فضایی کشور مبلغ ۸۴ هزار میلیون ریال، برای انجام مطالعات فنی و اقتصادی درجهت توسعه و ترویج کسب و کارهای فضایی مبلغ ۳۶ هزار میلیون ریال و برای ارائه خدمات فضایی ۳۶ هزار میلیون ریال بودجه دریافت میکند.
در جدول شماره ۲ برآورد اعتبارات هزینه و تملک داراییهای سرمایهای مربوط به فصل ارتباطات و فناوری اطلاعات، برای موضوع تأمین و توسعه فناوریهای نوین فضایی مبلغ ۳ میلیون و ۲۹ هزار و ۳۳۶ میلیون ریال بودجه پیشبینی شده است که این رقم در سال ۱۳۹۷ معادل ۱ میلیون و ۳۵۷ هزار و ۴۵۹ میلیون ریال بوده و مصوب سال ۱۳۹۸ نیز ۱ میلیون و ۵۴۴ هزار و ۷۳۹ میلیون ریال در نظر گرفته شده است.
در همین حال برآورد اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای از این ردیف بودجه، مبلغ ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار و ۲۰۰ میلیون ریال است که در سال ۱۳۹۷ حدود ۷۳۰ هزار میلیون ریال و مصوب سال ۱۳۹۸ نیز مبلغ ۴ میلیون و ۸۷۶ هزار میلیون ریال بوده است.
از سوی دیگر، در جدول شماره ۷ مربوط به اعتبارات هزینهای دستگاههای مجری نیز به پژوهشگاه فضایی ایران در ذیل سازمان فضایی ایران برای سال ۱۳۹۹ مبلغ ۵۱۶ هزار و ۲۴۰ میلیون ریال بودجه پیشنهاد شده است. عملکرد هزینهای این پژوهشگاه در سال ۱۳۹۷ مبلغ ۱۵۰ هزار و ۹۷۸ میلیون ریال و بودجه مصوب در سال ۹۸ آن مبلغ ۱۹۰ هزار میلیون ریال بوده است.
این درحالی است که از محل اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای نیز بودجه این پژوهشگاه در سال ۱۳۹۹ مبلغ ۸۸ هزار میلیون ریال برآورد شده است که این رقم در سال ۱۳۹۷ حدود ۳۰ هزار میلیون ریال و مصوب سال ۱۳۹۸ آن ۶۲ هزار میلیون ریال بوده است.