ماهوارههای کوچک رویکردی مناسب برای پاسخگویی به نیازهای فضایی
کارشناسان فضایی عقیده دارند منظومههای ماهوارهای کوچک که شرکتهای کوچک و استارتآپهای فضایی آنها را میسازند راهکارهای بسیار اقتصادیتر و کارآمدتر نسبت به ماهوارههای بزرگ و گرانقیمت سازمانهای دولتی هستند. این منظومههای ماهوارهای کوچک میتوانند بسیاری نیازهای فضایی جوامع امروزی را به خوبی پاسخ دهند. کمهزینه بودن، ساخت سریع و کاهش قابلتوجه زمان عبور مجدد از فراز یک منطقه از مزایای مهم منظومههای ماهوارهای کوچک است.
زمانی عرصه فضا فقط در اختیار ابرقدرتهایی مانند دولتهای ایالاتمتحده و شوروی بود. اما امروزه استارتآپهای ماهوارهای کوچک نیز میتوانند سدهای فضا را بشکنند. ساخت ماهوارههای بزرگ دولتی هم هزینههای کلانی دارد هم مدت زیادی (بعضا تاحدود هفت سال) طول میکشد و هنگامیکه این ماهوارهها در مدار قرار میگیرند فناوری آنها دیگر روزآمد نیست. حالا این فناوری قدیمی شده را به مدت ۱۵ سال دیگر هم میخواهند استفاده کنند. بنابراین به نظر میرسد این شیوه نادرستی برای هزینه کردن و سرمایهگذاری است.
امروزه ماهوارههای کوچکی که زیر ۵۰۰ کیلوگرم وزن دارند و تاسوارههایی با وزن کمتر از ۱۰ کیلوگرم به سرعت ساخته میشوند و هزینههای پرتاب بسیار کمتری نیز دارند. استارتآپها میتوانند با هزینههایی به اندکی ۱ میلیون دلار این ماهوارههای کوچک را آماده سازی کنند.همچنین این ماهوارهها در مقایسه با ماهوارههای بزرگ در مدت چند ماه به جای چند سال ساخته میشوند. در حال حاضر ماهوارههای سنجشی راداری کوچکی با فناوری سار (SAR سرواژه synthetic aperture radar) ساخته شده و به مدار زمین رفتهاند که فقط ۱۰۰ کیلوگرم جرم دارند.
منظومههایی از ماهوارههای کوچک فاصله زمانی عبور مجدد از فراز مناطق را نیز بسیار کاهش دادهاند. برای مثال منظومهای با ۷۵ ماهواره میتواند هر ۱۵ دقیقه از بالای یک نقطه مشخص عبور کند. همچنین اگر یکی از ماهوارهها در یک منظومه ماهوارهای پرتعداد از ماهوارههای کوچک از کار بیفتند اتفاق فاجعه باری رخ نمیدهد. اگر در شبکهای با ۴ ماهواره یک ماهواره از دست برود یکچهارم توان شبکه از دست رفته است؛ اما در یک منظومه ۷۰ ماهوارهای شرایط بسیار متفاوت است.
با استفاده از دادههای فراوان جمعآوریشده با ماهوارههای کوچک میتوان با چالشهای بزرگی مانند تغییرات اقلیمی و بلایای طبیعی و فعالیتهای غیرقانونی مانند ماهیگیریهای غیرمجاز مقابله کرد. به گفته شرکت تحقیقاتی نورذرن اسکای (Northern Sky Research) که در زمینه اقتصاد فضایی و سامانههای ماهوارهای پژوهش میکند تخمین زده میشود که دادههای تحلیلشده ماهوارهای در سال ۲۰۲۷ ارزشی بالغ بر ۱۸ میلیارد دلار پیدا کنند.
البته واضح است که ماهوارههای کوچک برای برخی کاربردهای خاص مانند جاسوسی مناسب نیستند و هنوز دولتها باید ماهوارههای بزرگ و پرهزینهای را برای آن مقاصد به کار گیرند. تصویربرداری اپتیکی با وضوح بسیار بالایی که در مقاصد جاسوسی استفاده میشود نیازمند عدسیها و حسگرهای بزرگی است که روی ماهوارههای کوچک قابلنصب نیستند.
اما با وجود همه پیشرفتهای شرکتها و استارتآپهای سازنده ماهوارههای کوچک، مشکل محدودیت خدمات پرتاب هنوز معضلی برای استارتآپهای ماهوارهای است. در حال حاضر پیدا کردن ظرفیت خالی در برنامه شرکتهای ارائه دهنده خدمات پرتاب هنوز برای استارتآپها آسان نیست. به همین دلیل باید راهکارهایی برای تسهیل دسترسی به خدمات پرتاب برای شرکتها و استارتآپهای فضایی کوچک اندیشیده شود.