هشدار دوباره ناسا نسبت به مشکلات ایمنی فضاپیماهای بوئینگ و اسپیس ایکس
ناسا بار دیگر نسبت به مشکلات ایمنی فضاپیماهای اسپیس ایکس (SpaceX) و بوئینگ (Boeing) هشدار داد؛ مسئلهای که میتواند موجب تأخیر مجدد برنامه خدمه تجاری شود.
ناسا در سال ۲۰۱۴، دو شرکت را بهعنوان پیمانکاران نهایی برنامه خدمه تجاری (Commercial Crew Development) خود برگزید؛ برنامهای که وظیفهی نقلوانتقال فضانوردان بهوسیله فضاپیماهای خصوصی را برعهده دارد. از زمان پایان برنامهی شاتل فضایی، ناسا مجبور به استفاده از فضاپیمای روسی سایوز برای انتقال فضانوردان به فضا بوده؛ مأموریتهای پرهزینهای که هر صندلی آن برای سازمان فضایی بیش از ۸۰ میلیون دلار هزینه داشته است.
باوجوداینکه ناسا بودجه میلیارد دلاری به این برنامه اختصاص داده، بازهم به نظر میرسد که زمانبندیهای هر دو شرکت برای آزمایش وسایل نقلیه فضاییشان به تعویق خواهد افتاد. گزارش جدید درست پیش از اولین پرواز آزمایشی برنامه میلیارد دلاری ناسا که برای ۲ مارس (۱۱ اسفند) برنامهریزیشده، اعلام میشود.
هیئت ایمنی ناسا در گزارش سال ۲۰۱۸ خود ۴ خطر اصلی را برشمرده است. برای بوئینگ این ایراد، آسیبپذیری ساختاری فضاپیما در هنگام بهکار گرفتن سپر حرارتی است. و برای اسپیس ایکس، پروسه سوختگیری موشکهای این شرکت درحالیکه فضانوردان سوار بر آن هستند ذکرشده است. چنین روشی به عقیدهی کارشناسان هیئت ایمنی ناسا، بسیار خطرناک است. علاوه بر این، در این گزارش سیستم چتر نجات هر دو شرکت مشکلدار توصیفشده است.
در این گزارش آمده است: «اسپیس ایکس و بوئینگ برای تحقق زمانبندیهای فعلی خود، با چالشهای جدی مواجه شدهاند.»
دو تن از دستاندرکاران این برنامه به رویترز اطلاع دادهاند که نگرانیهای سازمان فضایی بیش از این ۴ مورد است. و ناسا تا اوایل ماه فوریه، حدود ۳۰ تا ۳۵ ایراد فنی را از وسایل نقلیه هر دو شرکت گرفته است. درحالیکه رویترز اعلام کرده که نمیتواند این اطلاعات را تماماً تأیید کند اما منابع موثق به این خبرگزاری گفتهاند که این دو شرکت باید قبل از اینکه فضانوردان و درنهایت گردشگران را به فضا برسانند، درصدد برطرف کردن این نگرانیها باشند.
توسعه فضاپیماهای این دو شرکت قبلاً طی سالهای اخیر چند بار به تأخیر افتاده که باتوجهبه پیچیدگیهای ساخت فضاپیماهای چند میلیارد دلاری اتفاقی معمول است. جاشوا فینچ، سخنگوی ناسا، پاسخ تمام سؤالات فنی مربوطه را محرمانه دانست اما گفت که برای ناسا، پرواز ایمن همواره بر زمانبندی ارجحیت دارد.
برای ناسا، پرواز ایمن همواره بر زمانبندی ارجحیت دارد
جاش بارت (Josh Bart)، سخنگوی بوئینگ گفت که این شرکت در آزمایشهای ماه ژانویه، آسیبپذیری ساختاری فضاپیمای خود را برطرف کرده است. او در ادامه گفت بوئینگ هماکنون مشغول بررسی مسائل دیگر است، اما هیچ تغییر عمدهای روی معماری فضاپیمای خود اعمال نخواهند کرد. جیمز گلیسون (James Gleason)، سخنگوی اسپیس ایکس نیز گفت که این شرکت با همکاری ناسا، یکی از امنترین و پیشرفتهترین فضاپیماهایی که تابهحال ساختهشده را توسعه خواهد داد.
گلیسون گفت: «هیچچیز برای اسپیس ایکس مهمتر از ایمنی پرواز خدمه نیست. این بخش مهمی از هدف بلندمدت شرکت ما برای فراهم کردن دسترسی به فضا است.ة
اسپیس ایکس که توسط مدیر اجرایی تسلا، ایلان ماسک تأسیسشده؛ توانسته باقابلیت استفاده مجدد، هزینه پرتاب موشکهای خود را بهشدت کاهش دهد. در همین حال قدمت تجارت فضایی بوئینگ به اولین مأموریتهای فضایی ایالاتمتحده در دههی ۱۹۶۰ بازمیگردد. علاوه بر این، بوئینگ یکی از بزرگترین سازندگان هواپیما در جهان محسوب میشود.
