سیروس برزو: کارشناسان موسسه تولیدات موشکی و فضایی انرگیا (Energia) مشغول آماده‌سازی سفینه‌های سایوز ام.اس ۱۳ (Soyuz MS-13) و سایوز ام.اس ۱۴ (Soyuz MS-14) برای دو ماموریت متفاوت هستند و قرار است برای نخستین بار سرنشین سایوز تنها یک روبات باشد.
این ناو پرآوازه، از سال ۱۹۶۶ بطور غیر رسمی و با نام کاسموس-۱۳۳ (Kosmos-133) وارد عرصه فضانوردی شد و البته در سال‌های بعد تحت همین نام بارها و بارها پرواز کرد. طراحی هوشمندانه آن توسط سرگئی پاولویچ کارالیف (Sergey Pavlovich Korolev) و شاگردانش به گونه‌ای است که کاربردهای مختلفی داشته است؛ از سفینه‌ای برای سفر به ماه گرفته تا ناوی برای ستاره شناسی (سایوز-۱۳)، پروازهای منفرد تحقیقات صنعتی و علمی (سایوز-۶ و سایوز-۱۶)، زمین شناسی (سایوز-۲۲) و غیره. پروازهای سرنشین‌دار این سفینه جهت حمل و نقل فضانوردان به ایستگاه‌های فضایی سالیوت (Salyut)، مجتمع مداری میر (Mir) و ایستگاه فضایی بین المللی (International Space Station) که از سال ۱۹۷۱ آغاز گردید ادامه دارد و تا به امروز همچنان مطمئن‌ترین سفرهای فضایی بوده و این سفینه را به عنوان یک سفینه سرنشین‌دار کارآزموده همه جا معروف کرده است؛ اما کمتر کسی اطلاع دارد یکی از کاربردهای مهم این ناو در زمان طراحی، بهره‌برداری جنگی از آن بود که اصولا عملی نشد.
تاریخ ساخت سفینه‌ای از نوع سایوز با نام رمزی زوزدا (Zvezda) -ستاره- به سال۱۹۶۲ بر می‌گردد، زمانی که سرگئی کورولیف سرمهندس دفتر طراحی شماره ۱ طرح مفهومی سفینه فضایی سایوز را به مسئولان ارائه کرد. او به خوبی می‌دانست که چه رهبران سیاسی و چه نظامی، بیش از تحقیقات علمی، به برنامه‌هایی با کاربردهای تبلیغاتی و نظامی علاقمند هستند به همین دلیل طرح سایوز را با کاربردهای مختلف از جمله نظامی مطرح کرد. طرحی که بعدها، نمونه نظامی آن به عنوان پایه‌ای برای سفینه آینده با کد ک-وی۱۷ (KV-17) در پرونده‌های دولتی به ثبت رسید.
برنامه سایوز در حقیقت ادامه پروژه نظامی و بکلی سری ک-وی۱۷ با نام مستعار سور (Sever) –شمال- به سامانه مانور، ملاقات، الحاق و همچنین بخش فرود مجهز بود و در ظاهر به ناو سایوز شباهت داشت.
این ناو می‌توانست سه نفر را با ماموریت‌های نظامی به مدار ببرد و تجهیزات آن اجازه می‌داد به خوبی از پس سفینه دو نفره آمریکایی جمینی (Gemini) که ظاهرا با اهداف نظامی طراحی شده بود برآید.
از آنجا که کورولیف در آن سال‌ها برای تامین بودجه برنامه اعزام انسان به ماه با دشواری‌هایی روبرو شد، تصمیم گرفت با طراحی نوع نظامی سفینه‌ای که بعدها مردم آن را به عنوان سایوز شناختند، تأمین مالی لازم را با استفاده از بودجه وزارت دفاع شوروی به دست آورد و با ایجاد اصلاحاتی، دو نمونه نظامی و غیرنظامی را بسازد. این ایده توسط ارتش پشتیبانی شد. در نتیجه، سرگئی کورولیف شروع به ساختن کشتی اصلی سایوز کرد و تغییرات نظامی را به شاخه ۳ کارخانه کوبیشف (Kubishev) تحت نظارت مهندس نظامی دیمیتری کازلوف (Dimitry Kozlov) سپرد. به این ترتیب یک سفینه چند منظوره با باطری های خورشیدی طراحی شد که توانایی عملیات ردیابی، مانور و اتصال در مدار زمین را داشت.
این سفینه، به یک سلاح با سرعت بالا که توسط دو مهندس برجسته ارتش الکساندر امانولویچ نودلمان (Alexander Emanuilowich Nudelman) و آرون آبرامویچ ریختر (Aron Abramovich Richter) طراحی شده برای شلیک در فضا مجهز شده و می‌توانست از ناو در برابر سفینه و ماهواره‌های دشمن محافظت کند. فضانورد می‌توانست سفینه خود را در جهت دیدن هر هدفی هدایت کند. شلیک این تفنگ بر روی جهت‌گیری کشتی تأثیر چندانی نداشت که فضانورد مجبور شود به سرعت مسیر را تصحیح کند.
این سفینه مبنایی برای ایجاد ناو‌های سرنشین‌دار و بدون سرنشین زوند (Zond)، سفینه مهنورد ال-۳ (L3) و بعدها نسل‌های مختلف سایوز شد. اما سفینه ک-وی۱۷ به عنوان یک کشتی جنگی فضایی، در سال های بعد مورد توجه قرار نگرفت و ساخت آن را بکلی از دستور کار خارج کردند.