شامپانزهای با شهرت جهانی
سیروس برزو: هام (Ham) شامپانزهای بود که در جریان برنامه فضایی مرکوری (Mercury space program) پروازی ۱۶ دقیقهای به فضا داشت. او در سال ۱۹۵۷ در کامرون به دنیا آمد و به باغ وحشی در میامی در ایالت فلوریدای آمریکا فرستاده شد.
او یکی از ۴۰ شامپانزهای بود که برای آموزش فضانوردی در سال ۱۹۵۹ به پایگاه نیروی هوایی هولمن (Holloman Air Force Base) منتقل گردید. این شامپانره در اسناد٬ «شماره ۶۵» نامیده میشد اما پس از پرواز فضایی و بازگشت موفق به زمین به هام تغییر نام یافت.
از ژوئیه ۱۹۵۹، آموزش شامپانزه دو ساله تحت هدایت ژوزف بردی (Joseph Vincent Brady) جراح مغز و اعصاب در پایگاه آزمایشهای هوافضایی هولمن انجام شد تا یاد بگیرد در پاسخ به روشن و خاموش شدن چراغهای مختلف چه عکسالعملهایی نشان دهد.
طی تمرین پیش پرواز خود، هام آموزش داده شد تا ظرف پنج ثانیه پس از دیدن یک نور آبی چشمک زن، یک اهرم را فشار دهد. عدم انجام این کار منجر به استفاده از شوک الکتریکی خفیف به کف پاهای او می شد، در حالی که در برابر پاسخ صحیح به او یک موز داده می شد.
در ۳۱ ژانویه سال ۱۹۶۱، هام در یک ماموریت برنامه مرکوری شرکت کرد و به مشهورترین میمون دنیا تبدیل شد بطوری که عکسش روی جلد مجله معروف لایف (Life Magazine) به چاپ رسید. پرواز او ۱۶ دقیقه و ۳۹ ثانیه طول کشید. بعد از پرواز، هام 17 سال در باغ وحش ملی در واشنگتن زندگی کرد بعدا او را به یک زیستبوم حفاظت شده در ناحیه کارولینای شمالی بردند تا با گروه کوچکی از شامپانزههای آن منطقه زندگی کند. هام یک میمون ماده بود و ۹ فرزند به دنیا آورد. این شامپانزه در سال ۱۹۸۳ مرد.