سطح ماه چگونه است؛ سفت یا نرم؟
سیروس برزو: در نخستین سالهای آغاز عصر فضا و زمانی که روسها تصمیم داشتند نخستین کاوشگر را بر سطح ماه فرود آورند٬ هنوز دانشمندان شوروی نمیدانستند که سطح ماه پوشیده از غبار و خاک نرم است یا سفت و به اصطلاح سنگلاخ.
سرگئی کارالیف (Sergei Korolev) که در آن زمان سرپرستی برنامههای فضایی را بر عهده داشت به بخشی که باید کار طراحی و ساخت کاوشگر را انجام میداد دستور طراحی را صادر نمود. مدتی گذشت و هیچ خبری از روند پیشرفت کار به او ندادند. روزی به دفتر رئیس آن بخش رفت تا ببیند کار طراحی کاوشگر ویژه ماه در چه مرحلهای است. در آنجا متوجه شد که دستشان خالی است و کار جلو نرفته است. از رئیس بخش دلیل عدم پیشرفت کار را جویا شد و وی در پاسخ گفت: «ما نمیدانیم چه نوع پایهای برای کاوشگری که قرار است روی ماه بنشیند طراحی کنیم» و بعد با ناامیدی ادامه داد: «چون نمیدانیم سطح ماه از غبار پوشیده شده یا سخت است.»
کارالیف پرسید: «مگر شما در این مورد با دانشمندان مربوطه جلسهای نگذاشته و سوالی نکردهاید؟»
مسئول دفتر طراحی جواب داد: «چرا، نه فقط یک بار بلکه چند بار، همچنین از افراد مختلف هم دعوت کردهایم اما متاسفانه وحدت نظر وجود ندارد. بعضی ها میگویند سطح ماه پوشیده از غبار است و حتی برخی معتقدند که این غبار میتواند یک کیلومتر هم ارتفاع داشته باشد و بعضی دیگر بکلی مخالف این نظریه هستند و میگویند سطح ماه سفت است. ولی بیشتر دانشمندان معتقدند که سطح ماه سفت است. پس ما باید این نظریه را بپذیریم. چطور ممکن است ما طراحی خودمان را بر اساس فرضیه آنها بگذاریم در صورتی که هیچکدام از آنها جرات ندارند مسئولیت حرفشان را بپذیرند و زیر آن را امضا کنند. ما به مدرکی نیاز داریم که اگر به هر دلیلی نظر آنها اشتباه بود٬ برای طراحی و ساخت مجرم شناخته نشویم. آنها باید سفت بودن سطح ماه را کتبا بنویسند و زیرش را امضا کنند و مسئولیت کار را برعهده بگیرند.»
کارالیف به چشمان خستهای که نشان از کار مداوم چند روزه و بیخوابی فراوان بود دستی کشید و به آنهایی که دور میز نشسته بودند نگاهی انداخت و سپس گفت: «خوب پس مشکلتان اینجاست که کسی حاضر نیست مسئولیت قبول کند؟!!»
بعد دفترچه ای که روی میز بود را برداشت و صفحهای از آن جدا کرد و با خط درشت روی آن نوشت: «تضمین می کنم که سطح ماه سفت است.»
سپس زیرش را تاریخ زد و امضا کرد و به رئیس دفتر طراحی داد. به این ترتیب مسئولیت کار را شخصا به عهده گرفت.