مهرماه در قاب نجوم/ اعتدال پاییزی از چه ساعتی آغاز میشود
علی آزادگان، کارشناس نجوم، با اشاره به آغاز فصل پاییز و اعتدال پاییزی بیان کرد: «در ساعت ۱۱:۲۱ دوشنبه اول مهرماه پاییز در نیمکره شمالی آغاز میشود و این در شرایطی است که ساکنان نیمکره جنوبی زمستان سرد را پشت سر گذاشته و به فصل بهار وارد می شوند.»
وی گفت : «اعتدال پاییزی لحظهای است که مرکز قرص خورشید بر صفحه استوای زمین قرار میگیرد، از آن گذشته و به جنوب صفحه استوای زمین میرود.» آزادگان ادامه داد: «همانطور که در روز اول بهار طول روز و شب تقریبا برابر است، در اعتدال پاییزی که با اول مهر آغاز میشود نیز طول روز و شب برابر است.» وی افزود: «از انقلاب تابستانی سه ماه گذشته و روزها در این مدت روز به روز کوتاهتر شدهاند تا اینکه در اعتدال پاییزی با هم تقریبا برابر شده و پس از آن شبها به تدریج طولانیتر از روزها خواهند شد تا به انقلاب زمستانی (شب یلدا) برسیم.»
این کارشناس نجوم بیان کرد: «اعتدالها و انقلابها رخدادهایی نیستند که تمام روز در حال وقوع باشند بلکه فقط در لحظه خاص پیش بینی شده رخ میدهند.» به گفته وی، اعتدال پاییزی در تقویم مصادف با اول مهر است اما در تقویم میلادی به دلیل دقت پایین آن تا چند روز ممکن است جابجا شود و از ۲۱ تا ۲۴ سپتامبر قرار گیرد.
آزادگان اظهار داشت: «نقاط اعتدال که یکی بهاری و دیگری پاییزی است از تقاطع دو دایره بزرگ استوای آسمان (استوای آسمان از ادامه استوای زمین و انطباق آن بر آسمان به دست میآید) و دایرةالبروج که همان مسیر حرکت ظاهری خورشید بر کره آسمان است، حاصل میشود.» وی افزود: «بعد از اعتدال پاییزی و شروع فصل سوم سال، به مرور از روز اول مهر از طول روز کاسته و به طول شب افزوده میشود.»
این کارشناس نجوم افزود: «حرکت سالیانه خورشید بر روی دایرةالبروج قرار دارد و هر روز حدود یک درجه روی آن حرکت میکند. لحظه اعتدال پاییزی زمانی است که خورشید درست در میان آسمان قرار دارد؛ در این زمان طول شب و روز با هم برابر است.»
وی ادامه داد: «قبل از اعتدال پاییزی اهالی نیمکره شمالی در تابستان به سر میبردند که طول روزهایشان بلندتر از شبها بود. با رسیدن اعتدال پاییزی طول شب و روز برابر میشود و پس از آن به تدریج طول شبها بیشتر میشود تا به انقلاب زمستانی برسیم. البته این روند برای اهالی نیمکره جنوبی برعکس است و برای آنها امروز بهار آغاز میگردد.» آزادگان افزود: «لحظه اعتدال پاییزی ساعت ۱۱:۲۱ روز دوشنبه اول مهر است.»