ناسا سال نو را در اعماق فضا جشن می‌گیرد

کاوشگر ناسا در روز سال نو میلادی به دورترین فاصله کهکشانی تاریخ بشر می‌رسد.

درحالی‌که بسیاری از کشورهای دنیا در حال آماده شدن برای جشن سال نو میلادی و ورود به سال۲۰۱۹ بر روی زمین هستند، فضاپیمای نیوهورایزنز (New Horizons) ناسا توپ سال۲۰۱۹ را با شیرجه ،پرواز در فاصله نزدیک، به یک شی بسیار دور در منظومه شمسی در خواهد کرد.

کاوشگر نیوهورایزنز یا افق‌های روشن ناسا در حال نزدیک شدن به یک جرم کیهانی در کمربند کویپر موسوم به اولتیما تول (Ultima Thule) است که دورترین فاصله‌ای است که بشر به آن رسیده است.

نیوهورایزنز در سال۲۰۱۵ بهترین نما را از پلوتو به ارمغان آورد و از آن زمان، رهسپار کمربند کویپر (Kuiper Belt) و یک جرم کیهانی در آن موسوم به اولتیما تول (Ultima Thule) شد.

حالا در روز اول ژانویه۲۰۱۹ به این جرم خواهد رسید و می‌تواند تصاویر و اطلاعات دقیقی را به دورترین اکتشاف تاریخ اضافه کند.

اگر همه‌چیز به‌خوبی پیش رود، نیوهورایزنز به فاصله ۲۲۰۰مایلی اولتیما تول خواهد رسید.

اولیتما تول یک شیء کوچک با حدود ۱۹مایل عرض و فاصله بیش از ۴میلیارد مایلی با زمین است.

محققان امیدوارند که اولتیما بتواند سرنخ‌هایی را درباره اینکه چگونه تشکیل سیاره‌های کوتوله مانند پلوتو ارائه دهد و بینشی از اینکه منظومه شمسی میلیاردها سال پیش به چه شکل بوده است، فراهم کند.

ازآنجاکه اولتیما خیلی از خورشید دور است، بسیار سرد است و دمایی در حدود ۳۵درجه کلوین یعنی ۳۵درجه بیش از صفر مطلق دارد، درحالی‌که در چنین دمای پایینی، به‌احتمال‌زیاد اولتیما در طول زمان تغییر چندانی نکرده است.

آلن استرن (Alan Stern) سرپرست پروژه نیوهورایزنز در یک پست وبلاگی نوشت: «به دلیل جایی که اولتیما در آن شکل‌گرفته و این واقعیت که به‌اندازه کافی بزرگ نیست تا دارای یک موتور زمین‌شناسی مانند پلوتو و سیارات بزرگ‌تر باشد، ما انتظار داریم که اولتیما بهترین نمونه برای شناسایی نحوه تشکیل سیاره‌ای باشد که تابه‌حال کاوش شده است.»

وی افزود: «ازآنجاکه اولتیما خیلی دور و کوچک است، شیرجه نیوهورایزنز به مدار این جرم بسیار چالش‌برانگیز است و اصلاً مشخص نیست که با رسیدن به آن، چه چیزی منتظرمان باشد. هیچ‌کس نمی‌داند اولتیما برای ما چه چیزی را آشکار خواهد کرد.»

وی ادامه داد: «هیجان‌انگیزترین چیز برای من این است که این‌یک اکتشاف خالص و علم بنیادی است.»

وی به رسانه‌ها گفته که کسی نیست که پیش‌بینی کند چه چیزی ممکن است کشف شود و تنها پیش‌بینی که من از اکتشاف پلوتو انجام دادم، این بود که ما چیز شگفت‌انگیزی را کشف خواهیم کرد. من فکر می‌کنم این‌که ما نمی‌دانیم چه می‌خواهیم ببینیم، جالب است.

نیوهورایزنز نخستین تصویر خود از اولتیما را در ماه اوت شکار کرد و تصاویری که در طول شیرجه خود از آن جمع‌آوری خواهد کرد، اولین نگاه نزدیک به یک شیء در کمربند کویپر را برای دانشمندان به ارمغان خواهد آورد.

نزدیک‌ترین فاصله نیوهورایزنز به اولتیما در ساعت ۹صبح به‌وقت‌ایران رقم می‌خورد و این فضاپیما ساعاتی پس از شیرجه، شروع به ارسال اطلاعات خواهد کرد.

