سیروس برزو: مریخ سیاره‌ای بود که قرن‌ها زمینیان به آن توجه داشتند و به دلیل آن‌که سرخ‌فام دیده می‌شد آن را به نام الهه جنگ “مارس” نام‌گذاری کرده بودند و بعد از اختراع تلسکوپ با توجه به منظره مبهمی که از آن می‌دیدند تصور می‌کردند ساکنانی داشته باشد که آن را هوشمندانه کانال‌کشی کرده‌اند. با این نگاه، طبیعی بود که بعد از آغاز عصر فضا، یکی از نخستین هدف‌های کاوش‌های فضایی باشد.
روس‌ها آغازکننده در ارسال کاوشگر به این سیاره سرخ‌فام بودند. البته نخستین اقدام‌های آنان در زمان خود به دلیل عدم موفقیت اعلام هم نشد. اولین کاوشگری که رسماً از سوی روس‌ها به‌عنوان سفینه‌ای برای پژوهش‌های مریخی اعلام گردید مارس-۱ بود. قبل از مارس-۱ روس‌ها اقدام به پرتاب کاوشگرهایی با نام مارسنیک کرده بودند که توسط دفتر طراحی سفینه‌های بین‌السیاره‌ای لاووچکین ساخته‌شده بود و می‌توانست در صورت موفقیت نخستین کاوشگر بین‌السیاره‌ای به‌حساب آید. اما هیچ‌کدام از آن‌ها به دلیل مشکل فنی موشک بالابرنده، نتوانستند در مسیر مطلوب قرار گیرد و سقوط کردند. اسپوتنیک-۲۲ (22-Sputnik) نیز کاوشگر ناموفق دیگر روس‌ها بود که به دلیل انفجار موشک طبقه نهایی صدها تکه شد و به‌این‌ترتیب سومین اقدام روس‌ها برای فرستادن کاوشگری به‌سوی مریخ در مدار زمین ناکام ماند.
مارس-۱ (Mars-1) در ۱نوامبر ۱۹۶۲ با موشک مولنیا (Molniya) از پایگاه پرتاب‌های فضایی بایکونور (Baikonur Cosmodrome) راهی مریخ گردید. این کاوشگر بعد از جدا شدن از طبقه نهایی موشک بالابرنده باتری‌های خورشیدی خود را باز و به فرستادن اطلاعات اقدام کرد. نخستین اطلاعات خبرهای خوشی نبودند و نشان دادند که فشار گاز در سیستم جهت‌یابی سفینه در حد موردنظر نیست. در جریان فعالیت‌های روزهای بعد مارس-1 توانست اطلاعات زیادی به زمین ارسال کند اما پس از چند اختلال در دستگاه ارسال خبر، سرانجام در ۲۱ مارس ۱۹۶۳، درحالی‌که در فاصله ۱۰۶میلیون کیلومتری زمین بود، ارتباطش برای همیشه قطع شد. بر اساس محاسبات دانشمندان ناسا، این سفینه در ۱۹ ژوئن ۱۹۶۳ از فاصله ۱۹۳ هزار کیلومتری مریخ عبور کرده و در مداری به گرد خورشید به گردش درآمده است.
مارس-۱ نمونه‌ای بود از سری سفینه‌هایی که روس‌ها برای تحقیق بر روی مریخ و زهره طراحی کرده بودند. این سفینه استوانه‌ای شکل ۳/۳ متر ارتفاع و ۱متر قطر داشت. قطر مارس-۱ با احتساب باتری‌های خورشیدی و رادیاتور گرمایی آن به حدود ۴متر می‌رسید. بدنه سفینه که ۷/۲متر ارتفاع داشت شامل سامانه هدایت و پیش‌بری، ادوات و تجهیزات علمی و یک آنتن مخابراتی چتری می‌شد. باتری‌های خورشیدی این سفینه ۶/۲ مترمربع مساحت داشت و باتری نیکل کادمیوم، مارس-۱ را شارژ می‌کرد.