درباره راهپیمایی فضایی زنانه که انجام نشد
سیروس برزو: قرار بود
روز ۲۹ مارس برای اولین بار در تاریخ، یک گروه دو نفره از زنان فضانورد به
راهپیمایی فضایی اقدام کنند. این عملیات به دلیل مشکل لباس فضایی و عدم
تناسب اندازه آن با آنه مک کلاین صورت نگرفت ناسا سازمان ملی علوم هوانوردی
و فضایی آمریکا اعلام کرده بود در چهارچوب مأموریت پنجاه و نهمین گروه
خدمه ۵۹, آنه مککلاین (Anne McClain) و کریستینا کخ (Christina Koch)، دو فضانوردان این سازمان جمعه ۲۹ مارس اقدام به راهپیمایی فضایی کردند.
این عملیات نه تنها در فضا که در زمین هم خدمه زنانه داشت و استفانی شیهولز
یکی از سخنگویان ناسا ضمن اعلام خبر درباره این عملیات دشوار گفت که زنان
دیگری نیز در پشتصحنه، این راهپیمایی فضایی تاریخی را هدایت خواهند کرد.
ماری لاورنس (Marie Lawrence) بهعنوان مدیر اصلی پرواز فعالیت میکند، جیکی کاگی (Jackie Kagey)، کنترلکننده اصلی راهپیمایی فضایی خواهد بود و کریستین فاچول (Kristen Fachchol)، کارشناس ایتالیایی مرکز هدایت پرواز سازمان فضایی کانادا نیز از مرکز فضایی جانسون در هیوستون این مأموریت را پشتیبانی خواهد کرد.
این راهپیمایی فضایی باهدف جایگزین کردن
باتریهای خورشیدی ایستگاه برنامهریزیشده بود و باید حدود ۷ ساعت به طول
میانجامید. اما راهپیمایی آنه مککلاین در روز ۲۲ مارس دیگری به همراه نیک
هیگ، فضانورد آمریکایی برنامه راهپیمایی زنانه را بر هم زد زیرا طی آن
عملیات، مککلاین متوجه عدم تناسب اندازه لباس فضایی با قامت خود گردید و
با مشکلاتی مواجه شد.
استفانی شیهولز گفت: «قرار بود راهپیماییهای فضایی برای ارتقای باتری
ایستگاه فضایی در پاییز انجام گیرند. اما مسئولان ناسا بعداً تغییر عقیده
دادند.»
هر دو بانوی فضانوردی که در این دو راهپیمایی ۲۲ و ۲۹ مارس شرکت دارند جزو
گروه فضانوردانی هستند که سال ۲۰۱۳ توسط ناسا از میان بیش از ۶۱۰۰ داوطلب
انتخاب شدند.
در بیانیه روز دوشنبه ۲۵ مارس ناسا دلیل لغو راهپیمایی مشترک آنه مک کلاین و
کریستینا کخ «در دسترس نبودن لباسهای فضانوردی در اندازههای مختلف در
ایستگاه فضایی بینالمللی» اعلامشده است.
اعلام برگزاری راهپیمایی تمام زنانه از سوی ناسا بازخورد بسیار مثبتی همراه
شده بود اما لغو آن نیز واکنشهای منفی را در پی داشت. آماندا ترنز(Amanda
Terence)، از فعالان سیاسی انگلیس در پیامی توئیتری نوشت: «واقعاً خندهام
گرفت وقتی این (بیانیه) را خواندم. نمونه دیگری از بیمعنا بودن این موضوع
است که زندگی زنان چگونه هدر میرود.»
راهپیماییهای فضایی عملیات بسیار دشوار و پیچیدهای هستند که با اهداف
مختلفی ازجمله برای آزمایشهای علمی و تجهیزات جدید همچنین تعمیر
ماهوارهها یا ایستگاههای فضایی انجام میشود.
نگاهی به گذشته
نخستین راهپیمایی فضایی در جهان در ۱۸ مارس ۱۹۶۵ توسط الکسی لئونف (Alexei Leonov) انجام شد. حدود ۲۰ سال بعد از او در ژوئیه ۱۹۸۴ سوِتلانا ساویتسکایا (Svetlana Savitskaya) دومین زن فضانورد جهان اولین راهپیمایی فضایی زنانه را البته با مشارکت ولادیمیر ژانیبکف (Vladimir Dzhanibekov) انجام داد. چند ماه بعد در ۱۱ اکتبر کاترین سولیوان (Catherine Sullivan)
در جریان پرواز با فضاپیمای چلنجر اقدام به راهپیمایی کرد که نامش
بهعنوان نخستین فضانورد زن آمریکایی در تاریخ راهپیماییهای فضایی به ثبت
رسید.
از زمان الکسی لئونف تاکنون ۲۱۷ نفر در فضا راهپیمایی کردهاند. سهم زنان
در این فعالیت ۱۲ نفر بوده و تمامی راهپیماییهای آنها تاکنون در گروههای
مختلط انجامشده است.