سیروس برزو: بر اساس خبرهای رسیده از منابع مختلف موشکی در روسیه٬ این کشور مشغول آخرین بررسی‌ها برای بستن پرونده تولید موشک توانمند پروتون (Proton) است. خبرها نشان می‌دهد تولید موشک پروتون از ماه ژوئن ۲۰۱۸ تعطیل شده و سازمان فضایی روسیه روسکاسموس (Roscosmos) در نظر دارد قبل از سال ۲۰۳۰ ساخت آن را بکلی متوقف سازد. ظاهرا دولت روسیه در نظر دارد در کنار تولید موشک قدرتمند جدیدی با توانایی بسیار بالا٬ موشک آنگارا (Angara) را به عنوان جانشین پروتون بکار بگیرد.
پروتون در آغاز طراحی آن با هدف ساخت یک موشک با توانایی حمل کلاهک‌های هسته‌ای با قدرت ۱۰۰ مگاتن (یا بیشتر) طراحی شده بود که بتواند مسافتی تا ۱۳۰۰۰ کیلومتر را بپیماید. نام این موشک در اسناد رسمی با کد او.ار-۵۰۰ (به روسی YP-500) ثبت شده بود و از سال ۱۹۶۵ به عنوان یک ماهواره‌بر بکار گرفته شد.
پروتون که طراحی و ساخت آن بر عهده مرکز تحقیقاتی خرونیچف (Khrunichev State Research and Production Space Center) در مسکو است بتدریج تکامل یافت و علیرغم برخی ناکامی‌ها، امروزه به عنوان یکی از موفق ترین موشک‌های فضایی و تجاری روسیه کاربرد دارد.
ظرفیت پرتاب پروتون برای مدار نزدیک به زمین حدود ۲۲.۸ تن است و از آن تاکنون برای در مدار قرار دادن ایستگاه‌های فضایی نوع سالیوت میر (Salyut) و بخش مرکزی ایستگاه فضایی بین‌المللی استفاده شده است.
مدل‌های متعدد این موشک برای پرتاب انواع مختلفی از ماهواره‌ها و کاوشگران دورپرواز فضایی بکار رفته است. دفتر طراحی چلومی که کار طراحی پروتون را انجام می داد نمونه‌های دیگری از آن را طراحی کرد که توانایی‌های شگفت انگیزی داشتند اما به دلیل عدم کاربری این طرح‌ها تنها بر روی کاغذ ماند و هیچگاه عملی نشد.