چند وقتی است که کشمکش در صنعت تجاری فضایی بین ارائه‌دهندگان خدمات پرتاب و مشتریان آن‌ها بویژه اپراتورهای منظومه‌های ماهواره‌ای تجاری به وجود آمده است. مشتریان، شرکت‌های پرتاب را برای حضور در بازار تشویق می‌کنند تا از انعطاف‌پذیری و قیمت‌‍‌های مقرون به صرفه‌تری برخوردار باشند. اما در سوی دیگر ارائه‌دهندگان فعلی پرتاب‌های فضایی هشدار می‌دهند که مشتری کافی برای تامین اقتصادی پرتاب‌کننده‌ها وجود نخواهد داشت و این قضیه ثبات آن‌ها و ایمنی پرتاب‌ها را کاهش می‌دهد. در ادامه دیدگاه‌های بعضی از فعالان فضایی را که در نشست پرتاب‌های فضایی در کنفرانس ماهواره 2019 مطرح شد، از نظر می‌گذرانیم.
روز به روز شرکت‌های بیشتری در حال وارد شدن به بازار پرتاب یا برنامه‌ریزی برای توسعه ماهواره‌برهای جدید در مقیاس‌های کوچک و بزرگ هستند. با این حال بازار ماهواره‌های مدار GEO فعلا در شرایط رکود است. ضمن اینکه مورد تجاری ابرمنظومه‌های مدار LEO هنوز قطعی نیست و جای سوال دارد. بنابراین نمی‌توان گفت تعداد مشتریان کافی برای هر شرکت پرتاب فضایی وجود دارد. گوین شاتول (Gwynne Shotwell) مدیر عملیاتی اسپیس ایکس (SpaceX) می‌گوید: «اکنون در زمان جالبی قرار داریم که اشتیاق زیادی برای ساخت ماهواره‌برهای جدید وجود دارد؛ در همین حین صنعت تجاری فضا در حال تجربه یک انقباض قابل توجه می‌باشد. بنابراین فکر نمی‌کنم ظرفیت کافی برای همه در بازار وجود داشته باشد. شاید وجود سه ماهواره‌بر در هر کلاس پرتاب کافی باشد.»
تونی برونو (Tory Bruno) مدیر شرکت ULA (United Launch Alliance)، با تایید سخنان شاتول، تخمین زد که بازار قابل دسترسی برای هر دو بخش ماموریت‌های تجاری و دولتی، مجموعا بین 30 تا 35 پرتاب در سال باشد. وی پیش‌بینی می‌کند بدین ترتیب اگر هر شرکت برای بقا در بازار پرتاب به 8 ال 12 پرتاب در سال نیاز داشته باشد، نهایتا بازار پرتاب‌های تجاری ظرفیت 4 شرکت را خواهد داشت. برونو اعتقاد دارد که دو شرکت از این 4 شرکت خارج از آمریکا فعالیت خواهند داشت: یکی آرین‌اسپیس (Arianespace) فرانسوی و دیگری ILS (International Launch Services) روسی که هنوز با وجود نیازهای تجاری محدود برای ماهواره‌بر پروتون (Proton)، برای آن مشتری پیدا می‌کند. وی افزود: «خوشبختانه در این حالت جا برای دو شرکت در آمریکا می‌ماند که شرکت ما یکی از آن‌هاست.» این خبر خوبی برای تازه‌واردهای بازار نیست؛ هرچند اکثر آن‌ها راجع به تعداد پرتاب‌های سالانه یا میزان نیاز به پرتاب نظرات متفاوتی دارند.
باب اسمیث (Bob Smith)، مدیرعامل بلو اوریجین (Blue Origin) نیز از فرضیه دوم حمایت می‌کند. به گفته وی، اشتهای بشر برای داده‌های ماهواره‌ای سیری‌ناپذیر است و این باعث ورود شرکت‌های جدید به بازار ماهواره می‌شود. «بسیاری از آن‌ها شکست می‌خورند اما آن‌هایی که موفق می‌شوند بر بازار پرتاب تاثیر می‌گذارند.» سوالی که اسمیث مطرح می‌کند این است که چقدر طول می‌کشد تا این شرکت‌ها بازار را تحریک کنند.
کنت رومینگر (Kent Rominger) نایب رییس شرکت دولتی نورثروپ گرومن (Northrop Grumman) می‌گوید این شرکت برای حامل فضایی اومگا (OmegA) به دنبال بازار تجاری نیست. وی افزود: «پیش‌بینی بازار تجاری سخت است. بنابراین ما طرح کسب و کارمان را بر اساس این بازار نساخته‌ایم؛ این حامل فضایی بر اساس نیازهای امنیت ملی و نیازهای فضایی غیر نظامی توسعه می‌یابد.» به گفته رومینگر، اومگا می‌تواند با تعداد پرتاب سالانه به مراتب کمتری نسبت به پیش‌بینی برونو به موفقیت برسد.