زمان دارد به ضرر ایالاتمتحده میگذرد، آمریکاییها برای هر سفر به ایستگاه فضایی بینالمللی، مبلغ ۸۰ میلیون دلار را برای یک صندلی فضاپیمای سایوز به روسها پرداخت میکنند. و ازآنجاییکه ناسا برای نیمهی دوم سال ۲۰۱۹، دیگر صندلی در سایوز رزرو نکرده، بیم آن میرود که تأخیری در اعزام فضانوردان به آزمایشگاه مداری به وجود بیاید.
بااینحال، سازمان فضایی هفته گذشته اعلام کرد که صندلیهای بیشتری برای پاییز ۲۰۱۹ و تابستان ۲۰۲۰ خریداری میکند تا از دسترسی ایالاتمتحده به ایستگاه فضایی اطمینان حاصل شود. برنامهی ناسا برای خرید صندلیهای اضافی یک هفته پسازآن اعلام شد که هیئت ایمنی سازمان فضایی از کنگره درخواست کرده بود که با همکاری مدیران ناسا، دسترسی دائمی فضانوردان ایالاتمتحده به ایستگاه فضایی را تضمین کند. این با نگرانیهای قبلی دیوان محاسبات ایالاتمتحده همخوانی دارد.
سه فرد آشنا با این پروژه به خبرگزاری رویترز گفتهاند که سازمان فضایی تفاوتهایی در طراحی فضاپیماهای قبلی اسپیس ایکس که برای حمل بار به ایستگاه فضایی بهکار میرفتند و نسخه جدید که برای حمل فضانوردان به خواهد رفت مشاهده کردهاند. دو تن از این متخصصان گفتهاند که برخی از این تغییرات ازجمله چترهای نجات بزرگ که در هنگام نزدیک شدن فضاپیما به زمین باز میشوند، باتوجهبه نزدیکی پرواز آزمایشی بسیار غیرمعمول است.
اسپیس ایکس و بوئینگ درگیر چالشهای ایمنی مشابهی هستند
این دو منبع موثق گفتند که زمان کمی که صرف توسعه چترهای نجات شده و همچنین واکنش احتمالی آن با محیط اطراف، نگرانیهای مربوط به عملکرد چتر نجات را افزایش داده و ایمنی چترهای نجات جای سؤال دارد. گلیسون گفت که اسپیس ایکس تاکنون ۱۷ آزمون چتر نجات را برای برنامه خدمه تجاری ناسا تکمیل کرده و ۱۰ آزمون دیگر نیز تا قبل از دومین مأموریت آزمایشی فضاپیمای دراگون انجام میشود.
او همچنین گفت که شرکت در سیستم چتر نجات خود از چند چتر بهره برده تا در صورت نقص یک چتر، بازهم فضاپیما بتواند بهصورت ایمن فرود بیاید. هیئت ایمنی ناسا در گزارش خود اعلام کرد که ممکن است اسپیس ایکس نیاز به طراحی مجدد سیستم چتر نجات خود داشته باشد. منابع موثق گفتند که طراحی مجدد احتمالا موجب نیاز به آزمایشهای بیشتری میشود و طبیعتا باعث میشود که برنامه تا هفتهها یا ماهها به تعویق بیافتد.
ناسا همچنین ایرادی در طراحی سیستمی پیدا کرده که به جهتگیری فضاپیما در هنگام فرود در اقیانوس کمک میکند، این ایراد فنی را منابع موثق و همچنین یکی از مقامات ناسا تأیید کردند. ایرادی که ممکن است موجب غرق شدن فضاپیما شود. اما گلیسون گفته که پوسته بیرونی دراگون مقاوم دربرابر آب است و فضاپیما بعد از افتادن در آب، شناور میماند و مشکلی برای فضانوردان به وجود نمیآید.
اوایل ماه جاری بود که ناسا اعلام کرد اسپیس ایکس میخواهد پروازهای آزمایشی بدون سرنشین دراگون را بهجای ۲۳ فوریه، روز ۲ مارس و پروازهای سرنشیندار را نیز در ماه ژوئیه (خرداد ۹۸) انجام دهد. ناسا در آن زمان، نگرانیهای مبهمی در مورد هر دو پیمانکار خود ابراز کرده و نیاز به تکمیل آزمایشهای سختافزاری و رفع ایرادات دیگر را دلیل این تأخیر ذکر کرده بود.
ناسا گفته است که سیاستی-۱۰۰ استارلینر (CST-100 Starliner)، فضاپیمای بوئینگ تا قبل از ماه آوریل (اسفند) و مأموریت سرنشیندار آن نیز تا ماه اوت (مرداد ۹۸) انجام نخواهد گرفت. اما براساس گزارش ناسا، اکنون این زمانبندی نیز به خطر افتاده است.
به گفته بارت، چالشهایی که اکنون بوئینگ با آن مواجه است شامل نقص فنی سال گذشته میشود که طی آن در هنگام آزمایش موتورهای فضاپیما، سوخت از مخازن آن نشت کرده بود. بارت گفت که این سانحه ناشی از سوپاپهای معیوب بود که بوئینگ طراحی جدیدی از آن را به تأمینکنندگان خود سفارش داده است. یک مقام دولتی به رویترز گفت که اسپیس ایکس و بوئینگ هر دو درگیر چالشهای ایمنی تقریباً مشابهی هستند.