داستان غم‌انگیز نخستین فضانورد دنیا

شوروی با فرستادن اسپوتنیک-١ به فضا در اکتبر١٩٥٧ ضربه‌ای گیج‌کننده به رقیب خود در آن‌سوی آتلانتیک وارد کرد و سردمداران کرملین بدشان نمی‌آمد تا رقیب منگ از این ضربه است، برگ جدید خود را رو کنند. این برگ جدید فرستادن یک موجود زنده به فضا بود. زیرساخت‌های فنّاورانه در آن زمان فرستادن انسان به خارج از جو را میسر نمی‌کرد، پس کم‌خطرترین و درعین‌حال مؤثرترین کار ممکن فرستادن یک حیوان به فضا بود. نتیجه مدت‌ها تحقیق و پژوهش در سازمان فضایی فدرال شوروی، انتخاب سگی ماده و بدون صاحب به نام لایکا برای انجام این مأموریت بود. نخستین عکس‌العمل آمریکایی‌ها در برابر خبر فرستادن لایکا به فضا انتقاد به بی‌اخلاقی شوروی در برخورد با حیوانات بود! اما روس‌ها که گوششان از اتهامات سابقاً حقوق بشری و اینک حقوق حیوانی آمریکایی‌ها پر بود به این انتقادها توجهی نشان ندادند.  

لایکا درست ٦١سال پیش در سوم نوامبر ١٩٥٧میلادی، سوار بر سفینه اسپوتنیک-٢ زمین را به مقصد فضا ترک کرد. دستگاه‌ها ضربان قلب لایکا را پیش از پرتاب موشک ١٠٣بار در دقیقه و پس از پرتاب بیش از ٢٤٠بار در دقیقه ثبت کردند. حاملی که از پایگاه فضایی بایکونور قزاقستان پرتاب‌شده بود اسپوتنیک-۲  را در مدار زمین قرارداد، اما در فعل‌وانفعالات مربوط به قرارگیری اسپوتنیک در مدار زمین، بخشی از عایق حرارتی سفینه کنده شد و درنتیجه هوای داخل اتاقک رو به گرم شدن گذاشت. بر اساس گزارش‌ها، ٣ساعت بعد از قرار گرفتن لایکا در شرایط بی‌وزنی، ضربان قلب او به حالت عادی بازگشته و او حتی شروع به خوردن آب و غذا کرده بود. درنهایت لایکا پنجمین روز سفر فضایی خود راندید و براثر گرمای شدید داخل اتاقک مرد، هرچند که به‌هرحال دانشمندان روس اسپوتنیک-٢ را برای بازگشت به زمین طراحی نکرده بودند و نهایتاً سرنوشتی بهتر از مرگ در انتظار لایکا نبود.