کو اوگاساوارا (Ko Ogasawara)، نایب رییس و مدیر بخش سامانه‌های فضایی شرکت صنایع سنگین میتسوبیشی (Mitsubishi Heavy Industries) ژاپن می‌گوید این شرکت بازار قاره آسیا را مورد هدف توسعه ماهواره‌بر H3 قرار داده است. این ماهواره‌بر جایگزین ماهواره‌بر H2 می‌شود که عملکرد تجاری چندان موفقی نداشت.
استفان اسرائیل (Stéphane Israël) مدیر آرین اسپیس از تلاش این شرکت برای برقراری تعادل بین پرتاب‌های تجاری و دولتی با آغاز به کار ماهواره‌بر آریان 6 در اوایل دهه 2020 خبر داد. این شرکت به دنبال تبدیل شدن به تنها انتخاب مشتریان دولتی اروپایی برای پرتاب‌های فضایی می‌باشد اما تهدیدی جدّی را از سوی اسپیس ایکس حس می‌کند. اسپیس ایکس امسال و سال بعد انتظار مجموعا حدود 40 پرتاب انجام می‌دهد و این جدای از پرتاب‌های منظومه اینترنتی استارلینک (Starlink) می‌باشد. طبق گفته شاتول، این شرکت بر اساس برنامه‌ریزی چهار سال پیش خود، دستیابی به تعداد سالانه 40 پرتاب را هدف قرار داده است.
گلچین کردن ماهواره‌برهای کوچک
در بازار ماهواره‌برهای کوچک نیز بین عرضه و تقاضا شکاف وجود دارد اما در یک مقیاس کاملا متفاوت با بازار ماهواره‌برهای بزرگ. بیش از 100 شرکت در مراحل مختلف توسعه حامل‌های فضایی کوچکی قرار دارند که برای ارسال محموله‌های چند کیلوگرمی تا یک تنی به مدار LEO طراحی می‌شوند. تقریبا اکثر کارشناسان از این بابت اتفاق نظر دارند که تعداد ماهواره‌برهای این بازار بسیار بیشتر از خوشبینانه‌ترین تعداد ماهواره‌های کوچک در دست توسعه می‌باشد.
لس کووکس (Les Kovacs)، معاون توسعه کسب و کار شرکت فایرفلای (Firefly Aerospace) که ماهواره‌بر آلفا (Alpha) را در دست توسعه دارد می‌گوید: «تشخیص من این است که از بین بیش از 100 شرکت فعال، احتمالا 5 تا 7 شرکت دوام بیاورند.» با وجود اینکه دولت‌ها نیز به ماهواره‌برهای کوچک علاقه نشان داده‌اند، کووکس اعتقاد دارد تقاضاهای تجاری عامل بسیار مهم‌تری در تعیین تعداد شرکت‌های باقیمانده خواهد داشت.
بسیاری از استارت‌آپ‌های توسعه‌دهنده ماهواره‌بر، امید به ابرمنظومه‌های ماهواره‌ای مدار LEO بسته‌اند اما برخی کارشناسان در مورد تاثیر این منظومه‌ها بر بازار ماهواره‌برهای کوچک مطمئن نیستند. فرد ویلسون (Fred Wilson) مدیر توسعه کسب و کار سامانه‌های فضایی در شرکت آئروجت راکتدین (Aerojet Rocketdyne) می‌گوید که این شرکت با تقاضای بیشتری برای توسعه سامانه‌های پیشرانشی ماهواره‌های کوچکی مواجه است که از لحاظ اقتصادی بهتر است به عنوان محموله ثانویه با ماهواره‌برهای بزرگ پرتاب شوند.
شرکت‌های فعال در بازار ماهواره‌های کوچک، مطمئن نیستند که چقدر طول می‌کشد تا پس از ریزش بازیگرهای فرعی، شرکت‌های اصلی بازار مشخص شوند. اما قطعا در سمت ماهواره‌برهای بزرگ، سقوط هر شرکتی چند سال زمان می‌برد و به عوامل بیشتری بستگی دارد. شاتول از باقی ماندن اسپیس ایکس در صدربازار اطمینان دارد اما باید توجه داشت که دو شرکت از سه شرکتی که دهه گذشته بازار پرتاب‌های تجاری را به دست گرفته بودند اکنون دیگر جایگاه خود را از دست داده‌اند.