دکتر طیبی معاون پژوهشی پژوهشگاه هوافضا با اشاره به تلاش‌ها در دو دهه اخیر در صنعت هوافضا در مورد مهم‌ترین گلوگاه‌های فناورانه صنعت هوافضا گفت: «این صنعت بسیار پیشرفته و زمان زیادی لازم است تا رضایت کامل از پیشرفت‌های آن داشته باشیم ما طی سه دهه فعالیت در این حوزه به‌طور خاص در همه زمینه‌های مرتب پیشرفت کرده‌ایم.»
وی با تأکید بر هزینه‌های زیاد در این صنعت ادامه داد: «از گلوگاه‌های اصلی آن بودجه است که برای بسیاری فعالیت‌ها هنوز بودجه‌های کافی وجود ندارد. بودجه‌ای که تخصیص پیدا می‌کند خوب است اما کافی نیست اگر بخواهیم به مقاصد عالی برسیم در رده‌های بالا در این بحث صحبت کنیم باید بودجه‌های بیشتری صرف کنیم.»
عضو هیئت‌علمی دانشگاه صنعتی شریف خاطرنشان کرد: «از طرف دیگر فشارهای که روی کشور ما هست یا گاه کشورهای دیگر قول‌هایی می‌دهند باعث می‌شود توجه ما به هوافضا کم شود؛ اما همان‌طور که مقام معظم رهبری تأکید کردند هیچ عاملی نباید باعث شود توجه به موضوعات علمی؛ ازجمله هوافضا یا فناوری هسته‌ای کم شود. این رشته‌ها اقتدار ملی را مطرح می‌کند و اگر لازم هست باید از نان شب خود بزنیم تا بودجه این رشته‌ها را تأمین کنیم.»
وی با اشاره به فعالیت سه دهه‌ای دانشگاه‌های کشور در حوزه هوافضا و تربیت نیروی متخصص کافی گفت: ظرفیت خوبی در پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌ها؛ به‌ویژه ازنظر نیروی انسانی وجود دارد. برای نمونه سال گذشته قصد داشتیم تعداد محدودی عضو هیئت‌علمی در پژوهشگاه جذب کنیم که حدود ۱۰برابر متقاضی داشتیم.
معاون پژوهشی پژوهشگاه هوافضا نتیجه‌گیری کرد: «تعداد زیادی متخصص دانش‌آموخته شده و آماده کار هستند و در همه زمینه‌های مرتبط با هوافضا متخصصان خوبی داریم، از این گذشته گروه‌های متخصصی نیز در دانشگاه‌ها تشکیل‌شده است، بنابراین باید فعالیت‌های ما به‌قدری گسترده شود که همه این گروه‌ها را به کار بگیریم. بسیاری از این افراد به دلیل اینکه کار مرتبط با تحصیلات خود ندارند به فکر رفتن از ایران هستند، اما این درست نیست که ما این افراد را آموزش دهیم و چون زمینه فعالیت فراهم نباشد به فکر مهاجرت بیافتند. باید اولویت زیادی را بیشتر از قبل برای این حوزه از فعالیت‌ها قائل باشیم. بودجه بسیاری از مراکز تحقیقاتی در زمینه هوافضا کافی نیست و شاید یک‌دهم بودجه موردنیاز را در پژوهشگاه داریم.»
در زمینه ساخت پرتابگرها بیشتر از بقیه حوزه‌های هوافضا موفق بوده‌ایم
وی در پاسخ به این سؤال که در کدام‌یک از سه جزء ساخت ماهواره، پرتابگر و سکوی پرتاب پیشرفت بیشتری داشته‌ایم گفت: «در زمینه پرتابگر؛ حتی با توجه به پرتاب اخیر ماهواره پیام. زیرا یک مورد را نمی‌توان به کلیه فعالیت‌ها تعمیم داد.»
استاد دانشکده هوافضای دانشگاه صنعتی شریف توضیح داد: «دلیل موفقیت ما در پرتابگرها این است که این بحث با موضوع ساخت موشک مشترکات زیادی دارد، در این زمینه از همان زمان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران ما فعالیت‌های جدی را شروع کردیم و به‌جاهای خوبی رسیدیم و به‌جرئت می‌توانم بگویم یکی از کشورهای مطرح در این زمینه هستیم.»