ارسال این اطلاعات حدود شش ساعت طول می‌کشد تا به زمین برسد و استرن می‌گوید گروه تحقیقاتی انتظار دارد اولین تصویر اولتیما در روز دوم ژانویه برای انتشار آماده شود.

وی نوشت: شیرجه به اولتیما تیول سریع و چالش‌برانگیز خواهد بود و منجر به تولید دانش جدید می‌شود.

وی افزود: «همچنین تبدیل به دورترین اکتشاف تاریخ تاکنون خواهد شد.»

فضاپیمای نیوهورایزنز که در محافل علمی ایران افق‌های نو نیز نامیده می‌شود،  فضاپیمای رباتیکِ ناسا و بخشی از برنامه‌های فضایی مرزهای نو است که در ۱۹ فوریه ۲۰۰۶ میلادی به‌سوی کمربند کویپر حرکت کرد.

این کاوشگر فضایی که آن را کاوشگر بین‌سیاره‌ای یا سیاره پیما هم خوانده‌اند، نخستین فضاپیمایی است که به‌سوی پلوتو پرواز کرد و به مطالعه درباره این سیاره کوتوله و پنج قمر تاکنون شناخته‌شده آن، به‌ویژه قمر شارون پرداخت.

قمرهای دیگرِ شناخته‌شده پلوتو عبارت‌اند از نیکس، هیدرا و همچنین پی۴ و پی۵ که اکنون به نام‌های سربروس و استوکس نام‌گذاری شده‌اند.

آزمایشگاه فیزیک عملی دانشگاه جانز هاپکینز (Johns Hopkins University) در این پروژه با موسسه تحقیقات جنوب غربی که پیمان‌کار اصلی این پروژه است از طریق گروه ویژه‌ای به رهبری آلن استرن همکاری دارد. افق‌های نو نتیجه سال‌ها کار و تلاش بر روی پروژه‌های مختلفی است که از دهه۱۹۹۰ در جریان بوده است.

افق‌های نو ویژگی‌های سیاره شناختی پلوتو و قمرهای آن را بررسی و داده‌برداری کرده و یافته‌های خود را به‌تدریج و در خلال کارهای دیگر خود به زمین گزارش کرد. سفر طولانی این کاوشگر فضایی با رسیدن به پلوتو خاتمه نیافت و طبق برنامه‌ریزی‌های از پیش‌ انجام‌گرفته، پس از گذر از کنار پلوتو به سراغ کمربند کویپر رفت تا دست‌کم با یکی از اجرام این کمربند دیدار کند.

این کاوشگر بالاخره در ۱۴ژوئیه۲۰۱۵ ،۲۳ تیرماه ۱۳۹۴ خورشیدی، از کنار پلوتو گذشت و به‌سوی کمربند کویپر رهسپار شد.

کمربند کویپر نخستین بار توسط جرارد کویپر (Gerard Kuiper) اخترشناس هلندی تبار عنوان شد. وی بر پایه مدار برخی از دنباله‌دارهای شناخته‌شده و وجود اجرامی مانند سیاره کوتوله پلوتون باور داشت که کمربندی از اجرام دنباله‌دار مانند در ورای مدار نپتون وجود دارند. ۲۰ سال پس از مرگ او، نخستین جرم کمربند کویپر در فاصله ۴۲واحد نجومی از خورشید شناخته شد. این جرم به قطر ۲۴۰کیلومتر بانام ۱۹۹۲کیوبی۱ (1992QB1) نام‌گذاری شد.

از آن زمان تاکنون بیش از ۸۰۰جرم دیگر در کمربند کویپر یافته شده است و گمان می‌رود حداقل ۳۵۰۰۰جهان یخ‌زده با قطری بیش از ۱۰۰کیلومتر در این منطقه وجود داشته باشند و شاید ده‌ها بار بیش از این، اجرام کوچک‌تری در کمربند کویپر پنهان از دید ما باشند.

کل جرم موجود در کمربند کویپر باید چند صد برابر جرم موجود در کمربند سیارک‌هایی که در میان مدار مریخ و مشتری است، باشد.

ازجمله اجسامی که در این کمربند هستند، می‌توان اریس و پلوتون را نام برد.