کشف حبابهای رادیویی عظیمالجثه در نزدیکی سیاهچاله مرکزی راه شیری
دانشمندان دو حباب رادیویی عظیمالجثه را در مرکز راه شیری و در نزدیکی سیاهچالههای بزرگ این کهکشان پیدا کردند. گفته میشود این ساختارها که تاکنون نمونهشان در آسمان رصد نشده است در جریان یک فوران بسیار قدرتمند در حدود ۷ میلیون سال پیش شکل گرفتهاند و احتمالا ناشی از بلعیده شدن حجم عظیمی از ماده توسط سیاهچالههای مذکور یا نوعی انفجار ستارهای هستند.
ساختارهای بالون شکل شناسایی شده در راه شیری مساحتی در حدود ۱۴۰۰ سال نوری را در بر گرفته و در بالا و پایین دشت کهکشانی کشیده شدهاند. منظور از دشت کهکشانی، محدودهای است که بخش اعظمی از توده راه شیری در آن قرار گرفته است.
مشاهداتی که قبلا توسط دیگر تلسکوپهای فضایی در محدوده مرکزی راه شیری انجام شده برخی خصوصیات رادیویی را نشان میداد که حالا مشخص شده بخشهایی از ساختارهای حبابی کشف شده بودهاند. در آن زمان منشاء آن خصوصیات رادیویی مشخص نبود و دانشمندان توضیحی برای مشاهده آنها نداشتند.
در ادامه دانشمندان در آفریقای جنوبی با استفاده از تلسکوپ رادیویی مرکات (MeerKAT) بخش مرکزی راه شیری را رصد کردند. این ناحیه در واقع محل قرارگیری یک سیاهچاله بسیار بزرگ است و توده عظیمی از ابرهای حاوی غبار در آن وجود دارد. به همین خاطر، بررسی این ناحیه با تلسکوپ، فرایندی آسانی نیست. دانشمندان با استفاده از تلسکوپ مرکات توانستند آنسوی غبارها را ببینند و در نهایت متوجه سیگنال رادیویی شدند که آن ناحیه خاص از فضا را مملو از انرژی کرده بود.
یافته های آنها دو حباب رادیویی عظیم را نشان میدهد که از نظر ابعاد و شکل تقریبا مشابه به هم هستند. ویلیام کاتن (William Cotton) از رصدخانه ملی اخترشناسی رادیویی آمریکا (U.S. National Radio Astronomy Observatory) در این باره میگوید: «شکل و تقارن آنچه ما در فضا مشاهده کردیم قویا مؤید وقوع رویدادی بسیار بزرگ در چند میلیون سال قبل و در مجاورت سیاهچاله مرکزی کهکشان راه شیری است.»
دانشمندان دو منشاء احتمالی را برای این حبابها در نظر گرفتهاند؛ آنها یا میتوانند نتیجه سقوط توده به داخل سیاهچاله باشند (مثلا بلعیده شدن یک ستاره توسط سیاهچاله) که باعث پراکنده شدن ذراتی از آن به فضا شده و یا ممکن است نتیجه انفجار ناشی از تشکیل ستارهها باشند.
در حال حاضر خوشهای از ستارههای جوان با فاصله یک سال نوری از سیاهچاله در راه شیری وجود دارند که تقریبا همزمان با شکلگیری حبابهای رادیویی متولد شدهاند. اما دانشمندان در مورد اینکه آیا این یک تصادف است یا خیر مطمئن نیستند.