وی افزود: «ممکن است در یک مورد خاص به دلایلی یک طرح ۱۰۰درصد موفق نباشد، هرچند تا جایی که اطلاع دارم پرتاب ماهواره پیام تا حد زیادی موفق بوده است؛ زیرا در پروژه‌های متفاوت، مأموریت‌های مختلفی تعریف می‌شود که ممکن است در یک یا چند مأموریت موفق و در بعضی ناموفق باشند.
یکی از نویسندگان کتاب تئوری و تحلیل مسائل آئرودینامیک توضیح داد: «از این گذشته وقتی روند فعالیت کشورهای پیشرفته در زمینه هوافضا را مطالعه می‌کنید می‌بینید قبل از اینکه به سطح عالی فناوری در این زمینه برسند شکست‌های زیادی داشته‌اند. تعداد زیادی شکست را پشت سرمی گذارند تا در یک مورد به نتیجه برسند.»
وی البته خاطرنشان کرد: «شاید اگر ما توجه کنیم که ماهواره‌های ساخته‌شده در دانشگاه‌ها با زحمات زیاد را روی همان ماهواره بری نگذاریم که اولین بار است امتحان می‌کنیم و با ماهواره‌های آزمایشی کارایی آن ماهواره‌بر را بسنجیم، بهتر باشد ولی به‌هرحال تجربه است و امیدواریم در آینده تلاش‌ها به نتیجه برسد.»
حوزه‌های مغفول در صنعت هوافضا را دریابیم
معاون پژوهشی پژوهشگاه هوافضا در مورد حوزه‌های مغفول دیگر در صنعت هوافضا اظهار داشت: «به‌طورکلی علوم و فنون فضا شامل دو بخش امکانات مستقر در فضا و استفاده از داده‌هایی است که از طریق این امکانات به دست ما می‌رسد و از بعد اقتصادی و تجاری‌سازی می‌تواند مفید باشد.»
وی با ارائه مثالی افزود: «برای نمونه از طریق داده‌های سنجش‌ازدور می‌توانیم اطلاعاتی برای توسعه کشاورزی، فرونشست زمین، موضوعات زیست‌محیطی و امثال آن به دست آوریم و آن را به‌خوبی بررسی کنیم.»
دکتر طیبی ادامه داد:« حوزه‌ای که به نظر می‌رسد بیشتر در ایران مغفول مانده این است که در بعضی کشورها وقتی حاملی را به فضا می‌فرستند کپسول‌هایی را حاوی مثلاً نمونه‌های دارویی که با توجه به اولویت‌های تحقیقاتی هر کشور در آن می‌گذارند، روی این داروها آزمایش‌هایی را در فضا انجام می‌دهند و نتیجه را روی زمین تحلیل می‌کنند. بنابراین در فضا کارهایی می‌کنند که شاید روی زمین نشود انجام داد یا نتیجه آزمایش‌ها متفاوت باشد. به‌طورکلی زمینه‌های زیاد تحقیقاتی هست که در مورد ارتباط صلح‌آمیز از فضاست و می‌توان روی آن‌ها کارکرد.»
پژوهشکده هوافضا طبق موافقت اصولی شورای گسترش آموزش عالی برای انجام تحقیقات هوافضایی، توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و با ابلاغ وزیر وقت در سال۷۵ پایه‌گذاری و دو سال بعد موافقت قطعی آن صادر شد. شورای گسترش آموزش عالی در سال۸۳ با ارتقای پژوهشکده به پژوهشگاه موافقت کرد.
در همین راستا و برای تحقق اهداف پیش‌بینی‌شده، فعالیت‌های مجموعه در قالب بخش‌های زیر سازمان‌دهی شد: پژوهشکده علوم و فناوری هوایی، پژوهشکده سامانه فضانوردی، پژوهشکده مدیریت، حقوق و استانداردهای هوافضایی و گروه پژوهشی فیزیولوژی هوافضایی و کانون تفکر، آینده‌اندیشی و راهبردی هوافضایی.
منبع
خبرگزاری ایرنا
با اشتراک گذاری مطلب از اسپاش حمایت کنید
https://espash.ir/?p=12422